Η Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA), υπό την ηγεσία του διαχειριστή Lee Zeldin και του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, φέρεται να σχεδιάζει να ανακαλέσει το «πόρισμα κινδύνου» του 2009 – τη νομική διαπίστωση ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία και ευημερία. Η κίνηση αυτή είναι ανησυχητική επειδή στηρίζει την εξουσία της EPA να ρυθμίζει τη ρύπανση του κλίματος βάσει του νόμου περί καθαρού αέρα, αλλά οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις μπορεί να είναι περισσότερο συμβολικές παρά άμεσα επιδραστικές.
Ο καθηγητής περιβαλλοντικού δικαίου Michael Gerrard σημειώνει ότι οι περισσότεροι κανόνες που βασίζονται στο πόρισμα για την επικινδυνότητα είναι ήδη ανενεργοί υπό την τρέχουσα κυβέρνηση. Η απορρυθμιστική στροφή της EPA συνάδει με την ενεργειακή ατζέντα του Τραμπ, η οποία ξεκίνησε την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του με το εκτελεστικό διάταγμα «Unleashing American Energy». Η ανάκληση του πορίσματος κινδύνου θα απαιτήσει μήνες επίσημης θέσπισης κανόνων, δημόσια σχόλια και σχεδόν σίγουρα θα αντιμετωπίσει αγωγές από περιβαλλοντικές ομάδες.
Αυτές οι νομικές προσφυγές θα μπορούσαν να καθυστερήσουν ή ενδεχομένως να εμποδίσουν την κίνηση, ιδίως δεδομένου ότι η υπάρχουσα επιστημονική και νομική συναίνεση υποστηρίζει σθεναρά το πόρισμα για τον κίνδυνο. Ειδικότερα, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2007 στην υπόθεση Μασαχουσέτη κατά EPA επιβάλλει στην EPA να ρυθμίζει τα αέρια του θερμοκηπίου. Ωστόσο, το σημερινό Ανώτατο Δικαστήριο που τείνει προς τους συντηρητικούς – με επικεφαλής τον αρχιδικαστή John Roberts, ο οποίος διαφώνησε στην εν λόγω υπόθεση – μπορεί τώρα να τείνει να την ανατρέψει ή να την αποδυναμώσει, θέτοντας μια πιο μόνιμη απειλή για τη ρύθμιση του κλίματος.
Ωστόσο, η κατάσταση αυτή δεν είναι μη αναστρέψιμη. Μια μελλοντική διοίκηση θα μπορούσε να επαναφέρει το πόρισμα, αν και θα χρειαζόταν χρόνος. Εναλλακτικά, το Κογκρέσο θα μπορούσε να περάσει νέα νομοθεσία που θα επέβαλε την ανάληψη δράσης από την EPA για τα αέρια του θερμοκηπίου, αλλά αυτό θα απαιτούσε να ξεπεραστούν πιθανά πολιτικά και δικαστικά εμπόδια.
Είναι ενδιαφέρον ότι η ανάκληση του πορίσματος για την επικινδυνότητα μπορεί να ανοίξει νέους νομικούς δρόμους. Διαχρονικά έχει θωρακίσει τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου από αγωγές για την ευθύνη για το κλίμα, τοποθετώντας τη ρυθμιστική εξουσία αποκλειστικά στα χέρια της EPA. Χωρίς αυτό, οι εταιρείες θα μπορούσαν να είναι πιο ευάλωτες σε αστικές αγωγές.
Ένας άλλος πιθανός δρόμος προς τα εμπρός είναι ένας φόρος διοξειδίου του άνθρακα που θα εφαρμοστεί μέσω της συμφιλίωσης του προϋπολογισμού – ένας μηχανισμός άτρωτος στις κωλυσιεργίες της Γερουσίας. Αν και πολιτικά δύσκολη, μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να δώσει κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών και να αυξήσει τα έσοδα, προσφέροντας μια ρεαλιστική αν και ειρωνική λύση εν μέσω της ρυθμιστικής αναδίπλωσης.
Εν ολίγοις, ενώ η υποχώρηση της EPA είναι αποκαρδιωτική, υπάρχουν ακόμη νομικά, πολιτικά και οικονομικά εργαλεία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής – αν οι ηγέτες επιλέξουν να τα χρησιμοποιήσουν.
Διαβάστε ακόμη
