Σε βασικό πεδίο μάχης για την κλιματική δράση εξελίσσονται τα ανώτατα δικαστήρια ανά τον κόσμο αποκαλύπτει μία σημαντική νέα έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Grantham για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει το euronews, την περίοδο 2015–2024, καταγράφηκαν 276 κλιματικές υποθέσεις που έφτασαν σε ανώτατα δικαστήρια, όπως τα ανώτατα ή συνταγματικά. Από το 1995 έως το 2024, ο αριθμός αυτός αυξάνεται σε πάνω από 360. Συνολικά, από το 1986 έως σήμερα, έχουν κατατεθεί περίπου 3.000 τέτοιες υποθέσεις παγκοσμίως.
Παρόλο που η νομολογία για την κλιματική αλλαγή εξελίσσεται, η έκθεση υπογραμμίζει ότι οι νομικές στρατηγικές αποτελούν «δίκοπο μαχαίρι», καθώς χρησιμοποιούνται τόσο για την προώθηση όσο και για την παρεμπόδιση της κλιματικής πολιτικής. Μόνο το 2024, το 20% των νέων υποθέσεων αφορούσε εταιρείες ή διευθυντικά στελέχη τους. Ταυτόχρονα, σημαντικές αποφάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία, τη Γερμανία και την Ελβετία ορίζουν νομικά πρότυπα ευθύνης για κυβερνήσεις και εταιρείες.
Στην Ευρώπη, το 2024 παρατηρήθηκε αυξημένος νομικός έλεγχος για την εξερεύνηση ορυκτών καυσίμων. Στη Νορβηγία, το Ανώτατο Δικαστήριο ανέστειλε εγκρίσεις για τρία κοιτάσματα πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα. Πολλές υποθέσεις εξετάζουν αν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι «έμμεσες» εκπομπές (Scope 3) σε εγκρίσεις έργων, μια προσέγγιση που κερδίζει έδαφος διεθνώς.
Από τις 276 υποθέσεις που έφτασαν σε ανώτατα δικαστήρια από το 2015, πάνω από το 80% στόχευαν κυβερνήσεις για ελλιπή συμμόρφωση με κλιματικούς στόχους. Οι προσφυγές που σχετίζονται με συγκεκριμένα έργα είχαν μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας (44%) από εκείνες που βασίζονται σε γενικές συνταγματικές ευθύνες. Οι αγωγές κατά εταιρειών είχαν επίσης υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας, κυρίως σε περιπτώσεις «κλιματικού ξεπλύματος» και αθέμιτης χρήσης πιστώσεων άνθρακα.
Ορισμένες αποφάσεις δημιούργησαν σημαντικά νομικά προηγούμενα, ακόμα και αν η υπόθεση απορρίφθηκε. Το Ανώτερο Περιφερειακό Δικαστήριο του Χαμ στη Γερμανία απέρριψε την αγωγή του Περουβιανού αγρότη Σαούλ Λουθιάνο Λιούγια κατά της RWE, αλλά αναγνώρισε ότι οι εταιρείες μπορούν να θεωρηθούν νομικά υπεύθυνες για ζημίες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Παρότι η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική έχουν τις περισσότερες υποθέσεις, παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας. Η Γερμανία, για παράδειγμα, έχει δει πολλές αποτυχημένες υποθέσεις μετά την απόφαση Neubauer, ωστόσο το νομικό τοπίο αλλάζει συνεχώς, επηρεάζοντας την παγκόσμια κλιματική διακυβέρνηση.
Διαβάστε ακόμη
