Περισσότερα από τα τέσσερα πέμπτα των περιοχών κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως έχουν επηρεαστεί από καταστροφικά μαζικά φαινόμενα λεύκανσης, τα οποία προκαλούνται από τις πρωτοφανώς υψηλές θερμοκρασίες των ωκεανών, μετατρέποντας πολλούς άλλοτε πολύχρωμους υφάλους σε φαντασμαγορικά ωχρούς, όπως ανακοίνωσαν την Τετάρτη επιστημονικές αρχές, μεταδίδει το Reuters.

Η λεύκανση προκαλείται από ανωμαλίες στη θερμοκρασία του νερού, οι οποίες οδηγούν τα κοράλλια να αποβάλουν τα πολύχρωμα φύκη που ζουν στους ιστούς τους. Χωρίς τη βοήθεια αυτών των φυκιών για την παροχή θρεπτικών συστατικών, τα κοράλλια δεν μπορούν να επιβιώσουν.

Το τέταρτο παγκόσμιο μαζικό φαινόμενο λεύκανσης, που οι επιστήμονες ανακήρυξαν πριν από ένα χρόνο, δείχνει λίγα σημάδια υποχώρησης, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία Κοραλλιογενών Υφάλων (International Coral Reef Initiative) και δεδομένα της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ, που παρακολουθούν την υγεία των υφάλων. Αντίθετα, έχει εξελιχθεί στο πιο εκτεταμένο φαινόμενο που έχει καταγραφεί ποτέ, με το 84% των περιοχών υφάλων — από τον Ινδικό έως τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό — να έχουν υποστεί έντονη θερμική καταπόνηση μέχρι τον Μάρτιο του 2025, σε βαθμό που προκαλεί λεύκανση.

Το περασμένο έτος ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, και το πρώτο που ξεπέρασε κατά μέσο όρο τους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, συμβάλλοντας σε άνευ προηγουμένου θερμοκρασίες στους ωκεανούς και τριπλάσιο αριθμό από προηγούμενα ρεκόρ θαλάσσιων καυσώνων παγκοσμίως.

«Το μέγεθος και η έκταση της θερμικής καταπόνησης είναι συγκλονιστικά», δήλωσε η θαλάσσια επιστήμονας Μέλανι ΜακΦιλντ, η οποία εργάζεται στην Καραϊβική. «Ορισμένοι ύφαλοι που μέχρι πρότινος είχαν γλιτώσει από τη σοβαρή θερμική καταπόνηση και θεωρούνταν σχετικά ανθεκτικοί, υπέστησαν μερική θνησιμότητα το 2024».

«Η λεύκανση είναι πάντα ανατριχιαστική — σαν να έχει πέσει σιωπηλά ένα στρώμα χιονιού πάνω στον ύφαλο», πρόσθεσε.

Προηγούμενα φαινόμενα μαζικής λεύκανσης το 1998, το 2010 και το 2014-17 επηρέασαν αντίστοιχα το 21%, το 37% και το 68% των υφάλων παγκοσμίως.

Θαλάσσιοι βιολόγοι είχαν προειδοποιήσει από τις αρχές του περασμένου έτους ότι οι ύφαλοι του πλανήτη βρίσκονταν στο χείλος μαζικής λεύκανσης, μετά από μήνες ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών στους ωκεανούς, οι οποίες τροφοδοτούνται από την ανθρώπινη κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο Ελ Νίνιο, που προκαλεί ασυνήθιστα ζεστά νερά στον Ισημερινό και στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Τον Δεκέμβριο του 2024, ένα ασθενές φαινόμενο Λα Νίνια, το οποίο συνήθως φέρνει πιο δροσερές θερμοκρασίες στους ωκεανούς, έδωσε στους επιστήμονες ελπίδες ότι τα κοράλλια θα μπορούσαν να ανακάμψουν — αλλά διήρκεσε μόνο τρεις μήνες.

Διαβάστε ακόμη