Σε φάση αποτίμησης και επανατοποθέτησης εισέρχεται η πλατφόρμα του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ), ένα χρόνο μετά την έναρξη λειτουργίας της, με τα πρώτα μετρήσιμα αποτελέσματα να αποτυπώνουν ενεργοποίηση της αγοράς, αλλά και τα επόμενα βήματα να τίθενται πλέον πιο καθαρά.
Όπως επισημαίνουν στελέχη του ΕΧΕ στο energygame.gr ο πρώτος χρόνος λειτούργησε ως κρίσιμο τεστ ωρίμανσης, επιβεβαιώνοντας το ενδιαφέρον των βασικών παικτών και τη λειτουργικότητα του εργαλείου, σε μια αγορά που χαρακτηρίζεται από αργούς χρόνους και μακρές διαπραγματεύσεις. Με βάση την εμπειρία αυτή, το επόμενο διάστημα η έμφαση μετατοπίζεται στη διεύρυνση της δραστηριότητας, στη βαθύτερη αξιοποίηση της πλατφόρμας από τους συμμετέχοντες και στην περαιτέρω αναβάθμιση της λειτουργίας της, με σαφή στόχο την ενίσχυση της κινητικότητας και πέραν της εγχώριας αγοράς.
Ο πρώτος χρόνος αποτέλεσε κρίσιμο τεστ ωρίμανσης για το εγχείρημα, επιβεβαιώνοντας ότι «σε γενικές γραμμές είμαστε ευχαριστημένοι από το ενδιαφέρον και την προσέλευση, ακόμη και σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτό που είχαμε αρχικά θέσει ως στόχο για την πρώτη χρονιά».
«Ο στόχος στην πρώτη φάση ήταν να μπουν όλοι οι μεγάλοι παίκτες της ελληνικής αγοράς και αυτό σε μεγάλο βαθμό επετεύχθη. Από τις πρώτες ημέρες υπήρξε ενδιαφέρον, έγιναν εγγραφές και ξεκίνησε η δραστηριότητα», σημειώνουν στελέχη του ΕΧΕ, υπογραμμίζοντας ότι η συμμετοχή αυτή αποτέλεσε βασική προϋπόθεση για να αποκτήσει νόημα και βάθος το εγχείρημα. Τα ίδια στελέχη σπεύδουν, ωστόσο, να τονίσουν ότι η φύση της συγκεκριμένης αγοράς επιβάλλει διαφορετική ανάγνωση των αριθμών. «Η αγορά αυτή είναι εξ ορισμού πιο αργή.
Από τη στιγμή που θα υπάρξει μια πρώτη επαφή μέχρι να υπογραφεί ένα συμβόλαιο μπορεί να περάσουν πολλοί μήνες», αναφέρουν, προσθέτοντας ότι σε αυτό το πλαίσιο ο αριθμός των προσφορών και των εκδηλώσεων ενδιαφέροντος «θεωρείται καλός και δείχνει ότι υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον και στοιχειώδες “ματσάρισμα” μεταξύ των μερών».
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στην Πλατφόρμα PPAs του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας συμμετέχουν σήμερα 26 ενεργά μέλη, με τη σύνθεση να αποτυπώνει το εύρος και τη διαστρωμάτωση της ελληνικής – και ευρύτερα περιφερειακής – ενεργειακής αγοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί δημόσια, στη λίστα περιλαμβάνονται εταιρείες όπως οι Viener SA, NRG Supply and Trading, Axpo Solutions, Faria Renewables, Vatorra (Renewable Sources of Energy), Metlen Energy & Metals, ΔΕΗ (Public Power Corporation), Elpedison, Hellenic Renewables, MEL Paper, Heron, GEN-I Athens, ΔΕΠΑ Εμπορίας (Natural Gas – Hellenic Energy Company), Motor Oil Renewable Energy, Zenith Gas & Light, MET Energy Trading Bulgaria, Principia Energy Services, Energy Power Holding, Greensteel, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Rokas ABEE, Duferco Hellas, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και Deloitte Business Solutions.
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται στο γεγονός ότι μέσα από 36 προσφορές που αναρτήθηκαν στην πλατφόρμα προέκυψαν 27 εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, εκ των οποίων οι 22 έγιναν αποδεκτές από την άλλη πλευρά. Όπως εξηγούν στελέχη του ΕΧΕ, «η αποδοχή μιας εκδήλωσης ενδιαφέροντος σημαίνει πρακτικά ότι ανοίγει δίαυλος επικοινωνίας και ξεκινά συζήτηση μεταξύ των μερών. Το ότι το 22 είναι τόσο υψηλό σε σχέση τόσο με τον αριθμό των εκδηλώσεων ενδιαφέροντος όσο και με το σύνολο των προσφορών δείχνει ότι κάτι όντως κινείται στην αγορά και δεν πρόκειται απλώς για τυπικές καταγραφές».
Παράλληλα, η εικόνα της πλατφόρμας φαίνεται να αντανακλά τις ευρύτερες τάσεις που παρατηρούνται στην ευρωπαϊκή αγορά. «Τους μήνες που διαβάζαμε ότι στην Ευρώπη πέφτει η δραστηριότητα των συμφωνιών, βλέπαμε και στην πλατφόρμα αντίστοιχη επιβράδυνση. Όταν υπήρχε κινητικότητα, αυτή αποτυπωνόταν και σε εμάς», αναφέρουν χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι η αβεβαιότητα γύρω από τις μελλοντικές τιμές και τις συζητήσεις περί περικοπών και ρυθμιστικών αλλαγών λειτουργεί ανασταλτικά για την υπογραφή μακροπρόθεσμων συμφωνιών.
Σύμφωνα με την έκθεση του ACER ολόκληρη η ευρωπαϊκή αγορά διμερών συμβολαίων ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) περνά πλέον από τη φάση της ταχείας επέκτασης στη φάση της προσεκτικής ωρίμανσης, με τις συμφωνίες να συνεχίζονται αλλά υπό αυστηρότερη αξιολόγηση κινδύνων και όρων. Η Αρχή επισημαίνει ότι, παρά τη μεταβλητότητα των τιμών και την αυξημένη αβεβαιότητα, τα PPAs παραμένουν βασικό εργαλείο για τη χρηματοδότηση νέων έργων ΑΠΕ, καθώς προσφέρουν μακροπρόθεσμη σταθερότητα και προβλεψιμότητα. Για την Ελλάδα, σημειώνει ότι η αγορά βρίσκεται σε στάδιο διαμόρφωσης, με τις πρωτοβουλίες ενίσχυσης της διαφάνειας να εκτιμάται ότι θα διευκολύνουν την υπογραφή νέων συμφωνιών και θα συμβάλουν στην περαιτέρω ωρίμανση της αγοράς.
Οι επόμενοι στόχοι
Με βάση την εμπειρία του πρώτου έτους, οι επόμενοι στόχοι μετατοπίζονται πλέον στη διεύρυνση και εμβάθυνση της χρήσης της πλατφόρμας. «Ο επόμενος στόχος είναι να διευρύνουμε τη δραστηριότητα και πέραν των συνόρων, κάτι που σε έναν βαθμό έχει ήδη ξεκινήσει», επισημαίνουν στελέχη του Χρηματιστηρίου, εξηγώντας ότι το αρχικό επίκεντρο παραμένει η ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. «Προτεραιότητα είναι οι αγορές που διασυνδέονται άμεσα με την Ελλάδα ή δραστηριοποιούνται ήδη στην ελληνική αγορά, είτε μέσω εμπορίας ενέργειας είτε μέσω επενδύσεων».
Ταυτόχρονα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συνεχή βελτίωση της λειτουργικότητας της πλατφόρμας. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, «από την πρώτη χρονιά κάναμε ήδη βελτιωτικές κινήσεις, λαμβάνοντας feedback από τους συμμετέχοντες. Είναι ένα εργαλείο που εξελίσσεται συνεχώς· δεν το φτιάξαμε και το αφήσαμε». Στόχος, όπως σημειώνουν, είναι «να παραμένει ένα εύχρηστο εργαλείο σε μια κατά βάση δύσκολη αγορά», ώστε να διευκολύνεται η προσέγγιση και η ωρίμανση των συμφωνιών τα επόμενα χρόνια.
Πώς λειτουργεί η πλατφόρμα PPAs
Η Πλατφόρμα PPAs του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας έχει σχεδιαστεί ως ένα ψηφιακό εργαλείο διευκόλυνσης της σύναψης διμερών συμβολαίων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με το ΕΧΕ να λειτουργεί ως διαχειριστής, διασφαλίζοντας τη διαφανή και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση όλων των συμμετεχόντων, την ισότιμη μεταχείριση και την πλήρη ανωνυμία των προσφορών και των καταχωρισμένων στοιχείων.
Η διαδικασία ξεκινά με την υποβολή προσφορών από τους συμμετέχοντες, μέσω τυποποιημένης φόρμας στην οποία αποτυπώνονται όλα τα κρίσιμα χαρακτηριστικά της προτεινόμενης σύμβασης. Σε αυτά περιλαμβάνονται η διάρκεια του συμβολαίου, που μπορεί να κυμαίνεται από ένα έως δεκαπέντε έτη, ο τύπος του PPA, με επιλογές μεταξύ φυσικής παράδοσης ηλεκτρικής ενέργειας (physical delivery) ή εικονικής σύμβασης (virtual PPA), καθώς και το προφίλ παραγωγής, είτε πρόκειται για σταθερή παροχή τύπου baseload είτε για πληρωμή βάσει της πραγματικής παραγωγής (pay-as-produced). Οι συμμετέχοντες καθορίζουν επίσης την ονομαστική ισχύ σε MW και την αιτούμενη ποσότητα ενέργειας σε MWh, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει ο τρόπος τιμολόγησης. Στην περίπτωση σταθερής τιμής, υπάρχει δυνατότητα είτε ενιαίας τιμής για όλη τη διάρκεια του συμβολαίου είτε διαφοροποιημένων τιμών ανά έτος, ενώ στην περίπτωση κυμαινόμενης τιμολόγησης προσδιορίζεται ο δείκτης αναφοράς ή μια εξατομικευμένη φόρμουλα.
\Μετά την υποβολή της, κάθε προσφορά εγγράφεται στον πίνακα προσφορών της πλατφόρμας (PPM Act), όπου εμφανίζεται σε ανώνυμη μορφή προς όλους τους λοιπούς συμμετέχοντες. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εξετάσουν αναλυτικά τα χαρακτηριστικά των διαθέσιμων προσφορών και, εφόσον το επιθυμούν, να υποβάλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος για μία ή περισσότερες από αυτές. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν τη δυνατότητα να προσδιορίσουν τους όρους που επιθυμούν να τεθούν σε διαπραγμάτευση, όπως η τιμή ή το προφίλ παραγωγής. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος γνωστοποιείται ονομαστικά μόνο στον συμμετέχοντα που υπέβαλε τη σχετική προσφορά, ο οποίος καλείται να την αποδεχθεί ή να την απορρίψει εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος.
Σε περίπτωση αποδοχής, τα δύο μέρη αποκτούν πρόσβαση στα στοιχεία επικοινωνίας τους ώστε να συνεχίσουν τη διαπραγμάτευση εκτός της πλατφόρμας. Η ενδεχόμενη σύναψη σύμβασης πραγματοποιείται αποκλειστικά εκτός Πλατφόρμας PPAs, καθώς τόσο η υποβολή προσφοράς όσο και η εκδήλωση ενδιαφέροντος δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα ούτε συνεπάγονται υποχρέωση για διαπραγμάτευση ή σύναψη συμφωνίας.
Μετά την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας, οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα, χωρίς να είναι υποχρεωτικό, να εγγράψουν τα βασικά στοιχεία του διμερούς συμβολαίου στην πλατφόρμα, δημιουργώντας ένα οργανωμένο αρχείο συμβάσεων. Προς διευκόλυνση των μερών, το ΕΧΕ διαθέτει και πρότυπο συμβόλαιο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας της Πλατφόρμας PPAs. Η ενότητα υποβολής προσφορών και εκδήλωσης ενδιαφέροντος όσο και η ενότητα εγγραφής συμβολαίων λειτουργούν σε συνεχή βάση.
Διαβάστε ακόμη
