Τα 500 εκατ. ευρώ προσεγγίζουν οι σωρευτικές οφειλές προς τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με τον Ειδικό Λογαριασμό Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΕΛΥΚΩ) να παραμένει σε διαρκές έλλειμμα για πάνω από δύο χρόνια. Όπως αναφέρει ο ΕΣΠΕΝ στην πέμπτη συνεχόμενη επιστολή του προς τα συναρμόδια Υπουργεία, οι προμηθευτές αναγκάζονται να χρηματοδοτούν με ίδια κεφάλαια και με χρηματοοικονομικό κόστος που φτάνει τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως. Στο πλαίσιο αυτό, ο Σύνδεσμος ζητά την άμεση ενίσχυση του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό και την πρόβλεψη αποζημίωσης των προμηθευτών για το κόστος που ήδη επωμίζονται.
Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, η έλλειψη διορθωτικών μέτρων έχει αποσταθεροποιήσει τον μηχανισμό ΥΚΩ, πλήττοντας τη βιωσιμότητά του και υπονομεύοντας την αξιοπιστία του. Αυτό θέτει σε κίνδυνο την ίδια την παροχή της υπηρεσίας αλλά και τον σκοπό της κοινωνικής πολιτικής που εξυπηρετεί ο ΕΛΥΚΩ.
Το ζήτημα είναι ανοιχτό και σοβαρό, καθώς ακόμα και αν υπάρξει άμεση πολιτική απόφαση, ο λογαριασμός θα συνεχίσει να αυξάνει το έλλειμμα μέχρι να εφαρμοστούν στην πράξη τα μέτρα τονίζει ο Γενικός Διευθυντής του ΕΣΠΕΝ, κ. Μίλτος Ασλάνογλου. Η χρονική στιγμή αποστολής της επιστολής – λίγο πριν κλειδώσει ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους – δεν είναι τυχαία, καθώς στο νέο προϋπολογισμό θα πρέπει να ενταχθεί και το κονδύλι για τον ΕΛΥΚΩ.
Τι αναφέρει στην επιστολή ο ΕΣΠΕΝ
Πιο αναλυτικά, με επιστολή του προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κοινοποιούμενη προς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τη ΡΑΑΕΥ, ο ΕΣΠΕΝ επισημαίνει την αδικαιολόγητη αδράνεια της Πολιτείας απέναντι στο έλλειμμα του ΕΛΥΚΩ και ζητά άμεση ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Όπως τονίζει, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο απαιτεί:
- Έγκαιρη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση αρνητικού οικονομικού αποτελέσματος.
- Τήρηση αποθέματος ασφαλείας για την κάλυψη των υποχρεώσεων.
- Δυνατότητα ενίσχυσης του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Τι είναι ο ΕΛΥΚΩ – Πώς δημιουργήθηκαν τα κενά
Ο ΕΛΥΚΩ είναι ο ειδικός λογαριασμός στον οποίο συγκεντρώνεται η ρυθμιζόμενη χρέωση ΥΚΩ που καταβάλλουν όλοι οι καταναλωτές. Σκοπός του είναι να διασφαλίζει ότι οι λογαριασμοί ρεύματος στα νησιά, όπου το κόστος παραγωγής είναι υψηλότερο, παραμένουν αντίστοιχοι με αυτούς της ηπειρωτικής χώρας. Παράλληλα, ο λογαριασμός καλύπτει και τη διαφορά των λογαριασμών για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ).
Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, από τον Απρίλιο του 2023, τα μηνιαία ανταλλάγματα προς τους προμηθευτές αποδίδονται με απομείωση άνω του 30% κατά μέσο όρο, φτάνοντας σε ορισμένους μήνες ακόμη και το 60%. Το συνολικό οφειλόμενο αντάλλαγμα προς τους προμηθευτές προσεγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ έως τον Σεπτέμβριο του 2025.
Ο Σύνδεσμος τονίζει πως οι προμηθευτές καλύπτουν με ίδια κεφάλαια υποχρεώσεις που βαρύνουν το κράτος, χρηματοδοτώντας τα ελλείμματα μέσω κεφαλαίου κίνησης. Το σχετικό χρηματοοικονομικό κόστος, με υπολογιζόμενο επιτόκιο δανεισμού 6,5%, προσεγγίζει τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως (περίπου 3,3 εκατ. ευρώ μηνιαίως). Η κατάσταση προκαλεί αρρυθμίες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και αυξητικές πιέσεις στα τιμολόγια.
Όπως αναφέρεται σε προηγούμενη επιστολή του ΕΣΠΕΝ προς το ΥΠΕΝ, το σημερινό έλλειμμα του ΕΛΥΚΩ προέκυψε κυρίως από δύο παράγοντες:
- Τρεις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, που εκδόθηκαν από τον Αύγουστο του 2022 έως τον Απρίλιο του 2023, προέβλεπαν τη χρηματοδότηση του «Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης» από τον ΕΛΥΚΩ με συνολικά κονδύλια ύψους 460 εκατ. ευρώ.
- Νομοθετική διάταξη της 28ης Μαρτίου 2023, η οποία απαλλάσσει τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις Μέσης και Χαμηλής Τάσης από την καταβολή χρεώσεων ΥΚΩ για πέντε μήνες (01.11.2021 – 31.03.2022), στο πλαίσιο στήριξής τους κατά την ενεργειακή κρίση. Η παρέμβαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα μείωση των εισροών του ΕΛΥΚΩ κατά περίπου 65 εκατ. ευρώ.
Όπως σημειώνει ο κ. Ασλάνογλου, αυτές οι αποφάσεις συνέβαλαν καθοριστικά στη σημερινή κατάσταση του λογαριασμού, η οποία πλέον καθιστά αναγκαία την άμεση κρατική παρέμβαση για την αποκατάσταση της ισορροπίας. Παράλληλα, την τρύπα μεγάλωσε και η αύξηση των δικαιούχων επιδοτήσεων και των ποσών, λόγω υψηλών τιμών ενέργειας και διεύρυνσης των ωφελούμενων.
«Ανάσα» 400 εκατ. ευρώ
Στις αρχές του 2025 ο ΕΛΥΚΩ έλαβε 400 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, την ώρα που οι οφειλές προς τους προμηθευτές είχαν ήδη ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ. Η ενίσχυση αυτή κάλυψε πλήρως το έλλειμμα της πιο κρίσιμης περιόδου της ενεργειακής κρίσης, όπως σημειώνει ο ΕΣΠΕΝ. Πρόκειται για έκτακτα κεφάλαια, που δεν προέρχονται από τους συνήθεις πόρους του λογαριασμού. Από τότε, το έλλειμμα συνεχίζει να διογκώνεται, λόγω της αύξησης των δικαιούχων επιδοτήσεων, της διεύρυνσης των ποσών που καταβάλλονται και των υψηλών τιμών ενέργειας. Όπως επισημαίνει ο κ. Ασλάνογλου, η έκτακτη χρηματοδότηση των 400 εκατ. ήταν απαραίτητη για να καλυφθεί η άμεση ανάγκη, αλλά δεν επιλύει το μακροχρόνιο πρόβλημα, το οποίο παραμένει και συνεχίζει να επιβαρύνει την αγορά και τους προμηθευτές
Τι ζητάει ο ΕΣΠΕΝ
«Η παροχή των ΥΚΩ αποτελεί, εύλογα και θεμιτά, βασικό πυλώνα κοινωνικής πολιτικής για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στην ενέργεια. Ωστόσο, το κόστος της δεν μπορεί να μετατίθεται στους Προμηθευτές, οι οποίοι αναγκάζονται να λειτουργούν ως άτυποι χρηματοδότες ενός μηχανισμού που ανήκει σαφώς στην ευθύνη της Πολιτείας» τονίζει ο ΕΣΠΕΝ και ζητάει άμεσα από την Πολιτεία:
- Να ενεργοποιήσει εκ νέου τη δυνατότητα ενίσχυσης του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
- Να προβλέψει αποζημίωση των προμηθευτών για το χρηματοοικονομικό κόστος που αναλαμβάνουν, μέσω κανονιστικής ή νομοθετικής ρύθμισης.
Ο Σύνδεσμος τονίζει ότι μόνο με άμεση πολιτική απόφαση μπορεί να διατηρηθεί η αξιοπιστία και η βιωσιμότητα του μηχανισμού ΥΚΩ, προς όφελος εκατομμυρίων καταναλωτών και της ομαλής λειτουργίας της αγοράς ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη
