Με ισχυρή ανοδική τάση κινούνται οι χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος και τον Οκτώβριο, καθώς από την αρχή του μήνα η μέση τιμή έχει διαμορφωθεί στα 118 ευρώ/MWh με αύξηση 27% σε σχέση με το Σεπτέμβριο, με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται αυτό για τα πράσινα τιμολόγια των καταναλωτών για το Νοέμβριο. Ανησυχητικό στοιχείο είναι επίσης η επαναφορά της «διαχωριστικής γραμμής» που χωρίζει τις αγορές ηλεκτρισμού της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης από αυτές της Δυτικής, η οποία έχει μετακινηθεί πιο κοντά προς την Ουκρανία. Και τούτο διότι – όπως επισημαίνουν αρμόδιες και άριστα πληροφορημένες πηγές- οι επιθέσεις της Ρωσίας στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας έχουν αλλάξει εντελώς την εικόνα των ροών ηλεκτρισμού στην περιοχή, προσθέτοντας έναν πρόσθετο παράγοντα πίεσης στην αρχή της χειμερινής περιόδου. «Η Ουκρανία στην παρούσα φάση «τραβά» πολλή ηλεκτρική από τις γειτονικές της χώρες, με τον χάρτη των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων ενέργειας να αποτυπώνει την διεύρυνση της «διακεκαυμένης ζώνης» που περιλαμβάνει πλέον και την Αυστρία, ενώ αξιοσημείωτο είναι -όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές- ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ουκρανίας-Σλοβακίας είναι σε συντήρηση, κάτι που προστατεύει την τελευταία από την ανοδική πίεση που ασκεί η Ουκρανία. Σύμφωνα με το Montel, οι εξαγωγές ρεύματος από την Πολωνία, την  Ουγγαρία και την Ρουμανία προς την Ουκρανία εμφανίζουν αξιοσημείωτη αύξηση το τελευταίο διάστημα.

Πώς η Ουκρανία ασκεί πίεση στις τιμές ρεύματος στην Κεντρική και ΝΑ Ευρώπη

Η εικόνα που διαμορφώνεται παραπέμπει στην επιστροφή του άξονα των υψηλών τιμών Ουγγαρία-Ρουμανία-Βουλγαρία- Ελλάδα -με την «μεταπήδηση» και της Αυστρίας που μέχρι πρότινος βρισκόταν συνήθως στην άλλη πλευρά του «αόρατου τείχους» λόγω και των «παιχνιδιών» με την αξιοποίηση της μεταφορικής ικανότητας των διεθνών της διασυνδέσεων που μπήκε στο μικροσκόπιο του ACER- καθώς και των έντονων ενδοημερήσιων διακυμάνσεων, με τις μέγιστες τιμές τις βραδινές ώρες -όταν σβήνουν τα φωτοβολταϊκά- να κινούνται πάνω από τα 300 ευρώ/MWh, έχοντας ξεπεράσει κάποιες ημέρες και τα 500 ευρώ/ΜWh. Για σήμερα (Τετάρτη 22 Οκτωβρίου) η μέση τιμή στην Προημερήσια Αγορά του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας διαμορφώνεται στις 137,64 ευρώ/MWh. Στον αντίποδα, στη Γαλλία διαμορφώνεται στα 67 ευρώ/MWh και σε Ισπανία και Πορτογαλία βρίσκεται κάτω από τα 30 ευρώ/MWh, με μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης να πλήττεται -εκτός από τον παράγοντα «Ουκρανία» και από την υποχώρηση της αιολικής παραγωγής. Και στην Ελλάδα, εξάλλου, έχει τη σημασία του το ότι καθώς πλησιάζουμε προς το χειμώνα και η ημέρα μικραίνει, εισερχόμαστε σε περίοδο αυξημένης συμμετοχής του  φυσικού αερίου στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής. Για σήμερα πχ αναλογεί στο 57% σχεδόν του συνόλου, με τη συνεισφορά των ΑΠΕ να διαμορφώνεται στο 32%.

Έρχεται χειμώνας με προκλήσεις για τις τιμές ρεύματος

Σε κάθε περίπτωση, οι spot τιμές ρεύματος στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη παραπέμπουν σε ένα δύσκολο χειμώνα, ο οποίος μπορεί να γίνει ακόμα δυσκολότερος εάν αποδειχθεί ψυχρός, καθώς η σεζόν ξεκινά με τα αποθέματα στις αποθήκες φυσικού αερίου της Ευρώπης σε χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο των τελευταίων ετών. Κάτι που σημαίνει ότι ένα παρατεταμένο ψυχρό κύμα μπορεί να δώσει ώθηση στις τιμές του φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση του ηλεκτρισμού. «Αν κάνει πολύ κρύο, θα έχουμε πρόβλημα», δηλώνει χαρακτηριστικά trader στο Montel. Την ίδια στιγμή, σίγουρα δεν βοηθά την κατάσταση το ότι η παραγωγή των υδροηλεκτρικών της περιοχής παραμένει κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα πενταετίας, παρά την μικρή αύξηση της στάθμης των ταμιευτήρων τις τελευταίες εβδομάδες. Κοιτάζοντας μπροστά δε, αναμένεται πρόσθετη πίεση από την προγραμματισμένη συντήρηση της πυρηνικής μονάδας του Κοζλοντούι, ισχύος 1070 MW στη Βουλγαρία και της μονάδας Paks 3 (480 ΜW) στην Ουγγαρία στα μέσα Νοεμβρίου. Αρκετοί παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η περιοχή θα βιώσει έναν «σφιχτό» χειμώνα από πλευράς τιμών ρεύματος λόγω διαρθρωτικών παραγόντων, υπό την συνδυασμένη πίεση της περιορισμένης υδροηλεκτρικής και αιολικής παραγωγής, την αύξηση των εξαγωγών προς Ουκρανία και τις συντηρήσεις κρίσιμων θερμικών μονάδων  που βρίσκονται επί θύραις.

Διπλή παρέμβαση Μητσοτάκη για τις τιμές ενέργειας

Τούτων λεχθέντων, δεν προξενεί έκπληξη που η Ελλάδα έθεσε το θέμα των επίμονων αποκλίσεων των τιμών ρεύματος στην πρόσφατη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας των 27, ούτε η διπλή αναφορά του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, τόσο μέσα από το πρόσφατο άρθρο του στους Financial Times -όπου έκανε λόγο για τη ανάγκη επαναφοράς της ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής, χαρακτηρίζοντας «παραλογισμό» τις δραματικές διαφορές των τιμών από τη μια χώρα στην άλλη-, όσο και στην παρέμβασή του στη Σύνοδο MED 9 τη Δευτέρα. Εκεί δήλωσε πως «οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε, τιμές ενέργειας που είναι σημαντικά υψηλότερες από αυτές που πληρώνουν άλλα κράτη μέλη», προσθέτοντας ότι «Η μεγαλύτερη ενοποίηση των αγορών ενέργειας μέσω σημαντικών επενδύσεων σε διασυνδέσεις και δίκτυα πρέπει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της κοινής ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής μας». Να σημειωθεί τέλος ότι στην ατζέντα της αυριανής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ βρίσκεται η μετάβαση και το πώς η ΕΕ μπορεί να πετύχει τους κλιματικούς της στόχους στηρίζοντας τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της και δεν αποκλείεται στο πλαίσιο αυτό ο Πρωθυπουργός να αναφερθεί και πάλι στο θέμα των στρεβλώσεων στην αγορά ηλεκτρισμού, ως τροχοπέδη για τη επίτευξη του στόχου της πράσινης μετάβασης με προσιτές τιμές ενέργειας.

Διαβάστε ακόμη