Πριν από δύο ημέρες ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση για τη φόρμουλα των νέων «κόκκινων» τιμολογίων της Ρυθμιστικής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), με τις πρώτες αντιδράσεις της αγοράς –σύμφωνα με πληροφορίες του energygame– να διαμορφώνουν κλίμα γενικής αποδοχής. Χωρίς να αμφισβητείται ο βασικός κορμός της πρότασης, οι παρατηρήσεις της αγοράς εστιάζουν σε ζητήματα διευκρινίσεων, με αιχμή τη ρήτρα πρόωρης αποχώρησης που σηματοδοτεί τη διαφοροποίηση της κατηγορίας, τον βαθμό ευελιξίας και τον τρόπο εκκαθάρισης, όπου οι προμηθευτές επισημαίνουν αυξημένο διαχειριστικό ρίσκο. Όπως τονίζουν πηγές στο energygame.gr, το ζητούμενο της τελικής ρύθμισης είναι μια πειστική ισορροπία ανάμεσα στη διαφάνεια για τον καταναλωτή και την ασφάλεια εφαρμογής για την αγορά.

Σημειώνεται πως η ΡΑΑΕΥ προτείνει αυτή τη νέα κατηγορία συμβολαίων προμήθειας ρεύματος, τα Ευέλικτα Τιμολόγια («κόκκινα» ως προς τη σήμανση, η οποία ακόμη εξετάζεται), με στόχο να διευρύνει τις επιλογές στη λιανική, ενισχύοντας την προβλεψιμότητα χωρίς σύνδεση με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς. Η χρέωση προμήθειας είναι προκαθορισμένη και σταθερή ως προς την αρχιτεκτονική της, αλλά διαφοροποιείται βάσει ενός εκ των προτέρων γνωστού «ευέλικτου στοιχείου»· σήμερα αυτό είναι η κατανάλωση, σε κλιμακωτές ζώνες, ώστε η τελική τιμή να αντανακλά το προφίλ χρήσης και όχι την πορεία της χονδρεμπορικής.

Οι συμβάσεις είναι κατ’ ελάχιστον ετήσιες και δεν επιτρέπεται μονομερής τροποποίηση από τον προμηθευτή, ενώ μπορεί να προβλέπεται αναλογική ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, με σαφή κανόνες υπολογισμού. Επιτρέπονται εκπτώσεις, οι οποίες ορίζονται ρητά στους ειδικούς όρους (η έκπτωση συνέπειας αποτυπώνεται στον τελικό λογαριασμό). Όπως έχει εξηγήσει η Αρχή, πρόκειται ουσιαστικά για ένα «υβριδικό μπλε»: παραμένει εκτός χονδρεμπορικής έκθεσης, αλλά εισάγει ελεγχόμενη ευελιξία στη δομή τιμολόγησης για μεγαλύτερη συγκρισιμότητα και καθαρότητα στους όρους για τον καταναλωτή.

Εκεί που πυκνώνουν οι παρατηρήσεις είναι, πρώτον, στη ρήτρα πρόωρης αποχώρησης. Η ίδια η πρόβλεψη ρήτρας διαφοροποιεί τα «κόκκινα» από τα «κίτρινα», όπου τέτοιος μηχανισμός δεν υπάρχει. Κύκλοι της αγοράς βλέπουν σε αυτήν ένα αναγκαίο «αντίβαρο» για να μην επιδοτείται, στην πράξη, η συχνή μεταπήδηση πελατών. Αυτό που ζητείται είναι να γραφτεί με ακρίβεια ο τύπος: πώς προκύπτει το ποσό, από ποια δεδομένα (π.χ. πόσοι μήνες έμειναν, τι κόστος έχει «κλειδώσει» ο προμηθευτής), ποια είναι τα ανώτατα όρια και σε ποιες περιπτώσεις μηδενίζεται. Παράδειγμα: αν αποχωρείς στον 10ο μήνα, να ξέρεις εκ των προτέρων αν θα πληρώσεις π.χ. «Χ ευρώ ανά μήνα που απομένει» ή «ποσοστό του υπολειπόμενου κόστους», και όχι μια ασαφή «ποινή».

Οι εταιρείες, αναγνωρίζοντας ότι η συγκρισιμότητα είναι προτεραιότητα, εισηγούνται προσεκτική διεύρυνση: να μπορεί να ενταχθεί ένα ακόμη προκαθορισμένο στοιχείο—για παράδειγμα, χρονικές φάσεις εντός του έτους ή διακριτές ζώνες χρήσης—χωρίς σύνδεση με τη χονδρική και χωρίς να χαθεί η αναγνωσιμότητα του προϊόντος. «Είναι σημαντικό να υπάρχει ευελιξία όχι μόνο ως προς την κατανάλωση αλλά θα μπορούσε και ως προς τον χρόνο», λένε πηγές στο energygame.gr.

Η ευελιξία δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στις «σκάλες» κατανάλωσης (λίγες/πολλές kWh), αλλά να μπορεί –με ρητούς, προκαθορισμένους κανόνες– να αφορά και τον χρόνο: για παράδειγμα, διαφορετική σταθερή τιμή σε συγκεκριμένες περιόδους του έτους (χειμερινή/θερινή φάση) ή σε ζώνες μέσα στην ημέρα (ημέρα/νύχτα), πάντα χωρίς καμία σύνδεση με τη χονδρεμπορική. Έτσι, το προϊόν «κουμπώνει» καλύτερα στο προφίλ χρήσης του πελάτη, μπορεί να επιβραβεύει τη μετατόπιση φορτίου σε ηπιότερες ώρες και κατανέμει δικαιότερα τον κίνδυνο, ενώ παραμένει απολύτως συγκρίσιμο, αφού οι ημερομηνίες, οι ζώνες και οι τιμές γράφονται εξ αρχής στη σύμβαση και δεν αλλάζουν μονομερώς.

Οι εταιρείες θα ήθελαν μια στενά ορισμένη δυνατότητα αλλαγής συγκεκριμένων όρων μετά το πρώτο εξάμηνο, με πλήρη ενημέρωση και ρητή συναίνεση του πελάτη (όχι μονομερώς). Η Αρχή αντιτείνει ότι ο «σταθερός τύπος» πρέπει να μένει αμετάβλητος για να είναι προβλέψιμος. Τι διευκρινίσεις ζητούν οι προμηθευτές; Αν επιτραπεί ένα μικρό «παράθυρο» αλλαγών, να καταγραφούν αυστηρά οι προϋποθέσεις (χρονοδιάγραμμα ενημέρωσης, δικαίωμα αζήμιας αποχώρησης του πελάτη, ποιοι ακριβώς όροι μπορούν να αλλάξουν). Έτσι ο καταναλωτής θα ξέρει ότι δεν πρόκειται να «ξυπνήσει» με άλλο προϊόν, αλλά μπορεί να του προταθεί, με τους κανόνες στο φως, μια αναπροσαρμογή που αποδέχεται ή απορρίπτει.

Πότε και πώς κλείνει «καθαρά» ο τελικός λογαριασμός

Εδώ κρύβεται το μεγαλύτερο πρακτικό ρίσκο. Η εκκαθάριση είναι ο τελικός υπολογισμός με την πραγματική κατανάλωση στις σωστές ζώνες. Αν ο πελάτης αλλάξει πάροχο χωρίς να έχει «κλείσει» η εκκαθάριση, μπορεί να μείνει υπόλοιπο. Οι εταιρείες ζητούν να μπουν κανόνες: συγκεκριμένο παράθυρο χρόνου για να εκδίδεται ο τελικός λογαριασμός όταν λήγει σύμβαση ή όταν γίνεται αλλαγή προμηθευτή, τι γίνεται αν μεσολαβήσουν εκτιμώμενες μετρήσεις, ποια είναι η διαδικασία ειδοποιήσεων, αν προβλέπεται μικρή εγγύηση ή άλλο ήπιο «φίλτρο» για να μην συσσωρεύονται ανεξόφλητα. Για τον πελάτη, οι διευκρινίσεις αυτές σημαίνουν λιγότερα «έκπληκτα» ποσά μετά τη λήξη και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για να κλείνει η εκκρεμότητα. Να σημειωθεί πως δεν έχει κλειδώσει η απόφαση και για το χρώμα του τιμολογίου καθώς υπάρχουν κάποιες φωνές που αναφέρουν πως θα ήταν προτιμότερο ένα πιο ουδέτερο χρώμα.

Παρότι ζητούνται οι παραπάνω διευκρινίσεις, ο «σκελετός» παραμένει: τα «κόκκινα» δεν «κουμπώνουν» στη χονδρική, οι κανόνες είναι προκαθορισμένοι και η διάρκεια είναι κατ’ ελάχιστον ετήσια. Το ζητούμενο των διευκρινίσεων είναι να ξέρει ο πελάτης εκ των προτέρων πώς παίζεται η παρτίδα στην πράξη—από τη ρήτρα, μέχρι την εκκαθάριση και την εμφάνιση των εκπτώσεων. Όπως έχει εξηγήσει η Αρχή, πρόκειται ουσιαστικά για ένα «υβριδικό μπλε»: παραμένει εκτός χονδρεμπορικής έκθεσης, αλλά εισάγει ελεγχόμενη ευελιξία στη δομή τιμολόγησης για μεγαλύτερη συγκρισιμότητα και καθαρότητα στους όρους για τον καταναλωτή.

Μπροστά σε αυτό το νέο τοπίο, οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας προετοιμάζονται για έναν νέο γύρο ανταγωνισμού. Η χρωματική βεντάλια των τιμολογίων θα κλείσει και με την εισαγωγή των δυναμικών («πορτοκαλί») τιμολογίων ρεύματος, με τα οποία θα διαφοροποιείται η τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος εντός του 24ώρου, με στόχο -σύμφωνα με πληροφορίες- να μπορεί να υπάρχει η δυνατότητα σύναψης των σχετικών συμβάσεων μεταξύ παρόχων και καταναλωτών (που διαθέτουν «έξυπνο» μετρητή) έως την 1η Νοεμβρίου.

Ο οδικός χάρτης αυτών των νέων τιμολογίων που θα προστεθούν στην υφιστάμενη χρωματική παλέτα των πράσινων, κίτρινων, κόκκινων και μπλε τιμολογίων και θα προσφέρουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές κατά τις περιόδους που διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα οι χονδρεμπορικές τιμές ενέργειας (συνήθως κατά τις ώρες που κορυφώνεται η παραγωγή των φωτοβολταϊκών). Όπως είχε αναφέρει το energygame.gr, στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι οι μετακινήσεις καταναλωτών θα συνεχιστούν με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αναζητούν πλέον όχι μόνο το χαμηλότερο δυνατό κόστος, αλλά και ένα τιμολόγιο προσαρμοσμένο στο δικό τους ενεργειακό προφίλ.

Διαβάστε ακόμη