Σχεδόν ένας χρόνος έχει μεσολαβήσει από την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας και Κύπρου για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης (GSI) και μέχρι και τώρα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι το έργο θα προχωρήσει. Η τέταρτη σύσκεψη μέσα σε ένα μήνα ανάμεσα σε ευρωπαίους αξιωματούχους, στελέχη της ΡΑΕΚ, της ΡΑΑΕΥ και στελέχη του ΑΔΜΗΕ, επιβεβαίωσε ότι οι εκκρεμότητες παραμένουν στο τραπέζι.

Βέβαια, στη χθεσινή σύσκεψη άνοιξε ένα παράθυρο αισιοδοξίας μετά την γνωστοποίηση ότι θα εγκριθεί το έσοδο του 2025, στη βάση της συμφωνίας που είχε υπογραφεί, η οποία προέβλεπε ότι για τα επόμενα 5 χρόνια η κυπριακή πλευρά θα διέθετε για το έργο 25 εκατ. ευρώ ετησίως, δηλαδή συνολικά 125 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, απομακρύνεται το ενδεχόμενο στάσης πληρωμών προς τη Nexans.

Με βάση τη χθεσινή απόφαση της ΡΑΕΚ, εγκρίθηκε «η ανάκτηση των πράγματι προκυψάσων επενδυτικών δαπανών ύψους ογδόντα δύο εκατομμυρίων ευρώ (€82.000.000) για το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος 2.6.2, στη βάση των στοιχείων που υποβλήθηκαν από τον Φορέα Υλοποίησης μέχρι και την 21η Ιουλίου 2025, θέτοντας ως επιτρεπόμενο έσοδο προς ανάκτηση για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2025 έως την 31 Δεκεμβρίου του 2025 το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων ευρώ (€25.000.000), με την προϋπόθεση ότι ο Φορέας Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ Α.Ε. θα εξασφαλίσει την Άδεια Ιδιοκτήτη και την Άδεια Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης». Επομένως, η ΡΑΕΚ ενέκρινε τα 82 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 125 εκατ. που προβλέπονται στη διακρατική συμφωνία. Στη συνέχεια, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς Κύπρου θα πρέπει να κάνει επιμερισμό του κόστους του εσόδου στα τιμολόγια ρεύματος των καταναλωτών της Κύπρου. Επίσης, μια βασική εκκρεμότητα που αναμένεται να επιλυθεί είναι η μεταφορά της ιδιοκτησίας του έργου στον ΑΔΜΗΕ, κάτι που αναμένεται να γίνει μέχρι τέλη Αυγούστου.

Ανάμεσα στα ανοιχτά ζητήματα που υπάρχουν είναι η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, που θα αποτελεί το «όχημα» που θα φιλοξενήσει το ποσοστό με το οποίο θα συμμετέχει η Κύπρος στον Great Sea Interconnector και όποιος άλλος δείξει επενδυτικό ενδιαφέρον. Με αυτό τον τρόπο, θα αποκτήσει οικονομική βιωσιμότητα το έργο. Πολλά έχουν γραφτεί για το επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά μέχρι τώρα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι θα εισρεύσουν κεφάλαια, όταν είναι υπαρκτό το εμπόδιο του γεωπολιτικού παράγοντα. Υπενθυμίζεται το γαλλικό ενδιαφέρον για το έργο καθώς, εκτός από την κατασκευάστρια εταιρεία καλωδίων Nexans, υπάρχει ενδιαφέρον για ένταξη στο μετοχικό σχήμα της εταιρείας Great Sea Interconnector και από τη Meridiam. Δεύτερον, το ενδιαφέρον από το κρατικό ταμείο των Ηνωμένων Πολιτειών DFC, όπως και από τον όμιλο TAQA. Παρόλα αυτά, μιλάμε για ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί τον τελευταίο 1,5 χρόνο, όπου έχουν μεσολαβήσει και αρκετά γεγονότα. Τέλος, υπάρχει το ενδιαφέρον για το τμήμα Κύπρος – Ισραήλ, όπου μέχρι τέλος του έτους θα πρέπει να έχει εγκριθεί η μελέτη για το συγκεκριμένο τμήμα, από τις ρυθμιστικές αρχές της Κύπρου και του Ισραήλ.

Το γεωπολιτικό ρίσκο που δεν λύνεται και στο βάθος η Τουρκία

Μέσα σε αυτό το τοπίο, το γεωπολιτικό ρίσκο του έργου παραμένει στην επιφάνεια δεδομένου ότι υπάρχει ο απρόβλεπτος παράγοντας της Τουρκίας. Στις 24 Ιουλίου, ένα χρόνο πριν, στα ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου καταγραφόταν ένταση σε σχέση με τις έρευνες του καλωδίου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Άρα, η γειτονική χώρα έδειξε από τότε τις προθέσεις της. Την ίδια ώρα, δεν κρύβει την επιθυμία της για μια ηλεκτρική διασύνδεση της Τουρκίας με τα κατεχόμενα. Η συγκεκριμένη διασύνδεση θα μπορούσε να λειτουργήσει σε δύο κατευθύνσεις, επιτρέποντας τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και από τις δύο πλευρές, κάτι που θα βοηθήσει στην εξισορρόπηση του δικτύου και την ενσωμάτωση περισσότερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το plan B της Nexans

Ακόμα και να υπάρχει μια χαραμάδα αισιοδοξίας σε σχέση με την επίλυση των τεχνικών ζητημάτων, το θέμα της κάλυψης του συνολικού κόστους του έργου αποτελεί σημαντικό εμπόδιο, ενώ εξίσου σημαντικό είναι το γεωπολιτικό ρίσκο που υπάρχει.

Η αβεβαιότητα που περιβάλλει το έργο επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η Nexans διαθέτει εναλλακτικό σχέδιο (plan B). Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο, εάν δεν ξεκαθαρίσει η κατάσταση σχετικά με τον GSI μέσα στις επόμενες εβδομάδες, θα εφαρμοστεί άλλο σχέδιο. Παράλληλα, ο CEO έστειλε το μήνυμα πως η Nexans είναι οικονομικά πλήρως καλυμμένη και παραμένει σε τροχιά επίτευξης των στόχων της για το 2026.

Διαβάστε ακόμη