Σχέδιο στήριξης των μονάδων φυσικού αερίου με εμβέλεια που να υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και να επεκτείνεται στη βαλκανική γειτονιά της Ελλάδας εκπονεί σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) σε συνέχεια  δυο θετικών «σινιάλων»: Το πρώτο εστάλη από τις κυβερνήσεις των «27» χωρών-μελών της ΕΕ  που συμπεριέλαβαν σχετική αναφορά στο ανακοινωθέν της πρόσφατης Συνόδου των ΥΠΕΝ στο Λουξεμβούργο, καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιταχύνει την έγκριση των capacity mechanisms όπως λέγονται οι μηχανισμοί αποζημίωσης επάρκειας ευέλικτης ισχύος. Και το δεύτερο προήλθε χθες (Τετάρτη 25 Ιουνίου) από την ίδια την Κομισιόν που συμπεριέλαβε τους εν λόγω μηχανισμούς στα «εργαλεία» που είναι επιλέξιμα για στήριξη από εθνικούς πόρους στο κάδρο του νέου πλαισίου κρατικών ενισχύσεων που συνοδεύει την Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία (CISAF).

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η Ελλάδα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ώστε να ανοίξει η συζήτηση για δημιουργία περιφερειακών μηχανισμών ισχύος (Capacity Renumeration Mechanisms-CRM) σε επίπεδο ΕΕ, με το βλέμμα στην ανάγκη στήριξης των επενδύσεων ύψους άνω του 2 δισ. ευρώ στην Ελλάδα για τέσσερις νέες μονάδες φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 3,3 GW (ο λόγος για τις μονάδες των Metlen, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Motor Oil, ΔΕΗ-ΔΕΠΑ Εμπορίας και το πρόσφατο σχέδιο για μονάδα στη Λάρισα υπό το σχήμα των Ισραηλινών Clavenia Limited, της ΔΕΠΑ, της Volton και της Sirec Energy) οι οποίες δεν θα μπαίνουν στην αγορά αρκετές ώρες για να καλύψουν τα κόστη τους σε ένα ηλεκτρικό σύστημα όπου η διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή προβλέπεται να φτάσει στο 80% στο τέλος της δεκαετίας. Την ίδια στιγμή η ελληνική πλευρά λαμβάνει υπόψη ότι μεγάλο μέρος της παραγωγής των εν λόγω μονάδων προορίζεται για την ικανοποίηση των αναγκών των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επιδιώκει να αξιοποιήσει το στοιχείο αυτό ως «εργαλείο» στη διαπραγμάτευση που μόλις ξεκινά εντάσσοντας το σχέδιο για ένα μηχανισμό αποζημίωσης ισχύος που να καλύπτει ολόκληρη την περιοχή στο ευρύτερο «πλάνο» για συντονισμό των χωρών της περιοχής και αξιοποίηση των ηλεκτροπαραγωγικών πόρων στη βάση της περιφερειακής «μεγάλης εικόνας» και όχι μόνο των εθνικών αναγκών, με τελικό στόχο την άρση των στρεβλώσεων που έχουν ως αποτέλεσμα οι χώρες στον «άξονα» Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας να εμφανίζουν συχνά πολύ υψηλότερες τιμές ηλεκτρισμού σε σχέση με τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.

Η φιλοσοφία του σχεδίου είναι ότι η περιφερειακή προσέγγιση των capacity mechanisms θα μπορούσε να τους κάνει πιο προσιτούς οικονομικά αλλά και πιο αποτελεσματικούς σε σχέση με αμιγώς εθνικούς μηχανισμούς. Έχει τη σημασία του ότι την προοπτική δημιουργίας διασυνοριακών μηχανισμών έχει θέσει επί τάπητος και ο ENTSO-E, o Σύνδεσμος που εκπροσωπεί τους Διαχειριστές Συστήματος Μεταφοράς της Ευρώπης. Σε μελέτη που δημοσίευσε πρόσφατα για τον ρόλο των εν λόγω μηχανισμών στην ενεργειακή μετάβαση, ο ENTSO-E τονίζει μεταξύ άλλων ότι « Η διασυνοριακή συμμετοχή μπορεί να μειώσει τα κόστη και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις τόσο σε εθνική, όσο και σε διασυνοριακή δυναμικότητα. Στον αντίποδα,  η εφαρμογή τους είναι περίπλοκη και απαιτούνται καθαρές συμφωνίες για τον καταμερισμό του κόστους καθώς και λήψη μέτρων για την αποτροπή «διπλών πληρωμών», δίνοντας το στίγμα των δυνητικών δυσκολιών που συνοδεύουν το εγχείρημα.

Όπως αναφέρουν στο energygame.gr  παράγοντες με άριστη γνώση του ζητήματος –που συμμετέχουν στις διεργασίες που εξελίσσονται-  «Η περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης χρειάζεται επιπλέον δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής από φορτία βάσης, δηλαδή μονάδες φυσικού αερίου. Και το ερώτημα είναι γιατί η Ελλάδα, που συχνά καλύπτει τις ανάγκες της Βουλγαρίας, να μην αξιοποιήσει τις μονάδες της για την εξισορρόπηση των ηλεκτρικών συστημάτων όλης της περιοχής και να αμειφθεί για την υπηρεσία που θα παρέχει;». Οι ίδιες πηγές προσθέτουν ότι το θέμα δεν είναι αμιγώς επιχειρηματικό, αλλά «κουμπώνει» και με την ενεργειακή πολιτική που θέλει να ακολουθήσει η Ελλάδα στη περιοχή. Γι’ αυτό και η χώρα μας βλέπει με καλό μάτι την προώθηση περιφερειακών λύσεων που ελαχιστοποιούν το κόστος και αυξάνουν την ευέλικτη ισχύ από μονάδες βάσης.

Στην πράξη, η κυβέρνηση βλέπει ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στη ΝΑ Ευρώπη που διαθέτει μεγάλο «στόλο» μονάδων φυσικού αερίου. Και με την υπόθεση εργασίας ότι αυτές θα στηρίζουν όλη την περιοχή, αποκτά νόημα η δημιουργία περιφερειακού μηχανισμού διαθεσιμότητας ισχύος δια του οποίου οι ελληνικές μονάδες θα αποζημιώνονται από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και όλες τις ωφελούμενες χώρες της περιοχής για τη παροχή αυτής της υπηρεσίας. Ασφαλώς το πώς θα γίνεται αυτό στην πράξη,  ποιος θα πληρώνει ποιον και πόσο, ποιοι κανόνες θα την διέπουν είναι θέματα προς συζήτηση και η συζήτηση σίγουρα δεν θα είναι ούτε εύκολη, ούτε σύντομη.

H στήριξη Eurelectric και το σήμα Στάσση

Θετικός οιωνός είναι πάντως ότι το σχέδιο τυγχάνει στήριξης από θεσμικούς φορείς στην Ευρώπη, όπως η Eurelectric, του συνδέσμου που εκπροσωπεί τις εταιρείες ηλεκτρισμού της Ευρώπης, της οποίας αντιπρόεδρος είναι ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης. Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να “διαβαστεί” η ανάρτηση του κ. Στάσση στο LinkedIn την προηγούμενη εβδομάδα για τη συμμετοχή του στο γεύμα εργασίας των ΥΠΕΝ όπου το….”κυρίως πιάτο” ήταν οι περιφερειακοί μηχανισμοί ισχύος. Όπως έγραψε ο κ. Στάσσης, «μαζί με τον Γενικό Γραμματέα της Eurelectric Kristian Ruby μοιραστήκαμε το όραμα του κλάδου ηλεκτρισμού για ένα ανθεκτικό και συνεκτικό ηλεκτρικό σύστημα. Νωρίτερα φέτος δημοσιεύσαμε την έκθεσή μας για τον Επαναπροσδιορισμό της Ενεργειακής Ασφάλειας (𝗥𝗲𝗱𝗲𝗳𝗶𝗻𝗶𝗻𝗴 𝗘𝗻𝗲𝗿𝗴𝘆𝗦𝗲𝗰𝘂𝗿𝗶𝘁𝘆), που αναγνωρίζει την αυξανόμενη ανάγκη για ευελιξία προκειμένου να διατηρηθεί η ασφάλεια εφοδιασμού. Εργαλεία όπως οι Μηχανισμοί Διαθεσιμότητας Ισχύος μπορούν να βοηθήσουν στη διασφάλιση της επάρκειας και να προωθήσουν μια πιο αποτελεσματική χρήση των πόρων, ενισχύοντας την ευελιξία και ενδυναμώνοντας τη διασυνοριακή συνεργασία», ανέφερε χαρακτηριστικά, ενισχύοντας την αίσθηση ότι φουντώνει η συζήτηση σε επίπεδο ΕΕ για την επέκταση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη των αγορών/μηχανισμών διαθέσιμης ισχύος που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ σε άλλες χώρες όπως στο Βέλγιο, την Πολωνία, την Ιταλία, τη Μ. Βρετανία και τη Γερμανία.

Διαβάστε ακόμη