Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συνδέσει τους βρικόλακες με τις λαϊκές παραδόσεις και τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας – πλάσματα που αφαιρούν τη ζωή των θυμάτων τους πίνοντας το αίμα τους. Όμως, στον πραγματικό κόσμο της ενέργειας, υπάρχει ένα αόρατο «βαμπίρ» που στερεί από την τσέπη μας χρήματα και επιβαρύνει το περιβάλλον: η λεγόμενη «ενέργεια-βαμπίρ» (vampire energy) ή αλλιώς ενέργεια σε κατάσταση αναμονής (standby mode). Πρόκειται για την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουν ηλεκτρονικές συσκευές ακόμα και όταν είναι απενεργοποιημένες ή σε λειτουργία αναμονής. Αυτή η κρυφή, «αφαίμαξη» ενέργειας επηρεάζει εκατομμύρια νοικοκυριά και βιομηχανίες παγκοσμίως, δημιουργώντας σοβαρές οικονομικές επιβαρύνσεις και επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Σε αντίθεση με τις απλές συσκευές, όπως οι λάμπες ή οι τοστιέρες, πολλά σύγχρονα «έξυπνα» ηλεκτρονικά είδη, συμπεριλαμβανομένων των προσαρμογέων (adaptors) και των συσκευών με εσωτερικά κυκλώματα, συνεχίζουν να καταναλώνουν ρεύμα όλο το εικοσιτετράωρο. Συσκευές όπως τηλεοράσεις, φορτιστές κινητών, υπολογιστές, ψυγεία με ηλεκτρονικά χειριστήρια συνεχίζουν να καταναλώνουν ρεύμα ακόμα και όταν δεν τις χρησιμοποιούμε ενεργά. Στην Ελλάδα, όπου το ενεργειακό κόστος είναι ήδη υψηλό, αυτή η επιπλέον σπατάλη επιβαρύνει τόσο τον οικογενειακό προϋπολογισμό όσο και το περιβάλλον, καθώς η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συχνά βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα με σημαντικές εκπομπές ρύπων.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, η «vampire energy» μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 40% της χρήσης ενέργειας ενός κτιρίου και των μηνιαίων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, σύμφωνα με δημοσίευμα του WIRED.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του φαινομένου vampire energy
Πέρα από το οικονομικό κόστος, η vampire energy έχει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που αξίζει να αναφερθούν. Επειδή μεγάλο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων, αυτή η σπατάλη ενέργειας συμβάλλει σε περίπου 80 εκατομμύρια τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως – περίπου το 1% των παγκόσμιων εκπομπών – που αντιστοιχούν στην παραγωγή 15 εκατομμυρίων αυτοκινήτων!
Οι βιομηχανικοί και εμπορικοί τομείς επιδεινώνουν το πρόβλημα, με τους αυτόματους πωλητές, τα φωτοτυπικά μηχανήματα και τους καταψύκτες εργαστηρίων να λειτουργούν ασταμάτητα 24/7. Τα εργαστήρια βιοεπιστημών, για παράδειγμα, καταναλώνουν πολύ περισσότερη ενέργεια ανά τετραγωνικό πόδι από ό,τι τα γραφεία, κυρίως λόγω των αναγκών ψύξης. Πολλές από αυτές τις συσκευές συντηρούνται ανεπαρκώς, αυξάνοντας την ενεργειακή τους κατανάλωση έως και 40%.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Πώς λοιπόν μπορούμε να περιορίσουμε αυτή τη «βαμπιρική» κατανάλωση; Καταρχάς, η απλή συνήθεια να αποσυνδέουμε τις ηλεκτρικές συσκευές από την πρίζα όταν δεν τις χρησιμοποιούμε μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο. Επιπλέον, η χρήση πολύπριζων με διακόπτη (on/off) μας επιτρέπει να κλείνουμε πολλές συσκευές ταυτόχρονα. Επιπλέον, η αντικατάσταση παλαιών συσκευών με ενεργειακά αποδοτικότερα μοντέλα, που διαθέτουν χαμηλή κατανάλωση σε κατάσταση αναμονής, επίσης συμβάλλει στη μείωση της σπατάλης.
Από την πλευρά τους, οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι η αυστηρότερη ρύθμιση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση του φαινομένου vampire energy, ιδίως για τον βιομηχανικό εξοπλισμό που δεν καλύπτεται επί του παρόντος από πρότυπα αποδοτικότητας. Καινοτομίες όπως οι έξυπνες πρίζες και οι συσκευές παρακολούθησης ενέργειας προσφέρουν πολλά υποσχόμενα εργαλεία για την παρακολούθηση και τη μείωση της σπατάλης ενέργειας, αλλά η υιοθέτηση τους είναι αργή λόγω ανησυχιών για το κόστος.
Διαβάστε ακόμη
