Τη στρατηγική, τη φιλοσοφία αλλά και τις προοπτικές της πλατφόρμας συμβολαίων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας (Power Purchase Agreements – PPAs) που έχει αναπτύξει το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (EnEx), παρουσίασε με αναλυτικό και συστηματικό τρόπο ο Διευθύνων Σύμβουλος της EnEx, κ. Αλέξανδρος Παπαγεωργίου, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του στο συνέδριο Xenergy. Ο κ. Παπαγεωργίου υπογράμμισε ότι η EnEx στηρίζει τη διοργάνωση από την πρώτη της φάση, εκφράζοντας τη χαρά του που πλέον συμμετέχει ενεργά ως πρεσβευτής της, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα εγχείρημα με σταθερή πορεία τα τελευταία 7–8 χρόνια.
Η πλατφόρμα PPAs που έχει αναπτύξει η EnEx, όπως εξήγησε, είναι μία από τις πρώτες του είδους της στη νοτιοανατολική Ευρώπη και σχεδιάστηκε ώστε να εξυπηρετεί όχι μόνο εγχώρια PPAs αλλά και διασυνοριακές συμφωνίες. Όπως ανέφερε, η EnEx εργάζεται ενεργά για την προσέλκυση συμμετεχόντων από τη μεγαλύτερη περιφέρεια της ΝΑ Ευρώπης, ενώ η πλατφόρμα λειτουργεί ως μη οργανωμένη αγορά, δηλαδή δεν πρόκειται για χρηματιστήριο, αλλά για έναν μηχανισμό όπου τα ενδιαφερόμενα μέρη εκδηλώνουν πρόθεση και καταλήγουν σε διμερείς συμφωνίες.
Η EnEx δεν παρεμβαίνει ουσιαστικά στο περιεχόμενο των συμφωνιών, αλλά προσφέρει ένα γενικό πλαίσιο διευκόλυνσης της συμβατικής διαδικασίας. Ο ίδιος διευκρίνισε ότι η πλατφόρμα δεν λειτουργεί όπως μία οργανωμένη αγορά, αλλά ως χώρος διασύνδεσης προσφοράς και ζήτησης με υψηλό βαθμό ευελιξίας. Από τη στιγμή της ενεργοποίησης της πλατφόρμας, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, έχουν εγγραφεί συνολικά 19 μέλη, ενώ άλλοι 5 συμμετέχοντες βρίσκονται στο στάδιο της ένταξης, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό ενδιαφερόμενων στους 24. Το ιδιαίτερα θετικό στοιχείο, σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργίου, είναι ότι οι συμμετέχοντες δεν περιορίζονται μόνο σε παραγωγούς, αλλά περιλαμβάνουν aggregators, τελικούς καταναλωτές (off-takers), traders και ενεργειακές εταιρείες.
Η κινητικότητα στην πλατφόρμα είναι διπλής κατεύθυνσης, τόσο από πλευράς αγοραστών όσο και πωλητών, με τον κ. Παπαγεωργίου να εξηγεί ότι οι προσφορές που λαμβάνονται από τους αγοραστές είναι συνήθως βραχυπρόθεσμες – έως 5 έτη – ενώ οι πωλητές επιδιώκουν μεγαλύτερης διάρκειας συμβόλαια, της τάξης των 6 έως 10 ετών. Η λειτουργία της πλατφόρμας βασίζεται στην ανωνυμία, προκειμένου να εξασφαλίζεται ισορροπία μεταξύ εμπορικής διακριτικότητας και διαφάνειας. Έτσι, τα στοιχεία των μερών δεν είναι ορατά κατά την καταχώριση της προσφοράς, γεγονός που διασφαλίζει ότι οι εμπορικές στρατηγικές των συμμετεχόντων δεν εκτίθενται. Η ανωνυμία αίρεται μόνο όταν υπάρξει αποδοχή ενδιαφέροντος από την άλλη πλευρά, οπότε και τα μέρη της συναλλαγής γίνονται γνωστά.
Παράλληλα, όπως αποκάλυψε, η EnEx εργάζεται με συνεργάτες προκειμένου να δημοσιεύει συγκεντρωτικά και ανωνυμοποιημένα στοιχεία σχετικά με τα μεγέθη, τις τεχνολογίες και τις τιμές που διακινούνται στην πλατφόρμα, ώστε να ενισχυθεί η ορατότητα και η διαφάνεια της αγοράς. Το βήμα αυτό θεωρείται κρίσιμο για τη διαμόρφωση αναφοράς τιμών (reference pricing) και την ενίσχυση της ρευστότητας, δεδομένου ότι η αγορά PPAs βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Στη συνέχεια, ο Διευθύνων Σύμβουλος της EnEx τόνισε ότι το οικοδόμημα που έχει αναπτυχθεί αποτελεί «ήπια υποδομή», η οποία στηρίζει την ωρίμανση της αγοράς χωρίς να περιορίζει την ευελιξία των συμμετεχόντων. Αναφέρθηκε ειδικά στις διασυνοριακές διαστάσεις της αγοράς PPA, επισημαίνοντας ότι η δυναμική της περιοχής των Βαλκανίων καθιστά ελκυστική την ανάπτυξη συμφωνιών που ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα. Ειδική μνεία έκανε επίσης στις σύνθετες καινοτομίες που προκύπτουν στις αγορές, όπως τα υβριδικά μοντέλα PPAs που περιλαμβάνουν μπαταρίες ή άλλες ενεργειακές υποδομές πίσω από το συμβόλαιο.
Όπως ανέφερε, η EnEx έχει ήδη προετοιμάσει την επόμενη φάση λειτουργίας της πλατφόρμας, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει μηχανισμούς εκκαθάρισης και διακανονισμού (clearing and settlement). Όμως, για να συμβεί αυτό, απαιτείται κρατική παρέμβαση: το κράτος θα πρέπει να λειτουργήσει ως εγγυητής προκειμένου να περιοριστεί ο αντισυμβαλλόμενος κίνδυνος και να ενεργοποιηθεί ουσιαστική χρηματοδοτική συμμετοχή από θεσμικούς παίκτες. Μία τέτοια εξέλιξη, όπως είπε, θα μπορούσε να ανοίξει και τον δρόμο για δημιουργία δευτερογενούς αγοράς PPAs.
Στο σημείο αυτό υπογράμμισε ότι η πλατφόρμα είναι τεχνικά έτοιμη να αναβαθμιστεί, εφόσον υπάρξει πολιτική απόφαση και θεσμική υποστήριξη. Πρόκειται για επιλογή που ευθυγραμμίζεται και με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Η EnEx έχει σχεδιάσει την πλατφόρμα με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες όταν αυτό καταστεί δυνατό.
Επιπρόσθετα, ο κ. Παπαγεωργίου έκανε λόγο για την ανάγκη τυποποίησης των συμβολαίων, διευκρινίζοντας ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των οργανωμένων αγορών είναι η δυνατότητα διάθεσης τυποποιημένων προϊόντων. Παρότι η EnEx έχει ήδη αναπτύξει ένα γενικό υπόδειγμα σύμβασης, σχεδιασμένο σε συνεργασία με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και συμμετέχοντες, το επόμενο βήμα θα μπορούσε να περιλαμβάνει πιο εξειδικευμένα templates, όπως fixed-for-floating ή pay-as-produced. Εντούτοις, όπως είπε, «δεν μπορούμε να προχωρήσουμε αν η αγορά δεν επιδείξει ενδιαφέρον και δεν υπάρξει συναλλακτική δραστηριότητα».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο επικεφαλής της EnEx ανέφερε ότι η πλατφόρμα ήδη προσφέρει τεχνική δυνατότητα επιλογής ενσωμάτωσης αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες στα PPA, κάτι που κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει των εξελίξεων στην ελληνική και περιφερειακή αγορά. Η επιλογή αυτή είναι ήδη ενεργή και αναμένεται να επηρεάσει θετικά την ευελιξία και την ανταγωνιστικότητα των προσφερόμενων συμβολαίων.
Η δήλωση του κ. Παπαγεωργίου συνοψίζει με σαφήνεια την αποστολή της EnEx στην παρούσα φάση: «Χτίζουμε μια υποδομή που στηρίζει τη σταδιακή ωρίμανση της αγοράς, διατηρώντας ταυτόχρονα την απαραίτητη ευελιξία».
Διαβάστε ακόμη
