Πολύ υψηλότερη σε σχέση με τις έξι δημοπρασίες που είχαν προηγηθεί ήταν η δυναμικότητα που δεσμεύθηκε στον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου για το Δεκέμβριο (60% του συνόλου, διπλάσια σε σχέση με το Οκτώβριο) που έλαβε χώρα χθες (Δευτέρα 24 Νοεμβρίου).Σύμφωνα, μάλιστα, με τις πληροφορίες, πέρα από τον «συνήθη ύποπτο» δηλαδή τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, που «κλείδωσε» σχεδόν το 90% της δεσμευμένης δυναμικότητας-, capacity δέσμευσαν και η ουκρανική DTEK καθώς και η πολυεθνική Axpo Trading. Επιβεβαιώθηκε έτσι όχι μόνο η αύξηση του εμπορικού ενδιαφέροντος για τον Κάθετο Διάδρομο, αλλά και η εκτίμηση ότι η συμφωνία ΔΕΠΑ – Νaftogaz για προμήθεια αμερικανικού LNG στην Ουκρανία κατά τους επόμενους μήνες (διά της οποίας ενεργοποιείται η σύμπραξη ΑΚΤΟR- ΔΕΠΑ Atlantic SEE LNG Trade, που θα αναλάβει την υλοποίησή της) θα αποδεικνυόταν game changer για τον Κάθετο Διάδρομο. Και τούτο διότι επισφραγίζει με τον πλέον επίσημο τρόπο την αναβάθμισή του από πολλά υποσχόμενη υποδομή, σε λειτουργική, αξιόπιστη ενεργειακή λεωφόρο μεταφοράς μη ρωσικού φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ουκρανία.
Τι σχολίασαν AKTOR και ΔΕΣΦΑ
Όπως τονίζει ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας ΔΕΣΦΑ σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η χθεσινή δημοπρασία δέσμευσης δυναμικότητας στο λεγόμενο «Route 1», δηλαδή το ειδικό προϊόν για μεταφορά LNG που φτάνει στο Τέρμιναλ της Ρεβυθούσας απευθείας στην Ουκρανία μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Μολδαβία, επιβεβαιώνει την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος (μετά και τον τελευταίο γύρο μειώσεων στις ταρίφες διαμετακόμισης από τους Διαχειριστές Ρουμανίας και Μολδαβίας) και ενισχύει περαιτέρω τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως πύλη εισόδου διαφοροποιημένων προμηθειών LNG που θα τροφοδοτούν την Νοτιοανατολική και την Κεντρική Ευρώπη και υπογραμμίζει την σημασία. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου AKTOR (και CEO της Atlantic SEE LNG Trade) Αλέξανδρος Εξάρχου που σε χθεσινές δηλώσεις του ανέδειξε τη σημασία του Κάθετου Διαδρόμου τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις και προέβλεψε την περαιτέρω ανάπτυξη του εγχειρήματος -με την πιθανή σύναψη και νέων deals προμήθειας αμερικανικού LNG μεταξύ της Atlantic SEE LNG Trade και εταιρειών από χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ουγγαρία- Ο κ. Εξάρχου τόνισε επίσης ότι οι δεσμευτικές συμφωνίες που έχουν ήδη υπογραφεί, διασφαλίζουν σταθερότητα, όποιες και αν είναι οι γεωπολιτικές εξελίξεις στο μέλλον.
Γιατί η δημοπρασία Δεκεμβρίου ήταν game changer για τον Κάθετο Διάδρομο
Σε κάθε περίπτωση, η δημοπρασία του Δεκεμβρίου αποτελεί ορόσημο για τον Κάθετο Διάδρομο που επιδεικνύει τα διαπιστευτήριά του ως αξιόπιστη εναλλακτική όδευση για τη μεταφορά μη ρωσικού αερίου προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, προσελκύοντας το ενδιαφέρον και νέων παικτών πέραν αυτών που είχαν εμφανιστεί και στις προηγούμενες δημοπρασίες όπως η ΔΕΠΑ (που είχε πρωταγωνιστήσει και στη δημοπρασία του Νοεμβρίου), ο ελβετικός κολοσσός του trading Axpo και η ουκρανική DTEK. Και όλα αυτά σε μια συγκυρία που εντείνονται οι συζητήσεις μεταξύ παραγωγών LNG από τις ΗΠΑ και ευρωπαϊκών εταιρειών, με φόντο όχι μόνο την διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ουκρανίας κατά τη χειμερινή περίοδο (πολλώ δε μάλλον μετά το κύμα ρωσικών επιθέσεων που έχουν επιφέρει κρίσιμο πλήγμα στις υποδομές της), αλλά και τον οδικό χάρτη για απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο έως το τέλος του 2027 που «κουμπώνει» με την φιλοδοξία της Ουάσιγκτον να αντικαταστήσει «κάθε μόριο ρωσικού αερίου με αμερικανικό LNG», όπως το έθεσε από το βήμα της PTEC ο Υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Κρις Ράιτ. Σε αυτό τον σχεδιασμό μπαίνει δυναμικά ο Κάθετος Διάδρομος που μέχρι τώρα υπολειτουργούσε. Πράγματι, όπως σημειώνουν αναλυτές, τα αποτελέσματα της χθεσινής δημοπρασίας αποδεικνύουν ότι η παρουσία ενός μεγάλου συμβολαίου προμήθειας (και δη υπογεγραμμένου από κρατικές εταιρείες όπως η ΔΕΠΑ και η ουκρανική Naftogaz), σε συνδυασμό με τις μειωμένες ταρίφες διαμετακόμισης, αρκούν για να καταστήσουν την όδευση εμπορικά βιώσιμη και να κάμψουν τις επιφυλάξεις που διατύπωνε μερίδα traders. Κάτι που έχει τη σημασία του και για τις επενδύσεις που απαιτούνται για την περαιτέρω αύξηση του capacity της υποδομής ώστε να εξυπηρετήσει τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για μεταφορά μεγάλων όγκων made in USA LNG προς ΝΑ και Κεντρική Ευρώπη. Σε πιο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, εξάλλου, προδιαγράφεται αυξημένη αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου και στις επόμενες δημοπρασίες που προγραμματίζονται λόγω των αναγκών της Ουκρανίας για φυσικό αέριο. Η αύξηση της ζήτησης από την Ουκρανία που χρειάζεται πρόσθετους όγκους για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των ρωσικών χτυπημάτων στο ενεργειακό της σύστημα βρίσκεται πίσω από τον διπλασιασμό της δέσμευσης δυναμικότητας στη δημοπρασία του Δεκεμβρίου, σύμφωνα με traders που μίλησαν στο Montel. Κατά τις ίδιες πηγές, η Ουκρανία έχει απωλέσει το 57% της προπολεμικής ηλεκτροπαραγωγικής της ικανότητας -περίπου 30,5 GW- λόγω των συνεχόμενων πληγμάτων στις ενεργειακές της υποδομές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για επιπλέον ποσότητες μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, εφόσον οι τιμές μεταφοράς του αμερικανικού αερίου είναι ανταγωνιστικές.
Τα επόμενα βήματα και τα νέα προϊόντα που έρχονται
Με την εδραίωση του Route 1 να έχει ήδη επιτευχθεί, το επόμενο βήμα ενίσχυσης του είναι ενεργοποίηση των δυο νέων προϊόντων Route 2 (που προσφέρει δέσμευση δυναμικότητας για μεταφορά στην Ουκρανία LNG από το FSRU Αλεξανδρούπολης και σημείο εισόδου την Αμφιτρίτη όπου το FSRU διασυνδέεται με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ) και Route 3 (που αφορά αζέρικο αέριο που θα εισέρχεται στο σημείο διασύνδεσης του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB με τον ΤΑP, στην Κομοτηνή). Την περασμένη Παρασκευή η ΡΑΑΕΥ έβγαλε σε δημόσια διαβούλευση (έως τις 2 Δεκεμβρίου) τα δυο νέα προϊόντα, σε συντονισμό με τις Ρυθμιστικές Αρχές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Η προσδοκία είναι να ληφθούν εγκαίρως όλες οι ρυθμιστικές εγκρίσεις ώστε να καταστεί δυνατόν να ξεκινήσουν οι μηνιαίες δημοπρασίες για τα δυο νέα προϊόντα στο τέλος Δεκεμβρίου, ώστε να ξεκινήσουν να προσφέρονται από τον Ιανουάριο 2026, έως το τέλος Απριλίου σε πρώτη φάση. Σε δεύτερη φάση, όπως έχει γράψει το energygame.gr, ο σχεδιασμός προβλέπει την περαιτέρω χρονική επέκταση των προϊόντων, τη δυνατότητα δέσμευσης δυναμικότητας για περιόδους πέραν του ενός μήνα καθώς και την άρση των περιορισμών, ώστε τα προϊόντα να μετεξελιχθούν από “ειδικά” και να αποκτήσουν πιο παγιωμένα χαρακτηριστικά.
Διαβάστε ακόμη
