Σημαντικό βήμα για την ενίσχυση του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, με τον εμπλουτισμό του με νέα προϊόντα και νέες πύλες εισόδου του μη ρωσικού αερίου που θα καταλήγει στην Ουκρανία αποτελεί η πρωτοβουλία των εμπλεκόμενων Διαχειριστών στο project να δρομολογήσουν την ενεργοποίηση των δυο νέων προϊόντων Route 2 και Route 3, σε συνέχεια του Route 1 που έχει ως αφετηρία τη Ρεβυθούσα.

Στο πλαίσιο αυτό, οι Διαχειριστές Συστήματος Μεταφοράς Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz), της Ρουμανίας (Transgaz), της Μολδαβίας (Vestmoldtransgaz), της Ουκρανίας (GTSOU) και ο ICGB που διαχειρίζεται τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB υπέγραψαν στο πλαίσιο της P-TEC την κοινή επιστολή με την οποία ζητούν από τις ρυθμιστικές αρχές των εμπλεκομένων αρχών να εγκρίνουν τα Route 2 και Route 3 το ταχύτερο δυνατό, ώστε τα νέα προϊόντα να διατεθούν από τον Δεκέμβριο (με την πρώτη δημοπρασία να διεξάγεται στα τέλη Νοεμβρίου) και έως το τέλος Απριλίου σε πρώτη φάση. Σε δεύτερη φάση ο σχεδιασμός προβλέπει την περαιτέρω χρονική επέκταση των προϊόντων, τη δυνατότητα δέσμευσης δυναμικότητας για περιόδους πέραν του ενός μήνα καθώς και την άρση των περιορισμών, ώστε τα προϊόντα να μετεξελιχθούν από “ειδικά” και να αποκτήσουν πιο παγιωμένα χαρακτηριστικά.

Ισχυρή στήριξη ΗΠΑ στον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου

Έχει ασφαλώς τη σημασία του η επιλογή του μέρους της συμφωνίας, όπως και η παρουσία των Αμερικανών υπουργών Ενέργειας και Εσωτερικών κ.κ. Κρις Ράιτ και Νταγκ Μπέργκαμ καθώς και υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων των εμπλεκόμενων χωρών. Ο προφανής συμβολισμός είναι η ισχυρή πολιτική στήριξη της Ουάσιγκτον και των κυβερνήσεων των χωρών από τις οποίες διέρχεται ο Κάθετος Διάδρομος, για ένα εμβληματικό project που υπηρετεί την κοινή επιδίωξη Ευρώπης και ΗΠΑ για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και για θωράκιση του ενεργειακού εφοδιασμού.  Αξίζει δε να σημειωθεί ότι αμέσως μετά ακολούθησε η υπογραφή της συμφωνίας ΔΕΠΑ- ΑΚTOR και Venture Global που αποτελεί ορόσημο για την διασφάλιση της βιωσιμότητας του Κάθετου Διαδρόμου σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Το  Route 2 προσφέρει δέσμευση δυναμικότητας -με μειωμένες ταρίφες διαμετακόμισης- για μεταφορά στην Ουκρανία LNG από το FSRU Αλεξανδρούπολης και σημείο εισόδου την Αμφιτρίτη (όπου το FSRU διασυνδέεται με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ) και το Route 3  αζέρικο αέριο που θα εισέρχεται στο σημείο διασύνδεσης του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB με τον ΤΑP.  Οι Διαχειριστές ζήτησαν να τους δοθεί η δυνατότητα ταυτόχρονης προσφοράς των τριών προϊόντων Route 1, Route 2 και Route 3 σε ανταγωνιστικές δημοπρασίες, ενώ τονίζεται ότι όλοι έχουν συμφωνήσει να εφαρμόσουν σημαντικές εκπτώσεις – από 25% έως 50% – στα σημεία διασύνδεσής τους, ώστε να ενθαρρύνουν τη χρήση της νέας δυναμικότητας από την αγορά και να διευκολύνουν διαφοροποιημένες ροές φυσικού αερίου. Το μήνυμα που στέλνεται προς τις αγορές είναι ότι οι συντονισμένες μειώσεις τιμολογίων και η διαθεσιμότητα πολλαπλών επιλογών διαδρομών θα υποστηρίξουν την απρόσκοπτη παράδοση ποσοτήτων μη ρωσικού αερίου  προς την Ουκρανία και θα διασφαλίσουν τη βέλτιστη αξιοποίηση της υφιστάμενης υποδομής σε ολόκληρη την περιοχή.

Τα μηνύματα των εμπλεκόμενων Διαχειριστών προς ρυθμιστικές αρχές και Βρυξέλλες

Οι Διαχειριστές υπογραμμίζουν επίσης ότι, όπως έχει επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Διαβαλκανικός Αγωγός (Trans-Balkan) που αποτελεί μέρος του Κάθετου Διαδρόμου, συνιστά βασικό στοιχείο της στρατηγικής της ΕΕ για τη διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων φυσικού αερίου και τη σταδιακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Η έγκριση της διαθεσιμότητας των Route 2 και 3 ευθυγραμμίζεται άμεσα με αυτή τη στρατηγική, καθώς αξιοποιεί το LNG και το αέριο της Κασπίας για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας εφοδιασμού και της ενοποίησης της αγοράς. Η ταχύτερη έγκριση αυτών των πρόσθετων προϊόντων θα ενισχύσει σημαντικά τη δυνατότητα το LNG να φτάνει στην Ουκρανία μέσω των ελληνικών τερματικών σταθμών, ενδυναμώνοντας την ενεργειακή ασφάλεια και επιτρέποντας στους προμηθευτές να επιλέγουν τις βέλτιστες διαδρομές εφοδιασμού ανάλογα με τις ανάγκες τους. Όπως παρατηρούν παράγοντες της αγοράς, το στοίχημα είναι να αυξηθεί το εμπορικό ενδιαφέρον των συμμετεχόντων  (καθώς υπάρχουν εδραιωμένες εναλλακτικές οδεύσεις με ελκυστικότερη τιμολόγηση) ώστε να σταλούν τα κατάλληλα σήματα για μελλοντική ενίσχυση της δυναμικότητας του Κάθετου Διαδρόμου με την ενθάρρυνση των απαραίτητων επενδύσεων.

«Η στενή συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων Διαχειριστών αντικατοπτρίζει τη κοινή δέσμευση για μια πιο ανθεκτική, διασυνδεδεμένη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά — προς όφελος των πολιτών, των οικονομιών και της μακροπρόθεσμης σταθερότητας», δήλωσε η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι.

O ομόλογός της από τη Βουλγαρία Βλαντιμίρ Μαλίνοφ δήλωσε από την πλευρά του -αναφερόμενος στις υποδομές του Κάθετου Διαδρόμου-  ότι οι εμπλεκόμενοι Διαχειριστές έχουν την πλήρη στήριξη των κυβερνήσεών τους και της Κομισιόν, τοποθετώντας την πλήρη ενεργοποίηση του project εντός του 2027, με την ολοκλήρωση μέσα στο επόμενο έτος των επενδύσεων που έχουν ήδη δρομολογηθεί  στο σκέλος της Βουλγαρίας, Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η πραγματική κινητήριος δύναμη του Διαδρόμου θα είναι οι προμηθευτές LNG από τις ΗΠΑ που θα προσφέρουν τις απαραίτητες ποσότητες, ενώ ανέδειξε τη σημασία του συνδυασμού εύρωστων υποδομών και ευνοϊκού ρυθμιστικού περιβάλλοντος. «Αυτές είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την πλήρη εξάλειψη του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη».

Τέλος ο Γενικός Διευθυντής της ρουμανικής Transgaz Ιον Στεριάν δήλωσε ότι «Η υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου θα αυξήσει τη δυναμικότητα στο σημείο διασύνδεσης Negru Voda–Kardam από 5,03 δισ. κυβικά μέτρα/έτος σε 9,41 δισ. κυβικά μέτρα/έτος, διευκολύνοντας την παραλαβή αμερικανικού LNG που παράγεται από αμερικανικές εταιρείες (Exxon, Cheniere, Chevron, κ.ά.), συμπεριλαμβανομένων αυτών από τα υφιστάμενα τερματικά LNG στην Ελλάδα (Ρεβυθούσα, FSRU Αλεξανδρούπολη), καθώς και άλλων που βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού (π.χ. Dioriga).

Διαβάστε ακόμη