Τους πρώτους εννέα μήνες του 2025, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα ανήλθαν σε 11,65 εκατομμύρια τόνους, ξεπερνώντας τον ετήσιο προϋπολογισμό άνθρακα που έχει θέσει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) κατά 1,5 εκατ. τόνους. Όπως αναφέρει το Green Tank σε ανάλυσή του, παρά τη μείωση στην ένταση εκπομπών ανά κιλοβατώρα, η συνολική αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου οδήγησε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα ρύπων, σηματοδοτώντας απόκλιση από τους εθνικούς στόχους απανθρακοποίησης.

Οι μονάδες φυσικού αερίου ευθύνονται για το 55% των συνολικών εκπομπών, φτάνοντας τους 6,45 εκατ. τόνους CO₂, το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Αντίθετα, οι εκπομπές από τον λιγνίτη κατέγραψαν ιστορικό χαμηλό με 2,6 εκατ. τόνους, μειωμένες κατά 14% σε σχέση με το 2024. Οι πετρελαϊκές μονάδες στα μη διασυνδεδεμένα νησιά παρήγαγαν 2,3 εκατ. τόνους, με οριακή μείωση 2,1%.

Ο Σεπτέμβριος παρουσίασε υποχώρηση των συνολικών εκπομπών στους 1,17 εκατ. τόνους, κυρίως λόγω χαμηλότερης ηλεκτροπαραγωγής. Παρά τη μείωση αυτή, η ένταση άνθρακα της παραγωγής αυξήθηκε κατά 8,6% φτάνοντας στα 225,7 γραμμάρια CO₂/kWh, καθώς η πτώση της παραγωγής (-13,6%) ήταν εντονότερη από τη μείωση των εκπομπών.

Σε επίπεδο εννεαμήνου, η μέση ένταση άνθρακα της ηλεκτροπαραγωγής διαμορφώθηκε στα 251,8 γρ. CO₂/kWh, μειωμένη κατά 7,1% έναντι του 2024, συνεχίζοντας τη σταθερή πτωτική πορεία που ξεκίνησε το 2017. Ωστόσο, η πρόοδος αυτή δεν στάθηκε αρκετή για να συγκρατήσει τη συνολική αύξηση των ρύπων.

Ο ρόλος των περικοπών

Καθοριστικός παράγοντας ήταν οι περικοπές παραγωγής ΑΠΕ, που έφτασαν τις 1.785 GWh (7,9% της συνολικής παραγωγής). Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αν αυτή η “χαμένη” πράσινη ενέργεια είχε ενταχθεί στο δίκτυο, οι συνολικές εκπομπές θα ήταν 0,94 εκατ. τόνοι χαμηλότερες, μειώνοντας το αποτύπωμα του τομέα κατά 8,1%.

Όσον αφορά τις πιο ρυπογόνες μονάδες, ο ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου παρέμεινε στην κορυφή με 1,91 εκατ. τόνους CO₂, παρά το ότι κάλυψε μόλις το 3% της ζήτησης, ευθυνόμενος για το 73,5% των εκπομπών λιγνίτη και το 16,8% του συνόλου. Ακολουθούν ο ΘΗΣ Αγίου Νικολάου ΙΙ (0,93 εκατ. τόνοι), η Μεγαλόπολη V (0,77 εκατ.), το Λαύριο IV-V (0,74 εκατ.) και η Πτολεμαΐδα 5 (0,67 εκατ.).

Στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, οι σταθμοί Αθερινόλακκος και Λινοπεράματα στην Κρήτη παρέμειναν οι μεγαλύτεροι ρυπαντές με 0,53 και 0,34 εκατ. τόνους αντίστοιχα, ενώ ακολουθούν οι σταθμοί της Ρόδου, της Νότιας Ρόδου και της Κω.

Οι στόχοι του ΕΣΕΚ

Σύμφωνα με το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ (Ιανουάριος 2025), στόχος είναι η μείωση των εκπομπών της ηλεκτροπαραγωγής στα 4 εκατ. τόνους έως το 2030, δηλαδή κατά 91% σε σχέση με το 2013. Παρ’ όλα αυτά, οι εκτιμήσεις για το 2025 δείχνουν ότι ο τομέας κινείται εκτός τροχιάς, με τις εκπομπές να φτάνουν ήδη τους 10,65 εκατ. τόνους στο εννεάμηνο, υπερβαίνοντας τον “προϋπολογισμό άνθρακα” κατά 1,5 εκατ. τόνους. Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, άρση των περικοπών στις ΑΠΕ και περιορισμό της εξάρτησης από το φυσικό αέριο, ώστε η Ελλάδα να επανέλθει σε πορεία συμβατή με τους ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους, αναφέρει το Green Tank.

Διαβάστε ακόμη