Στις 25 Σεπτεμβρίου, η δανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ κυκλοφόρησε έβδομο σχέδιο συμβιβασμού σχετικά με τη νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Στη νέα αυτή εκδοχή, διατηρείται το χρονοδιάγραμμα για την απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ένωση: το 2026 για νέα συμβόλαια, τον Ιούνιο του 2026 για τα υφιστάμενα βραχυπρόθεσμα συμβόλαια και το 2028 για όλες τις υπόλοιπες προμήθειες. Αυτό ισχύει παρά τις νέες κυρώσεις που πρότεινε πρόσφατα η Επιτροπή, οι οποίες στοχεύουν σε απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού LNG έως τον Ιανουάριο του 2027.
Η νέα εκδοχή που παρουσίασε η Προεδρία της Δανίας μετριάζει την υποχρέωση υποβολής αποδείξεων για τη χώρα παραγωγής, επιτρέποντας στην Επιτροπή να την αναστέλλει σε περίπτωση «ξαφνικών και σημαντικών» διαταραχών στον εφοδιασμό. Αφαιρεί επίσης την απαίτηση προηγούμενης έγκρισης κατά την αγορά από χώρες που δεν διαθέτουν την υποδομή για εισαγωγή ρωσικού αερίου μέσω LNG ή αγωγού. Για φυσικό αέριο που απλώς διέρχεται από την Ένωση, σε διαμετακόμιση μεταξύ τρίτων χωρών, η χώρα παραγωγής ενδέχεται πλέον να μην χρειάζεται να δηλώνεται, εάν «δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες». Το νέο κείμενο προβλέπει επανεξέταση από την Επιτροπή δύο χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του.
Η Κεντρική και ΝΑ Ευρώπη στο επίκεντρο για εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου
Στο νέο κείμενο υπάρχει και μια παράγραφος που λέει πως «κατά την προετοιμασία των σχεδίων διαφοροποίησης, η Επιτροπή θα πρέπει, με συντονισμένο τρόπο και πνεύμα αλληλεγγύης, να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη, ιδίως στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, για τον εντοπισμό εναλλακτικών παραδόσεων φυσικού αερίου. Πέραν της βελτίωσης της ασφάλειας του εφοδιασμού, οι νέες προμήθειες θα μπορούσαν επίσης να αντισταθμίσουν τις απώλειες εσόδων μέσω της αξιοποίησης της υφιστάμενης υποδομής που χρησιμοποιούνταν προηγουμένως για τη μεταφορά ρωσικού αερίου».
Πάντως, πέρα από τα κράτη μέλη της ΕΕ από την Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη, με αυξανόμενη αβεβαιότητα βρίσκονται αντιμέτωπες και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, λόγω της προγραμματισμένης απαγόρευσης των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απαγόρευση αυτή απειλεί τις προμήθειες μέσω του αγωγού TurkStream, που μεταφέρει ρωσικό αέριο στη νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω Τουρκίας, και αναμένεται να αυξήσει τα κόστη για τους τελικούς καταναλωτές, όπως προειδοποίησαν την Πέμπτη στελέχη του ενεργειακού κλάδου, σύμφωνα με το Montel.
Η προειδοποίηση δόθηκε σε φόρουμ που διοργάνωσε η Energy Community, με έδρα τη Βιέννη, η οποία εκπροσωπεί χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης που φιλοδοξούν να ενταχθούν στην ΕΕ. Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ότι μια πλήρης απαγόρευση από το 2027 μπορεί όχι μόνο να μειώσει την προσφορά, αλλά και να ανατρέψει ή να διαταράξει τις ροές μέσω των αγωγών, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα τέλη διέλευσης.
Ο Αλεξάνταρ Πόποβιτς, από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Σερβίας, δήλωσε ότι «ανησυχούμε για το τι θα συμβεί αν διακοπεί η προμήθεια ρωσικού αερίου προς την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, γιατί αυτό θα αυξήσει τα τιμολόγια στους αγωγούς μας και κατ’ επέκταση το κόστος για τους τελικούς καταναλωτές». Η Σερβία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο και προσπαθεί να βρει εναλλακτικές λύσεις μετά τη λήξη του μακροχρόνιου συμβολαίου της τον Μάιο. Παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει συμφωνήσει περιορισμένες ποσότητες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και εξετάζει περαιτέρω επιλογές μέσω Ουγγαρίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας, οι εναλλακτικές αυτές συνεπάγονται υψηλότερο κόστος μεταφοράς. Ο Πόποβιτς πρόσθεσε ότι «ελπίζουμε να βρούμε λύση με τους γείτονες και την Energy Community», επισημαίνοντας ότι ο αγωγός TurkStream παραμένει κρίσιμος για τις περιφερειακές εφοδιαστικές αλυσίδες.
Διαβάστε ακόμη
