Οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξανόμενη αβεβαιότητα λόγω της προγραμματισμένης απαγόρευσης των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απαγόρευση αυτή απειλεί τις προμήθειες μέσω του αγωγού TurkStream, που μεταφέρει ρωσικό αέριο στη νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω Τουρκίας, και αναμένεται να αυξήσει τα κόστη για τους τελικούς καταναλωτές, προειδοποίησαν την Πέμπτη στελέχη του ενεργειακού κλάδου, σύμφωνα με το Montel.
Η προειδοποίηση δόθηκε σε φόρουμ που διοργάνωσε η Energy Community, με έδρα τη Βιέννη, η οποία εκπροσωπεί χώρες της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης που φιλοδοξούν να ενταχθούν στην ΕΕ. Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ότι μια πλήρης απαγόρευση από το 2027 μπορεί όχι μόνο να μειώσει την προσφορά, αλλά και να ανατρέψει ή να διαταράξει τις ροές μέσω των αγωγών, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα τέλη διέλευσης.
Η διακοπή των ροών ρωσικού αερίου θα φέρει αυξήσεις κόστους σε Σερβία και Βοσνία
Ο Αλεξάνταρ Πόποβιτς, από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Σερβίας, δήλωσε ότι «ανησυχούμε για το τι θα συμβεί αν διακοπεί η προμήθεια ρωσικού αερίου προς την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, γιατί αυτό θα αυξήσει τα τιμολόγια στους αγωγούς μας και κατ’ επέκταση το κόστος για τους τελικούς καταναλωτές». Η Σερβία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο και προσπαθεί να βρει εναλλακτικές λύσεις μετά τη λήξη του μακροχρόνιου συμβολαίου της τον Μάιο. Παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει συμφωνήσει περιορισμένες ποσότητες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και εξετάζει περαιτέρω επιλογές μέσω Ουγγαρίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας, οι εναλλακτικές αυτές συνεπάγονται υψηλότερο κόστος μεταφοράς. Ο Πόποβιτς πρόσθεσε ότι «ελπίζουμε να βρούμε λύση με τους γείτονες και την Energy Community», επισημαίνοντας ότι ο αγωγός TurkStream παραμένει κρίσιμος για τις περιφερειακές εφοδιαστικές αλυσίδες.
Η κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη θεωρείται ακόμη πιο επισφαλής. Η Energoinvest, ο κύριος εισαγωγέας αερίου της χώρας, εξαρτάται από μία μόνο διασύνδεση με τη Σερβία και έχει λάβει βραχυπρόθεσμη παράταση του συμβολαίου με τη Ρωσία έως το τέλος του έτους. Εκπρόσωπος της εταιρείας τόνισε ότι «το τι θα συμβεί μετά την 1η Ιανουαρίου παραμένει εικασία» και ότι η Energoinvest προτιμά την παράταση του ρωσικού συμβολαίου «λόγω της τιμής, των συμβατικών όρων και της μακροπρόθεσμης φόρμουλας που διαθέτουμε». Σημείωσε δε ότι τα νοικοκυριά αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% της ζήτησης και θα υποστούν τα μεγαλύτερα πλήγματα σε περίπτωση διαταραχών στον εφοδιασμό.
Η Βοσνία καταναλώνει περίπου 200 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως και σχεδιάζει, σε συνεργασία με ΗΠΑ και ΕΕ, την κατασκευή μιας νότιας διασύνδεσης δυναμικότητας 1,5 δισ. κυβικών μέτρων με την Κροατία, ώστε να έχει πρόσβαση σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) μέσω της Αδριατικής. Ωστόσο, ορισμένοι συμμετέχοντες επισήμαναν ότι το μικρό μέγεθος της αγοράς καθιστά δύσκολη την οικονομική βιωσιμότητα του έργου.
Συνολικά, η προγραμματισμένη απαγόρευση ρωσικού αερίου δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις για την περιοχή των Βαλκανίων, τόσο σε επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας όσο και σε επίπεδο κόστους. Οι χώρες προσπαθούν να διαφοροποιήσουν τις πηγές προμήθειάς τους, ωστόσο τα εμπόδια στις υποδομές και το υψηλό κόστος μεταφοράς καθιστούν την προσαρμογή δύσκολη, ενώ τα νοικοκυριά παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτα σε πιθανές ελλείψεις. Η διασφάλιση ομαλής εφοδιαστικής ροής μέσω του TurkStream και η συνεργασία μεταξύ γειτονικών κρατών και διεθνών οργανισμών θεωρούνται κρίσιμα για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Διαβάστε ακόμη
