Έτοιμο να εγκρίνει την είσοδο της Τουρκίας για διεξαγωγή ενεργειακών ερευνών στα λιβυκά ύδατα, φαίνεται το ανατολικό κοινοβούλιο της Λιβύης, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg, εξέλιξη που σηματοδοτεί σημαντική βελτίωση στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και ανατολικής Λιβύης. Η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Βεγγάζη αναμένεται να ψηφίσει τις επόμενες εβδομάδες για το σύμφωνο του 2019, το οποίο όριζε τους όρους μιας συμφωνίας έρευνας, ανέφεραν πηγές σε Τουρκία και Λιβύη που γνωρίζουν τις διαβουλεύσεις. Οι περισσότερες αντιρρήσεις στο σύμφωνο έχουν πλέον αρθεί, πρόσθεσαν, ζητώντας να μην κατονομαστούν λόγω της ευαισθησίας του θέματος.
Η Λιβύη παραμένει χωρισμένη ανάμεσα σε αντίπαλες διοικήσεις στη Βεγγάζη και στην πρωτεύουσα Τρίπολη. Η τελευταία διατηρεί στενές σχέσεις με την Τουρκία και ήδη υποστηρίζει τη συμφωνία, αλλά η σθεναρή αντίθεση από την ανατολή – όπου κυριαρχεί ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ και ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός του – είχε έως τώρα αποτρέψει την εφαρμογή της.
Εάν εγκριθεί, η συμφωνία θα μπορούσε να δρομολογήσει έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τουρκικά πλοία σε μια ζώνη ανάμεσα στην Κρήτη και την Τουρκία, ενισχύοντας τις διεκδικήσεις της Άγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο. Αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο να οξύνει τη διαμάχη με την Ελλάδα και την Κύπρο, που κατηγορούν την Τουρκία για απόπειρα κυριαρχίας σε αμφισβητούμενα ύδατα, σημειώνει το Bloomberg.
Η αλλαγή στάσης της ανατολικής Λιβύης αντανακλά μια νέα προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και του Χάφταρ, οι οποίοι βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα στη μάχη που διήρκεσε μήνες για την κατάληψη της λιβυκής πρωτεύουσας το 2019 και το 2020.
Η Τουρκία είχε προσφέρει στρατιωτική στήριξη σε μια προηγούμενη, με ισλαμιστική κατεύθυνση, κυβέρνηση στην Τρίπολη, την οποία ο Χάφταρ -με συμμάχους τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και τη Ρωσία – επιχείρησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει. Μια ειρηνευτική πρωτοβουλία με τη στήριξη του ΟΗΕ όρισε νέο πρωθυπουργό τον Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ωστόσο δεν κατάφερε να γεφυρώσει το χάσμα. Η κυβέρνηση με έδρα την Τρίπολη και η ανατολική πλευρά συγκρούονται περιοδικά για τα έσοδα από τα μεγαλύτερα πετρελαϊκά αποθέματα της Αφρικής και τον έλεγχο ζωτικών κρατικών θεσμών, αν και δεν έχουν υπάρξει μεγάλες μάχες μεταξύ των δύο πλευρών εδώ και χρόνια.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια εργάζεται διακριτικά για την οικοδόμηση σχέσεων με τον Χάφταρ. Η πρωτοβουλία αυτή ακολουθεί την ιστορική προσέγγιση της Άγκυρας με την Αίγυπτο, μετά από περίπου οκτώ χρόνια ψυχρότητας. Οι δύο χώρες συνεργάστηκαν πέρυσι στη Λιβύη για να επιλύσουν μια διαμάχη για τον έλεγχο της κεντρικής τράπεζας, η οποία απειλούσε να οδηγήσει σε νέο εμφύλιο.
Ως περαιτέρω ένδειξη βελτίωσης των σχέσεων, η τουρκική κορβέτα TCG Kinaliada πραγματοποιεί αυτήν την εβδομάδα την πρώτη της επίσκεψη στο λιμάνι της Βεγγάζης, ενώ η Άγκυρα εξετάζει το ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτικών εκπαιδευτών και συμβούλων, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους που μίλησαν στο Bloomberg. Ο γιος του Χάφταρ και διάδοχός του, ο Σαντάμ Χάφταρ, είχε συναντηθεί με τον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας και τον αρχηγό του στρατού στην Άγκυρα τον Απρίλιο.
Αν και η εξερεύνηση στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί βασικό κίνητρο, η Τουρκία επιδιώκει επίσης να διασώσει επιχειρηματικά συμβόλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων που βρέθηκαν σε εκκρεμότητα λόγω του κύκλου συγκρούσεων που ταλανίζει τη Λιβύη από την ανατροπή του δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι το 2011.
Πρόσφατα, η Τουρκία ξεκίνησε απευθείας πτήσεις προς τη Βεγγάζη, ενώ κορυφαίες τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες συμμετέχουν σε έργα για την ανοικοδόμηση της πόλης και την έναρξη παραγωγής βιομηχανικών υλικών. Μεταξύ των αρχών της Ανατολικής Λιβύης υπάρχει συναίνεση ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους και θα φέρει επενδύσεις, σύμφωνα με Λίβυο αξιωματούχο που γνωρίζει τις συνομιλίες.
Η διαμάχη για τη θαλάσσια περιοχή έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, μετά την ανακοίνωση της Ελλάδας τον Μάιο για διαγωνισμό έρευνας ενεργειακών οικοπέδων νότια της Κρήτης, τα οποία εκτείνονται σε ύδατα που διεκδικεί η Λιβύη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δηλώσει ότι η υπό συζήτηση συμφωνία Λιβύης–Τουρκίας παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ.
Διαβάστε ακόμη
