Η κρατική εταιρεία ενέργειας της Σλοβακίας, SPP, σκοπεύει να καλύψει έως και το 100% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία το 2025, σε μια περίοδο που άλλοι αγοραστές της ΕΕ θα αντιμετωπίζουν απαγόρευση για αγορές φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω spot συμβολαίων, γεγονός που ενδέχεται να ελευθερώσει επιπλέον χωρητικότητα αγωγών για τους μακροχρόνιους πελάτες της Gazprom, όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η απαγόρευση αυτή, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2026, θα μπορούσε να ωφελήσει τη SPP και την ουγγρική MVM, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να προμηθεύονται ρωσικό φυσικό αέριο μέσω των μακροχρόνιων συμβολαίων τους με την Gazprom, ενώ οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ επιδιώκουν τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα έως το τέλος του 2027.
«Το ρωσικό φυσικό αέριο είναι το πιο οικονομικό για εμάς, γι’ αυτό και το προτιμούμε», δήλωσε ο διευθυντής εμπορικών δραστηριοτήτων της SPP, Μίχαλ Λάλικ. «Μπορούμε να καλύψουμε το 100% των αναγκών μας — περίπου 8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα.»
Η σλοβακική κυβέρνηση έχει εκφράσει αντίθεση στα σχέδια της ΕΕ για πλήρη διακοπή του ρωσικού αερίου, προειδοποιώντας για σημαντικές επιπτώσεις στη βαριά βιομηχανική της οικονομία. Η χώρα των 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων, που συνορεύει με την Ουκρανία, θα αναγκαζόταν να εισάγει όλο το φυσικό αέριο από τη Δυτική Ευρώπη — κυρίως μέσω Γερμανίας, Αυστρίας και Τσεχίας — πληρώνοντας υψηλότερα τέλη μεταφοράς. «Το αισιόδοξο σενάριο προβλέπει κόστος μεταφοράς στα 2,40 ευρώ ανά MWh, που σημαίνει πρόσθετη δαπάνη 70 εκατομμυρίων ευρώ» είπε ο Λάλικ. «Ρεαλιστικά, μπορεί να φτάσει και τα 90 εκατομμύρια ευρώ.»
Η Σλοβακία έχει ήδη κάποιες από τις υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου στην ΕΕ για μη οικιακούς καταναλωτές, ενώ επιχειρήσεις από τον τομέα του αυτοκινήτου, του χάλυβα και των λιπασμάτων προειδοποιούν ότι η απώλεια πρόσβασης σε φθηνότερες ρωσικές προμήθειες θα αυξήσει περαιτέρω το κόστος και θα μειώσει την ανταγωνιστικότητά τους. «Οι αποκλίσεις στις τιμές μέσα στην υποτιθέμενα ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας θα διαστρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και θα αποδυναμώσουν σοβαρά τη θέση των σλοβακικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές», δήλωσε ο Ρόμαν Καρλούμπικ, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών της Σλοβακίας, σε αξιωματούχους της ΕΕ.
Η Σλοβακία έχει μακροχρόνιο συμβόλαιο με την Gazprom έως το 2034 και εξακολουθεί να λαμβάνει ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream, μετά τη διακοπή της διέλευσης από την Ουκρανία νωρίτερα φέτος. Αυτή τη στιγμή, οι ρωσικές παραδόσεις καλύπτουν λιγότερο από το 50% των εισαγωγών αερίου της χώρας. Η SPP δηλώνει ότι έχει εναλλακτικές λύσεις έτοιμες, σε περίπτωση που δεν καταφέρει να αυξήσει τις προμήθειες από τη Ρωσία, και ότι είναι πρόθυμη να τηρήσει τον στόχο της ΕΕ για πλήρη απεξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα έως το 2028, με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών εγγυήσεων για την προστασία των πιο ευάλωτων χωρών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να υποστηρίξει την επέκταση των υποδομών LNG, να ενισχύσει τη δυνατότητα διαμετακόμισης και να επιλύσει τα ζητήματα των διασυνοριακών τελών. Ωστόσο, σημεία διασύνδεσης μεταξύ Γερμανίας και Αυστρίας ενδέχεται να εξελιχθούν σε σημεία συμφόρησης για τις ροές αερίου από δυτικά προς ανατολικά.
«Αν συμβεί κάτι που δεν μας επιτρέψει να διακόψουμε πλήρως τη σύνδεση με τη Ρωσία, ίσως η σχετική νομοθεσία επανεξεταστεί ή δεν εφαρμοστεί τελικά», πρόσθεσε ο Λάλικ. «Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα τοποθετηθούμε ξεκάθαρα.» Η SPP παραμένει σκεπτικιστική σχετικά με το κατά πόσο ο αποκλεισμός του ρωσικού αερίου θα βλάψει σοβαρά τα οικονομικά της Μόσχας, εκτιμώντας ότι το φυσικό αέριο απλώς θα κατευθυνθεί σε άλλες αγορές. Ο Λάλικ αμφισβητεί επίσης εάν η πολιτική αυτή θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα ή την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. «Βλέπουμε τι συμβαίνει — με τις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, τους δασμούς και τις εμπορικές συμφωνίες», δήλωσε. «Δημιουργούμε απλώς μια νέα εξάρτηση για τον εαυτό μας.»
Διαβάστε ακόμη