Ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου, Πέτερ Σιγιάρτο (Péter Szijjártó) παρείχε μια επισκόπηση της ενεργειακής πολιτικής της Ουγγαρίας, τονίζοντας ότι η ενέργεια πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θέμα φυσικής πραγματικότητας, που διαμορφώνεται από τη γεωγραφία και τις υποδομές – και όχι από την ιδεολογία ή την πολιτική, μιλώντας στο Energy Transition Summit .Υπογράμμισε την εξάρτηση της Ουγγαρίας από εξωτερικές πηγές, λόγω της θέσης της ως περίκλειστης χώρας και της έλλειψης εγχώριων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, και προειδοποίησε ότι πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως το RePower EU, απειλούν να υπονομεύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, εξαλείφοντας τις αξιόπιστες ρωσικές προμήθειες, χωρίς να προσφέρουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις ή υποστήριξη υποδομών.

Ο Σιγιάρτο υπογράμμισε το παράδοξο του να παροτρύνεται η διαφοροποίηση και ταυτόχρονα να στερείται τους απαραίτητους πόρους για να το πράξει, αναφέροντας συγκεκριμένα παραδείγματα όπως η απόρριψη αναβαθμίσεων αγωγών και η μη ισορροπημένη χωρητικότητα των διασυνδέσεων. Τόνισε ότι η διαφοροποίηση πρέπει να σημαίνει την προσθήκη πηγών και όχι την αντικατάσταση προσιτών και αξιόπιστων πηγών με δαπανηρές και αβέβαιες επιλογές. Επιπλέον, περιέγραψε τις προσπάθειες της Ουγγαρίας να ενισχύσει την περιφερειακή συνεργασία, να επενδύσει στην πυρηνική ενέργεια και να επεκτείνει το ρόλο της στην παραγωγή ηλεκτρικών μπαταριών – ενέργειες που θεωρεί απαραίτητες τόσο για την ενεργειακή ασφάλεια όσο και για την πράσινη μετάβαση.

Η οπτική της Ουγγαρίας για την ενεργειακή πολιτική

Ο υπουργός ξεκίνησε τονίζοντας τη μακροχρόνια θέση της Ουγγαρίας: η ενέργεια δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πολιτικό ή ιδεολογικό ζήτημα, αλλά μάλλον ως φυσικό ζήτημα και ζήτημα υποδομών. Ο ενεργειακός εφοδιασμός διέπεται από τη γεωγραφία και τις υπάρχουσες τεχνολογικές δυνατότητες. Ενώ οι φιλοδοξίες και τα όνειρα είναι κοινά, το σημερινό επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης περιορίζει τις χώρες στο να αγοράζουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο μόνο από περιοχές με τις οποίες συνδέονται μέσω υποδομών -κυρίως αγωγών. Εάν μια χώρα δεν διαθέτει τέτοια υποδομή, δεν μπορεί να εξετάσει ρεαλιστικά ορισμένες πηγές ενέργειας.

Η Ουγγαρία, ως χώρα που δεν έχει πρόσβαση στην ξηρά και δεν διαθέτει σημαντικά εγχώρια αποθέματα φυσικού αερίου ή πετρελαίου, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις υποδομές και την περιφερειακή συνεργασία. Με την πάροδο των ετών, η Ουγγαρία έχει επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ -μερικές φορές αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο, σύμφωνα με τον ίδιο- για την κατασκευή διασυνδέσεων με όσο το δυνατόν περισσότερες γειτονικές χώρες. Ως αποτέλεσμα, είναι πλέον διασυνδεδεμένη με έξι από τις επτά γειτονικές της χώρες όσον αφορά το φυσικό αέριο. Ωστόσο, η αλληλεξάρτηση επιφέρει ευπάθεια. Εάν οι γειτονικές χώρες -ή οι γείτονές τους- αποτύχουν να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις ή αναβαθμίσεις των υποδομών, η Ουγγαρία μένει εκτεθειμένη και ανυπεράσπιστη.

Σιγιάρτο: Η αξιοπιστία της ρωσικής ενέργειας και οι αποτυχημένες προσπάθειες διαφοροποίησης

Ο υπουργός Σιγιάρτο δήλωσε ότι, με βάση την εμπειρία της Ουγγαρίας, οι ρωσικές εταιρείες ήταν οι πιο αξιόπιστοι προμηθευτές ενέργειας στη χώρα. Τόνισε ότι το συμπέρασμα αυτό δεν είναι ιδεολογικό ή πολιτικό, αλλά εδράζεται σε παρατηρήσιμα γεγονότα. Για παράδειγμα, η Ουγγαρία είχε συμβόλαιο με αμερικανικό προμηθευτή για την παραλαβή πολλών δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από το υπεράκτιο κοίτασμα Neptune Deep της Ρουμανίας, αρχής γενομένης από το 2022. Ωστόσο, οι επενδυτές εγκατέλειψαν το έργο, καθιστώντας το σχέδιο διαφοροποίησης παρωχημένο.

Η Ουγγαρία προσχώρησε επίσης μαζί με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και τη Ρουμανία στην έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για οικονομική στήριξη για την επέκταση της χωρητικότητας των αγωγών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Δυστυχώς, οι Βρυξέλλες απέρριψαν το αίτημα, υποστηρίζοντας ότι το φυσικό αέριο δεν θα αποτελεί μέρος του ενεργειακού μείγματος εντός δέκα ετών και ότι δεν αποτελεί πλέον “μοντέρνα” λύση. Έτσι, ενώ η Ουγγαρία δέχεται πιέσεις για να διαφοροποιήσει τις πηγές ενέργειάς της μακριά από τη Ρωσία, ταυτόχρονα της αρνούνται την απαραίτητη στήριξη για να καταστεί η διαφοροποίηση φυσικά δυνατή.

Σε μια ενδεικτική περίπτωση, η Ουγγαρία κατασκεύασε μια διασύνδεση φυσικού αερίου με την Κροατία. Ενώ ο αγωγός προς την Κροατία έχει χωρητικότητα 7 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, η χωρητικότητα αντίστροφης ροής -από την Κροατία προς την Ουγγαρία- είναι μόνο 1,5 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα. Ως αποτέλεσμα, παρά την πολιτική πίεση για μείωση της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια, η Ουγγαρία έχει περιορισμένες ρεαλιστικές εναλλακτικές λύσεις.

Σιγιάρτο: Η πρωτοβουλία RePowerEU και η απειλή της για την ενεργειακή ασφάλεια της Ουγγαρίας

Όσον αφορά την πρωτοβουλία RePowerEU της ΕΕ, ο υπουργός Σιγιάρτο προειδοποίησε ότι η εφαρμογή της θα μπορούσε να καταστρέψει τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ουγγαρίας. Υποστήριξε ότι αν η Ουγγαρία αναγκαστεί να διακόψει τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας, ο ενεργειακός της εφοδιασμός θα καταρρεύσει ουσιαστικά – όχι λόγω πολιτικής, αλλά λόγω φυσικών περιορισμών.

Ενώ το RePowerEU πλασάρεται στην αγορά ως μια πορεία προς τη διαφοροποίηση, την κυριαρχία και την ανταγωνιστικότητα, ο υπουργός υποστήριξε ότι, για την Ουγγαρία, θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα εξαλείψει τον έναν από τους δύο πετρελαιαγωγούς της Ουγγαρίας, αυξάνοντας αντί να μειώσει την εξάρτηση. Στο μέτωπο του φυσικού αερίου, το σχέδιο θα διέκοπτε την προμήθεια 26,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου εντός ενός έτους – 18 δισεκατομμύρια λόγω του κλεισίματος του αγωγού της Ουκρανίας προς την Ουγγαρία και 8,5 δισεκατομμύρια από το πιθανό κλείσιμο του Turkish Stream.

Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι εξίσου ανησυχητικές. Η απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου θα αύξανε το ετήσιο ενεργειακό κόστος της Ουγγαρίας κατά 2 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που θα μεταφραζόταν σε διπλασιασμό ή τριπλασιασμό των λογαριασμών ενέργειας για τις ουγγρικές οικογένειες. Ο Σιγιάρτο τόνισε ότι κάποιος στις Βρυξέλλες θα πρέπει τότε να εξηγήσει στον ουγγρικό λαό γιατί πληρώνει εκθετικά περισσότερα για την ενέργεια λόγω πολιτικών και ιδεολογικών αποφάσεων που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ.

Περιορισμοί υποδομών και εναλλακτικές λύσεις

Ερωτηθείς σχετικά με εναλλακτικές λύσεις όπως οι κάθετοι διάδρομοι και οι μη ρωσικές προμήθειες μέσω των υφιστάμενων αγωγών, ο υπουργός εξήγησε ότι οι περιορισμοί των υποδομών καθιστούν κάτι τέτοιο ανέφικτο. Ο αγωγός Druzhba από τη Λευκορωσία και την Ουκρανία μεταφέρει κυρίως ρωσικό πετρέλαιο και ο αγωγός της Αδριατικής μέσω της Κροατίας δεν έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας. Σημείωσε επίσης ότι μετά την έναρξη του πολέμου, η Κροατία αύξησε τα τέλη διέλευσης για τον αγωγό αυτό στο πενταπλάσιο του ευρωπαϊκού ορίου αναφοράς – εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Στον τομέα του φυσικού αερίου, έργα όπως το Neptune Deep παραμένουν αβέβαια τόσο από την άποψη των χρονοδιαγραμμάτων παραγωγής όσο και από την προθυμία της Ρουμανίας να εξάγει. Ενώ η Βουλγαρία και η Ελλάδα σημειώνουν πρόοδο στην επέκταση της χωρητικότητας του κάθετου διαδρόμου, τα σημεία συμφόρησης παραμένουν βορειότερα, και πάλι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι πρόθυμη να χρηματοδοτήσει αυτές τις αναβαθμίσεις.

Η προνοητικότητα της Ουγγαρίας στην κατασκευή ενός διασυνδετήριου αγωγού με τη Σλοβακία επιτρέπει τώρα κάποια ευελιξία, αλλά με τον αγωγό διαμετακόμισης της Ουκρανίας προς τη Σλοβακία επίσης κλειστό, το αέριο πρέπει τώρα να ρέει από το νότο προς το βορρά, αντιστρέφοντας τον αρχικό σχεδιασμό και επιβαρύνοντας το σύστημα.

Πυρηνική ενέργεια και πράσινη μετάβαση

Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στην επένδυση της Ουγγαρίας στην πυρηνική ενέργεια ως κρίσιμη συνιστώσα της μακροπρόθεσμης ενεργειακής στρατηγικής της. Οι δύο νέοι πυρηνικοί αντιδραστήρες που βρίσκονται υπό κατασκευή θα επιτρέψουν στην Ουγγαρία να μειώσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου κατά 3,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως και να μειώσει τις εκπομπές CO₂ κατά 17 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Χαιρέτισε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξαιρέσει την πυρηνική ενέργεια από το περιοριστικό ενεργειακό πακέτο της, επισημαίνοντας τη ρεαλιστική συνεργασία μεταξύ της δυτικοευρωπαϊκής και της ρωσικής πυρηνικής βιομηχανίας.

Η Ουγγαρία υποστηρίζει την πράσινη μετάβαση, αλλά επιμένει ότι οι πράσινοι στόχοι πρέπει να επιδιώκονται με πρακτικό, μη ιδεολογικό τρόπο. Η Ουγγαρία είναι μία από τις μόλις 20 χώρες παγκοσμίως που αύξησαν το ΑΕΠ τους μειώνοντας ταυτόχρονα τις εκπομπές. Βασικό στοιχείο της πράσινης στρατηγικής της Ουγγαρίας, σύμφωνα με τον Σιγιάρτο, είναι η ηλεκτροδότηση των οδικών μεταφορών, οι οποίες ευθύνονται για το 18% σχεδόν των παγκόσμιων εκπομπών. Η Ουγγαρία βρίσκεται σε καλό δρόμο για να γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρικών μπαταριών στον κόσμο, υπογραμμίζοντας τη δέσμευσή της για την υποστήριξη των πράσινων στόχων. Ο υπουργός Σιγιάρτο κατέληξε υπογραμμίζοντας τον ενεργό ρόλο της Ουγγαρίας στη διασυνοριακή ενεργειακή συνεργασία, ιδίως στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Διαβάστε ακόμη