«Με ταχύτητα, ασφάλεια δικαίου και με διαφάνεια προχωράει ο ψηφιακός μετασχηματισμός για τη διαχείριση του χώρου, προς όφελος των πολιτών, προκειμένου να βάλουμε τάξη στον χώρο». Αυτό δήλωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, στο συνέδριο με θέμα «Το ΤΕΕ στην πρώτη γραμμή του Ψηφιακού Μετασχηματισμού», που διεξάγεται στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Μάλιστα, ο κ. Ταγαράς έκανε λόγο για τη χρηματοδότηση της εν λόγω μεταρρύθμισης με ένα δισεκατομμύριο ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Πρόκειται για ένα εθνικό στοίχημα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, καλώντας τον τεχνικό κόσμο να συνδράμει σε αυτήν την προσπάθεια. Μάλιστα, έκανε γνωστό ότι όλες οι πράξεις πολεοδομικού ενδιαφέροντος, από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα δημοσιοποιούνται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη. Επιπλέον, είπε ότι στόχος είναι να βάλουμε τάξη στους χαρακτηρισμούς των δρόμων για τον καθορισμό των χρήσων γης, τις αρτιότητες και την οικοδομησιμότητα.

Επιπλέον, ανέφερε ότι ήδη αναπτύσσονται εργαλεία ελέγχου νομιμότητας αυθαιρέτων, ύψους 124 εκατομμυρίων ευρώ, για την αυτοματοποίηση των διαδικασιών. «Το ΤΕΕ πάντα πρωτοπορεί στην καινοτομία και πάντα βρίσκεται μπροστά στις εξελίξεις ως πολύτιμος σύμβουλος της Πολιτείας», σημείωσε.

Ψηφιακή Τράπεζα Γης

Η Ψηφιακή Τράπεζα Γης (ΨΤΓ), συνολικού προϋπολογισμού 18 εκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο χωρικού σχεδιασμού και πολεοδομικής εξισορρόπησης. Μέσω αυτής θα καθίσταται εφικτή η νόμιμη και ελεγχόμενη μεταφορά συντελεστή δόμησης από ακίνητα που έχουν δεσμευτεί (π.χ. διατηρητέα, κοινόχρηστοι χώροι, αρχαιολογικές ζώνες) προς άλλες περιοχές όπου επιτρέπεται η επιπλέον δόμηση.

Η ΨΤΓ είναι ψηφιακή πλατφόρμα, η οποία θα παρέχει ένα ψηφιακό μητρώο δικαιωμάτων δόμησης (τίτλων μεταφοράς συντελεστή), που θα μπορούν να αγοραστούν ή να αξιοποιηθούν για νέες οικοδομές. Έτσι οι ιδιοκτήτες δεσμευμένων ακινήτων θα αποζημιώνονται, αποκτώντας τίτλους μεταφοράς συντελεστή και οι επενδυτές ή οι πολίτες που θέλουν να χτίσουν περισσότερο σε επιτρεπόμενες περιοχές θα μπορούν να αγοράσουν αυτούς τους τίτλους μέσω της πλατφόρμας.

Στόχοι αυτής της πολεοδομικής μεταρρύθμισης είναι η αποκατάσταση της περιουσιακής αδικίας σε βάρος ιδιοκτητών που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν το ακίνητό τους, καθώς και η προστασία ευαίσθητων περιοχών. Θα βασίζεται σε λειτουργικότητα με υφιστάμενα συστήματα όπως το Κτηματολόγιο και η πλατφόρμα e-Άδειες, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και ταχύτητα στις διαδικασίες. Η Ψηφιακή Τράπεζα Γης αναμένεται να ολοκληρωθεί και να τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός του 2026.

Όλες οι πράξεις πολεοδομικού ενδιαφέροντος από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα δημοσιοποιούνται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη

Σύμφωνα με τον κ. Ταγαρά, ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης (ΕΨΧ), συνολικού προϋπολογισμού 83 εκατ. ευρώ, είναι μία ψηφιακή πλατφόρμα προσβάσιμη σε πραγματικό χρόνο, η οποία συγκεντρώνει, ενοποιεί και δημοσιοποιεί όλα τα κρίσιμα γεωχωρικά δεδομένα που αφορούν τον χώρο: Από το Κτηματολόγιο και τα όρια Natura 2000 έως τα ρυμοτομικά σχέδια, τις ζώνες αρχαιολογικής προστασίας, τα δασικά δεδομένα, τα όρια αιγιαλού και παραλίας, τις πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις και άλλα.

Με λίγα «κλικ» ο πολίτης μπορεί να γνωρίζει αν το οικόπεδο που τον ενδιαφέρει είναι οικοδομήσιμο, ποιοι περιορισμοί ισχύουν, τι προβλέπεται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Αντίστοιχα, ο μηχανικός απαλλάσσεται από την πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία συλλογής στοιχείων από διάσπαρτες υπηρεσίες και παράλληλα ο επενδυτής έχει πλέον μία αξιόπιστη εικόνα του ρυθμιστικού πλαισίου μίας περιοχής πριν δεσμεύσει πόρους.

Η συγκέντρωση και δημοσιοποίηση των δεδομένων μέσω του ΕΨΧ υπηρετεί μία διπλή στόχευση: Τη διαφάνεια στη διαχείριση του χώρου και την επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων και των επενδυτικών σχεδίων. Η δυνατότητα διαλειτουργικότητας με άλλα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου καθιστά τον ΕΨΧ εργαλείο και για την πάταξη της γραφειοκρατίας.

Η πλατφόρμα του ΕΨΧ ήδη βρίσκεται σε κανονική λειτουργία και εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα επίπεδα πληροφορίας, καθώς εξελίσσεται η ψηφιοποίηση των πολεοδομικών σχεδίων και η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου. Ουσιαστικά δεν θα σταματήσει ποτέ να εμπλουτίζεται.

Ένα μεγάλο ορόσημο για τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη αποτελεί η επόμενη χρονιά, καθώς με υπουργική απόφαση που ετοιμάζεται όλες οι πράξεις πολεοδομικού ενδιαφέροντος από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα δημοσιοποιούνται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη.

Ψηφιοποίηση του αρχείου των ΥΔΟΜ (πρώην Πολεοδομιών)

Το ΥΠΕΝ, μέσω του ΤΕΕ, εξελίσσει την ψηφιοποίηση του αρχείου όλων των πολεοδομικών υπηρεσιών της χώρας, βάζοντας τέλος σε δεκαετίες γραφειοκρατίας.

Το έργο, με προϋπολογισμό 160 εκατ. ευρώ, αφορά σε 3,5 εκατομμύρια αρχεία (πάνω από 80 εκατομμύρια σελίδες και σχέδια) των πρώην Πολεοδομιών και στοχεύει στη δημιουργία ενός ενιαίου ψηφιακού αρχείου, άμεσα προσβάσιμου σε μηχανικούς, πολίτες και διοικητικές Αρχές.

Μέσω της ψηφιοποίησης, οι πολίτες θα μπορούν να αναζητούν άδειες και πολεοδομικά έγγραφα χωρίς φυσική παρουσία, ενώ οι μηχανικοί θα εξυπηρετούνται άμεσα για μεταβιβάσεις ή δηλώσεις αυθαιρέτων. Η πλατφόρμα θα διασυνδεθεί με το Κτηματολόγιο και την e-Άδειες, ανοίγοντας τον δρόμο για πλήρη ηλεκτρονική εξυπηρέτηση. Η ψηφιακή αποτύπωση του παρελθόντος θεωρείται κρίσιμη για την ασφάλεια δικαίου, τη διαφάνεια και την ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης στον κατασκευαστικό τομέα.

Νέο «έξυπνο» σύστημα εντοπισμού αυθαιρέτων

Το ΥΠΕΝ θέσπισε νέα μέθοδο για την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τις τελευταίες τεχνολογίες. Το νέο «έξυπνο» σύστημα παρακολούθησης της αυθαίρετης δόμησης έχει προϋπολογισμό 124 εκατ. ευρώ και προβλέπει τη χρήση δορυφορικών εικόνων για την κάλυψη ολόκληρης της ελληνικής επικράτειας, καθώς και την παραγωγή ψηφιακών ορθοφωτοχαρτών υψηλής ανάλυσης, με ακρίβεια έως 20 εκατοστών, μέσω αεροφωτογραφήσεων από επανδρωμένα αεροσκάφη (drones). Επιπλέον, θα δημιουργηθεί ένα τρισδιάστατο μητρώο κτιρίων, το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για την κάλυψη, τη δομημένη επιφάνεια και το υψόμετρο κάθε κτίσματος.

Ο κ. Ταγαράς τόνισε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο νέο σύστημα, καθώς, μέσω εξειδικευμένων αλγορίθμων, το σύστημα θα αναλύει δεδομένα από διάφορες πηγές, όπως το Κτηματολόγιο, τους δασικούς χάρτες, το e-Άδειες, με στόχο να εντοπίζει αυθαίρετες κατασκευές.

Τέλος, όπως έγινε γνωστό, το ΥΠΕΝ προχωρά στη δημιουργία του Ενιαίου Ηλεκτρονικού Συστήματος Καταγγελιών (ΕΗΣΥΚΑ), το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να υποβάλλουν καταγγελίες για αυθαίρετες κατασκευές. Το σύστημα θα επιτρέπει την άμεση ανάθεση ελέγχων σε εγγεγραμμένους ελεγκτές δόμησης, οι οποίοι θα επιλέγονται μέσω ψηφιακής κλήρωσης.

Διαβάστε ακόμη