Ώθηση στην περαιτέρω ωρίμανση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY δίνει η ισχυρή στήριξη των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αιγύπτου στο έργο που υπογραμμίστηκε για ακόμα μια φορά χθες από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Ελ-Σίσι. Το έργο αποτελεί τον πρώτο πυλώνα του ενεργειακού σκέλους της στρατηγικής εταιρικής σχέσης των δυο χωρών, με τον δεύτερο πυλώνα να είναι οι εξαγωγές αιγυπτιακού LNG στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω Ελλάδας με τη χρήση των τερματικών της χώρας (Ρεβυθούσα, FSRU Αλεξανδρούπολης).

Τα δυο projects βρέθηκαν στο επίκεντρο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Αιγύπτου που πραγματοποιήθηκε χθες (Τετάρτη 7 Μάϊου) στην Αθήνα και «αποτυπώθηκαν» και στην Κοινή Διακήρυξη που υπέγραψαν οι ηγέτες των δυο χωρών και η οποία θέτει το θεμέλιο για την περαιτέρω σύσφιξη των ήδη στενών σχέσεων Αθήνας και Καΐρου. Σε αυτήν τονίζεται μεταξύ άλλων ότι « Η Ελληνική Δημοκρατία και η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου θεωρούν τις εγκαταστάσεις εξαγωγών LNG της Αιγύπτου, ως μέρος του βασικού δικτύου εξαγωγών φυσικού αερίου της Βόρειας Αφρικής προς τις αγορές της ΕΕ. Οι δύο χώρες διαθέτουν τεράστιες δυνατότητες ως προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις οποίες έχουν αναπτύξει. Αναγνωρίζουν τις σημαντικές δυνατότητες συνεργασίας σε όλη την αλυσίδα αξίας της πράσινης ενεργειακής μετάβασης, καθώς αμφότερες οι χώρες δεσμεύονται να προωθήσουν τη διασύνδεση των αντίστοιχων ενεργειακών τους αγορών, ξεκινώντας από την ηλεκτρική ενέργεια».

Τα βήματα προόδου για το GREGY, ανατέθηκαν οι βασικές μελέτες

«Τονίζω την τεράστια σημασία που αποδίδουμε στο έργο GREGY που δεν αποτελεί απλώς μια διμερή πρωτοβουλία, αλλά ένα στρατηγικό εγχείρημα με διεθνείς και περιφερειακές διαστάσεις για το οποίο προσβλέπουμε στην συνεχιζόμενη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε ο Αιγύπτιος πρόεδρος Ελ- Σίσι, αποκαλύπτοντας το πώς αντιμετωπίζει το Κάιρο την «ηλεκτρική λεωφόρο» μήκους 1000 χλμ. περίπου που «χτίζει» η Elica του Ομίλου Κοπελούζου και θα μεταφέρει 3 GW φθηνής πράσινης ενέργειας, κυρίως αιολικής, από την Αίγυπτο προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Ο κ Μητσοτάκης από την πλευρά του υπογράμμισε ότι η η Συμφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης ΕΕ και Αιγύπτου θα δώσει την ευκαιρία να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση για «σημαντικότατα έργα κοινού ενδιαφέροντος, όπως το GREGY.

Η ισχυρή ψήφος εμπιστοσύνης των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αιγύπτου έρχεται στον απόηχο της συμφωνίας μεταξύ της Elica και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) για τη χρηματοδότηση των βασικών μελετών του έργου που θα ξεκινήσουν να εκπονούνται άμεσα, καθώς ο φορέας υλοποίησης Elica έχει προχωρήσει στην ανάθεσή τους, επιλέγοντας τους αναδόχους σε συνέχεια διεθνούς διαγωνισμού που έτρεξε πέρυσι.

Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες του energygame.gr, η ελληνική εταιρεία GEOTECH ανέλαβε τη Μελέτη Γραφείου που θα οριστικοποιήσει την όδευση του υποθαλάσσιου καλωδίου και των σημείων που θα προσαιγιαλωθεί σε Ελλάδα και Αίγυπτο, ενώ η βρετανική AFRY επελέγη ως ανάδοχος για την μελέτη κόστους οφέλους και τεχνική ανάλυση. Εκτιμάται ότι η Μελέτη Γραφείου που θα καθορίσει τη τελική χάραξη θα έχει διάρκεια έξι μηνών. Στη βάση των αποτελεσμάτων της θα προχωρήσει η ανάθεση της Μελέτης Βυθού που αφορά στην λεπτομερή αποτύπωση του βυθού κατά μήκος 954 χλμ. στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια ακόμα εξέλιξη που αποτελεί προπομπό για τη σχεδιαζόμενη διεύρυνση του μετοχικού σχήματος του φορέα υλοποίησης του GREGY είναι η σύσταση Τεχνικής Επιτροπής  με αντικείμενο την επικείμενη μετοχική συμμετοχή του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Αιγύπτου EETC στο έργο, κάτι που συμφωνήθηκε κατά τη συνάντηση του τότε Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρου Σκυλακάκη με τον Αιγύπτιο ομόλόγό του, Μαχμούντ Εσμάτ, στο Κάιρο τον περασμένο Οκτώβριο.

Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι επαφές της Elica με αντικείμενο την ανάπτυξη των  αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 9,5 GW που θα τροφοδοτήσουν τη διασύνδεση και αναζητούνται οι κατάλληλες εκτάσεις στα παράλια της Β. Αιγύπτου προς τον σκοπό αυτό. Όπως έχει γράψει το energygame.gr, στόχος των εμπλεκόμενων πλευρών είναι η τελική επενδυτική απόφαση να ληφθεί έως το 2026.

Η συνεργασία Ελλάδας-Αιγύπτου στο φυσικό αέριο

O Αιγύπτιος πρόεδρος τόνισε επίσης τη σημασία της συνεργασίας με την Ελλάδα στο σκέλος του φυσικού αερίου, «φωτογραφίζοντας» έτσι την προοπτική για εξαγωγές αιγυπτιακού LNG προς τη χώρα μας. Μπορεί στην παρούσα φάση η Αίγυπτος να έχει καταφύγει σε εισαγωγές φυσικού αερίου (από το Ισραήλ και αλλού) για να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες της καθώς προέκυψαν προσκόμματα στην ανάπτυξη των κοιτασμάτων της, ωστόσο διατηρεί τη στόχευση να καταστεί ένας εκ των προμηθευτών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο, στο κάδρο και της επιδιωκόμενης απεξάρτησης της ΕΕ από το ενεργειακό «άρμα» της Ρωσίας.

Η εξειδίκευση της αναφοράς στο φυσικό αέριο παραπέμπει στη συμφωνία που συνήφθη τον Οκτώβριο του 2024 μεταξύ της κρατικής εταιρείας φυσικού αερίου της Αιγύπτου EGAS και του Ομίλου Κοπελούζου για εξαγωγές αιγυπτιακού LNG στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω του FSRU της Αλεξανδρούπολης. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόσφατα συστάθηκε η κοινή εταιρεία μεταξύ των δυο εταιρειών με την επωνυμία «EGASCO», η οποία θα ενεργοποιηθεί όταν ωριμάσουν οι συνθήκες για να υλοποιηθεί ο εξαγωγικός προσανατολισμός της Αιγύπτου. Σε κάθε περίπτωση η αραβική χώρα  βλέπει ότι οι ελληνικές υποδομές θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ενδιάμεσος κόμβος μεταφοράς του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (Αίγυπτος, Ισραήλ, Κύπρος) προς την Ευρώπη.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και σε άλλους τομείς όπου υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν για την ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας-Αιγύπτου, όπως τα έργα μεταφοράς και αποθήκευσης CΟ2. Στο «κάδρο» αυτό μπαίνει το Μνημόνιο Κατανόησης για τη διμερή συνεργασία στο CCS που υπεγράφη στις αρχές του έτους από τον κ. Σκυλακάκη και τον Υπουργό Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων της Αιγύπτου Καρίμ Μπαντάουι, με τον ΔΕΣΦΑ και την Energean να έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να εμπλακούν σε σχετικά projects.

O Έλληνας πρωθυπουργός έκανε, επίσης, λόγο για κοινές πρωτοβουλίες που μπορούν να αναληφθούν στα πλαίσια του έντονου ενδιαφέροντος της Ελλάδας για την έρευνα και την εξόρυξη υδρογονανθράκων, πρωτίστως φυσικού αερίου, στη λεκάνη νοτίως της Κρήτης, κάνοντας μνεία και στο ταξίδι του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και του αρμόδιου Υφυπουργού Νίκου Τσάφου στο Χιούστον των ΗΠΑ και τις επαφές με ExxonMobil και Chevron. Υπενθυμίζεται ότι παρουσία στο upstream της Αιγύπτου έχει η Energean που πρόσφατα αποκάλυψε τον σχεδιασμό της για νέες επενδύσεις και στοχευμένες γεωτρήσεις σε μεγαλύτερα βάθη στην παραχώρηση του Αμπού Κιρ, στην περιοχή του Δέλτα του Νείλου που αποτελεί τη μακροβιότερη περιοχή παραγωγής φυσικού αερίου στη Μεσόγειο και έναν από τους μεγαλύτερους κόμβους παραγωγής φυσικού αερίου στη χώρα. Περιλαμβάνει τρία πεδία (Abu Qir, North Abu Qir και West Abu Qir), ένα δίκτυο έξι υπεράκτιων παραγωγικών πλατφορμών και ένα σύστημα διασυνδεδεμένων υποθαλάσσιων αγωγών.

Η κοινή οπτική των δυο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο

Σημειώνεται τέλος ότι ο π  κ. Μητσοτάκης στις δηλώσεις του έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην κοινή οπτική Ελλάδας και Αιγύπτου στην Ανατολική Μεσόγειο, σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας, και έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις προοπτικές ενίσχυσης της συνεργασίας πέρα από την ενέργεια, στις εμπορικές σχέσεις και στη μετανάστευση. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι το ύψος των μεταξύ τους εμπορικών συναλλαγών που ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ δεν είναι ικανοποιητικού μεγέθους και πρέπει να εξευρεθούν τρόποι να αυξηθεί σημαντικά.

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν ακόμη για την εφαρμογή της συμφωνίας μετακλήσεων εποχικού εργατικού δυναμικού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο. Στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν, αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, με έμφαση την κατάσταση στη Γάζα, τη Συρία και τη Λιβύη, αλλά και το Κυπριακό. «Δεν μπορούν και σήμερα ακόμα να διακινούνται μη αποδεκτές θέσεις περί δύο κρατών, ούτε και προκλητικές δηλώσεις, οι οποίες τελικά το μόνο το οποίο επιτυγχάνουν είναι να φορτίζουν το κλίμα προσέγγισης και διαλόγου το οποίο επιχειρείται αυτή τη στιγμή να αποκτήσει κάποια παραπάνω δυναμική. Για να το πω διαφορετικά: κανένα παράνομο τετελεσμένο δεν μπορεί να έχει ισχύ στο μέλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός, απαντώντας εμμέσως πλην σαφώς στα όσα προκλητικά είχε πει προ ημερών από τα Κατεχόμενα στην Κύπρο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές -σύμφωνα με ρεπορτάζ των Παραπολιτικών-  ένα από τα κεντρικά μηνύματα είναι ότι Ελλάδα και Αίγυπτος αποτελούν πυλώνες σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο με κοινές επιδιώξεις σε μεγάλα προβλήματα της περιοχής, με πρώτο το Κυπριακό και ότι και οι δύο χώρες είχαν και έχουν μια πολύ στενή συνεργασία σε πολύ κρίσιμα ζητήματα της περιοχής, τα οποία προσεγγίζουν πάντα σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.

Διαβάστε ακόμη