Χωρίς αμφιβολία η αγορά της δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) έχει μέλλον στη χώρα μας, καθώς υπάρχει συζήτηση για αρκετά projects, πολλά εκ των οποίων έχουν λάβει χρηματοδοτήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει πως η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων στο συγκεκριμένο κλάδο είναι ότι τον επόμενο μήνα το ICM (Industrial Carbon Management Forum) θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα. Πρόσφατα τέθηκε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για το CCS, το οποίο εισάγει ένα σαφές σύστημα αδειοδότησης, εποπτείας και οικονομικής ευθύνης των φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αποθήκευσης άνθρακα. Ο νόμος καθορίζει για πρώτη φορά τους όρους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών. Το ερώτημα είναι ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγορά σήμερα. Πολλά από τα ζητήματα αναλύθηκαν χθες κατά την διάρκεια του συνεδρίου του ΙΕΝΕ (Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης).

Προχωρά το έργο αποθήκευσης CO2 της Energean στον Πρίνο

Πιο συγκεκριμένα, η κα Κατερίνα Σάρδη, Country Manager και Managing Director της Energean στην Ελλάδα ανέφερε χθες πως μία βασική πρόκληση αφορά τη στήριξη της αλυσίδας αξίας μέσω μηχανισμών όπως το CCFD, καθώς υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης της υποδομής – για παράδειγμα, της αποθήκευσης και της σύναψης μακροχρόνιων συμβάσεων. «Οι συμβάσεις αυτές αποτελούν μεγάλη δέσμευση για τους πελάτες μας, επομένως είναι απαραίτητο να υπάρχει η ανάλογη στήριξη και από την πλευρά της πολιτείας», είπε. Επιπλέον, η ύπαρξη μακροχρόνιων συμβάσεων είναι αναγκαία για τη χρηματοδότηση των έργων. Για τον λόγο αυτό, όπως υπογράμμισε, χρειάζεται ένα ξεκάθαρο και σταθερό θεσμικό πλαίσιο, με γνωστούς και αμετάβλητους κανόνες. Ο τρόπος τιμολόγησης της αποθήκευσης πρέπει να είναι διαφανής και σταθερός, ώστε να υπάρχει το απαραίτητο visibility για τη δανειοδότηση των έργων. Τέλος, απαιτείται στήριξη από την πολιτεία για την ταχεία πρόοδο του σταδίου της αδειοδότησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο της αποθήκευσης CO2 που αναπτύσσει η EnEarth, θυγατρική του ομίλου Energean, έγινε το πρώτο έργο στη Μεσόγειο που έλαβε περιβαλλοντική άδεια.

Οφέλη και επένδυση του ομίλου ΤΙΤΑΝ

Στη χώρα μας όπως προαναφέρθηκε σχεδιάζονται αρκετά έργα, ανάμεσα στα οποία και το IFESTOS του ομίλου ΤΙΤΑΝ, με τον κ. Άρη Τσικούρα, Director, Group Decarbonization Strategy της TITAN CEMENT GROUP να αναφέρει χθες πως στόχος είναι το 2026 να υπάρξει η λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης (FID). Υπογράμμισε πως ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα, όχι μόνο για τον όμιλο ΤΙΤΑΝ αλλά και για τις περισσότερες εταιρείες του κλάδου, είναι η ύπαρξη ενός πλήρους ρυθμιστικού πλαισίου που θα διευκολύνει την υλοποίηση των έργων και την ολοκλήρωση των αδειοδοτήσεων. Στη συνέχεια ο κ. Τσικούρας ανέφερε τα σημαντικότερα οφέλη των έργων:

  • «Πρώτον, συμβάλλουμε ουσιαστικά στην απανθρακοποίηση και στη μείωση των ρύπων της χώρας. Η τσιμεντοβιομηχανία είναι ένας από τους πιο δύσκολους τομείς για απανθρακοποίηση, επομένως η εφαρμογή τέτοιων έργων είναι καθοριστική τόσο για τη βιομηχανία όσο και για την επίτευξη των εθνικών στόχων.
  • Δεύτερον, διασφαλίζεται η παραμονή της βιομηχανίας στην Ελλάδα. Καθώς τα δικαιώματα εκπομπών CO₂ θα μειώνονται και τελικά θα μηδενιστούν, οι βιομηχανίες που εκτίθενται στις τιμές του CO₂ θα δυσκολευτούν να επιβιώσουν. Πρόκειται, επομένως, για ζήτημα βιωσιμότητας.
  • Επιπλέον, δημιουργείται μια νέα αλυσίδα αξίας, με επενδύσεις που ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ. Δημιουργούνται και διατηρούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα αναπτύσσονται νέα προϊόντα με μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, τόσο για την εγχώρια αγορά όσο και για εξαγωγές, δίνοντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη χώρα».

ΗΡΑΚΛΗΣ: H πρόοδος του έργου Olympus

Στο έργο Olympus, που υλοποιείται στο Μηλάκι (Ευβοίας) και ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 2021, αναφέρθηκε ο κ. Νίκος Μπόζος, CCS Manager του ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ. Όπως είπε, στο τέλος του 2023 υπογράφηκε η σύμβαση με το Innovation Fund, και από τότε έχουν ξεκινήσει οι μελέτες. Αυτή τη στιγμή εκπονούνται συμβόλαια και μελέτες σε επτά διαφορετικά Building Blocks, με στόχο να ολοκληρωθούν στα μέσα του επόμενου έτους. Στόχος είναι να ληφθεί η επενδυτική απόφαση το τελευταίο τρίμηνο του 2026, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει διασφαλιστεί η λειτουργία ολόκληρης της αλυσίδας CCS (Carbon Capture and Storage). «Η βιωσιμότητα των έργων εξαρτάται και από την τιμή του CO₂, η οποία σήμερα είναι σχετικά χαμηλή. Το συνολικό κόστος της αλυσίδας – δέσμευση, μεταφορά με πλοία και τελική αποθήκευση – πρέπει να είναι μικρότερο από την τιμή του διοξειδίου του άνθρακα κατά την έναρξη λειτουργίας των έργων. Μετά την επενδυτική απόφαση, απαιτείται περίοδος τριών ετών για κατασκευή, αδειοδοτήσεις και ανάπτυξη υποδομών, με στόχο τη λειτουργία στα τέλη του 2029», ανέφερε.

Οικονομικοί μηχανισμοί και στήριξη

Σχολιάζοντας τη βιωσιμότητα των έργων, επεσήμανε ότι όλα τα ευρωπαϊκά έργα CCS χρειάζονται υψηλότερες τιμές CO₂ για να λειτουργήσουν, ιδίως εκείνα που βασίζονται σε θαλάσσιες αλυσίδες αποθήκευσης. Για τον σκοπό αυτό, προτείνεται η εφαρμογή του μηχανισμού CCFD (Carbon Contracts for Difference). Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι εταιρείες δηλώνουν την τιμή διοξειδίου στην οποία το έργο τους είναι βιώσιμο.

Ο αγωγός CO₂ του ΔΕΣΦΑ

Τέλος, στην ίδια εκδήλωση ο κ. Μιχάλης Θωμαδάκης, Διευθυντής Στρατηγικής & Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ αναφέρθηκε στην ανάπτυξη ενός αγωγού CO₂ μήκους 35 χλμ., για τον οποίο διεκδικείται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω του Connecting Europe Facility. Ο αγωγός θα ξεκινά από τις εγκαταστάσεις του ομίλου ΤΙΤΑΝ και θα καταλήγει στη Ρεβυθούσα, ενώ έχει ήδη μελετηθεί και η επέκτασή του προς το Μηλάκι και τη Βοιωτία. Εκεί δραστηριοποιούνται αρκετοί ηλεκτροπαραγωγοί που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στο έργο σε επόμενες φάσεις. Η πρώτη φάση προβλέπεται να ξεκινήσει με τη συμμετοχή του ομίλου ΤΙΤΑΝ, της Helleniq Energy και πιθανότατα της Motor Oil, λόγω της εγγύτητας των εγκαταστάσεών τους στη Ρεβυθούσα.

Διαβάστε ακόμη