Δύο κρίσιμες εξελίξεις φέρνουν το εμβληματικό έργο αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) στον Πρίνο πιο κοντά στην υλοποίησή του, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί την ελληνική κυβέρνηση για σοβαρές καθυστερήσεις στην απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Η αντίφαση αυτή – ανάμεσα στην επιχειρησιακή πρόοδο που καταγράφεται επί του πεδίου και στις ρυθμιστικές εκκρεμότητες που συνεχίζουν να φρενάρουν την πορεία του έργου – αποτυπώνει με ακρίβεια τις δύο όψεις της τρέχουσας φάσης για το σημαντικότερο βιομηχανικό project απανθρακοποίησης της χώρας.

Όπως αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος, ο φορέας υλοποίησης του έργου, η EnEarth, θυγατρική της Energean, «τρέχει» αυτή την περίοδο τις γεωφυσικές έρευνες στον Κόλπο της Καβάλας, με στόχο την καταγραφή λεπτομερών στοιχείων του βυθού στη διαδρομή που συνδέει τις χερσαίες εγκαταστάσεις με τις θαλάσσιες εξέδρες, καθώς και ανάμεσα στις ίδιες τις εξέδρες. Οι έρευνες αυτές, που διεξάγονται βάσει σχετικής NAVTEX, αποτελούν κρίσιμο προπαρασκευαστικό στάδιο για την πόντιση του νέου υποθαλάσσιου αγωγού, μέσω του οποίου θα μεταφέρεται υγροποιημένο CO₂ από την ξηρά προς τις υπεράκτιες εγκαταστάσεις, ακολουθώντας τη χάραξη των υφιστάμενων καλωδίων και αγωγών.

Παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η εταιρεία έχει ήδη καταθέσει στην ΕΔΕΥΕΠ τον τελικό σχεδιασμό των γεωτρήσεων που θα χρησιμοποιηθούν τόσο για την εισπίεση του CO₂ όσο και για την παραγωγή νερού. Οι γεωτρήσεις, που προγραμματίζεται να ξεκινήσουν μέσα στο 2026, μαζί με τον νέο αγωγό συνιστούν τον κορμό της πρώτης φάσης ανάπτυξης του έργου, η οποία χρηματοδοτείται με 150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Η ολοκλήρωση αυτής της φάσης εντός του 2026 αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση της χρηματοδότησης, ενώ η EnEarth βρίσκεται σε αναμονή της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, η οποία είναι απαραίτητη για την εκκίνηση των γεωτρήσεων και την πλήρη ενεργοποίηση του έργου. Η συνολική επένδυση για το έργο αποθήκευσης CO₂ στον Πρίνο ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ και έχει ήδη ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που αναδεικνύει τη στρατηγική του σημασία για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας και της ευρύτερης περιοχής.

Το έντονο ενδιαφέρον της αγοράς για το έργο είναι ήδη εμφανές: η EnEarth έχει υπογράψει 15 μη δεσμευτικά Μνημόνια Κατανόησης (MoU) με βιομηχανικές μονάδες της χώρας, υπερκαλύπτοντας τη μελλοντική αποθηκευτική δυναμικότητα της εγκατάστασης. Η ζήτηση αυτή υπογραμμίζει τον ρόλο του Πρίνου ως κομβικής υποδομής για τη βιομηχανική απανθρακοποίηση και ως σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη μιας νέας αγοράς δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Πάντως, η πρόοδος αυτή έρχεται σε μια συγκυρία όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει χτυπήσει «καμπανάκι» για τις σημαντικές καθυστερήσεις που εντοπίζονται σε σειρά έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, περιλαμβανομένων και αυτών στον τομέα της ενέργειας. Σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν, η Επιτροπή έχει καλέσει την ελληνική κυβέρνηση να καλύψει μέσα στον επόμενο χρόνο όσα δεν έγιναν τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια του προγράμματος, προειδοποιώντας παράλληλα ότι η αναθεώρηση της λίστας των έργων που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο θα είναι η τελευταία διαθέσιμη ευκαιρία πριν από τη λήξη του Ταμείου τον Αύγουστο του 2026.

Το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση CO₂, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την πρόοδο του έργου στον Πρίνο, παραμένει μέχρι σήμερα σε εκκρεμότητα, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) – ενός κρίσιμου βήματος που θα επιτρέψει τη μίσθωση γεωτρύπανου και την έναρξη των γεωτρήσεων.
Η απουσία του εν λόγω πλαισίου είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγράφει καθυστερήσεις και προειδοποιεί για τον κίνδυνο μη ολοκλήρωσης του έργου εντός των προθεσμιών του Ταμείου Ανάκαμψης. Την ίδια ώρα, το σύνολο της αγοράς αναμένει τη θεσμοθέτηση του ρυθμιστικού πλαισίου, με το Υπουργείο να φέρεται να θέλει να «τρέξει» την διαδικασία μέχρι τα τέλη του χρόνου με την ψήφιση του σχετικού πλαισίου στη Βουλή.

Υπενθυμίζεται ότι το έργο έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ, πέραν της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχει εγκριθεί και για επιπλέον στήριξη μέσω του Connecting Europe Facility (CEF) με 120 εκατ. ευρώ. Κατά τη δεύτερη φάση του έργου, η οποία προβλέπει την κατασκευή σταθμού ελλιμενισμού πλοίων για τη μεταφορά υγροποιημένου CO₂, η συνολική δυναμικότητα αποθήκευσης θα φτάνει τους 2,8 εκατ. τόνους CO₂ ετησίως – ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου 25% των εκπομπών της ελληνικής βαριάς βιομηχανίας οι οποίες δεν μπορούν να περιοριστούν μέσω αλλαγής καυσίμου, καθώς προκύπτουν εγγενώς από τη διαδικασία παραγωγής.

Για την επιτυχή μετάβαση στη δεύτερη φάση, η ολοκλήρωση της πρώτης θεωρείται απολύτως καθοριστική: το Ταμείο έχει εγκρίνει 150 εκατ. ευρώ για την αρχική φάση του έργου, ενώ τον Αύγουστο εκταμιεύθηκε ήδη η πρώτη δόση ύψους 20 εκατ. ευρώ. Η τήρηση του χρονοδιαγράμματος αποτελεί προϋπόθεση για την εξέλιξη του έργου, καθώς χωρίς την ολοκλήρωση των δύο κρίσιμων υποδομών της πρώτης φάσης – του αγωγού και των γεωτρήσεων – δεν είναι εφικτό να προχωρήσει η δεύτερη και να επιτευχθεί ο στόχος της πλήρους λειτουργίας του συστήματος αποθήκευσης.

Διαβάστε ακόμη