Η βούληση της αιγυπτιακής κυβέρνησης για ωρίμανση το ταχύτερο δυνατό όλων των παραμέτρων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY που επέχει κεντρική θέση στη στρατηγική του Καϊρου για ανάδειξή του σε ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο και εξαγωγέα πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη επιβεβαιώθηκε κατά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε χθες (Τετάρτη 13 Αυγούστου) μεταξύ του Υπουργού Ηλεκτρισμού και ΑΠΕ της Αιγύπτου Μαχμούντ Εσμάτ και του προέδρου του Ομίλου Κοπελούζου, Δημήτρη Κοπελούζου. Εκεί συζητήθηκαν τα επόμενα απτά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή, με στόχο  -σύμφωνα με πληροφορίες- τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης (FID) για το mega project, προϋπολογισμού άνω των 4 δισ. ευρώ από την εταιρεία Elica που είναι ο φορεάς υλοποίησης εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2026 και την ολοκλήρωσή του την περίοδο 2030-2031.

Σε 1.000 τετραγωνικά χλμ. τα πάρκα που θα τροφοδοτήσουν το GREGY

Η αναλυτική ανακοίνωση που εξέδωσε μετά το πέρας της συνάντησης η αιγυπτιακή πλευρά δίνει το στίγμα της ατζέντας των συζητήσεων που «κατέλαβε» τα βασικά ορόσημα του έργου: Επί τάπητος λοιπόν τέθηκε η χωροθέτηση των σταθμών ΑΠΕ -κατά βάση αιολικών πάρκων- ισχύος 9 GW που θα παράγουν την πράσινη ενέργεια που θα μεταφέρει το καλώδιο GREGY, χωρητικότητας 3 GW, στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν εντοπιστεί οι εκτάσεις 1000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που θα «φιλοξενήσουν» τα πάρκα, με βασικό γνώμονα όπως είναι φυσικό την εξασφάλιση υψηλού βαθμού απόδοσης (capacity factor) για τα αιολικά αλλά και την απόσταση από το χώρο εγκατάστασης του Σταθμού Μετατροπής επί αιγυπτιακού εδάφους.

Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος του 2024, ο πρώην Υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης και ο Αιγύπτιος ομόλογός του είχαν συμφωνήσει ότι η αναλογία του μείγματος των έργων ΑΠΕ που θα τροφοδοτήσουν το GREGY θα ήταν 75% αιολικά και 25% φωτοβολταϊκά, στο πλαίσιο της επιδίωξης της Ελλάδας να αυξήσει τη διείσδυση των αιολικών και να έχει μεγαλύτερη πρόσβαση σε φθηνή καθαρή ενέργεια και τα βράδια. Υπό εξέταση φέρεται να βρίσκεται το σενάριο περαιτέρω αύξησης της αναλογίας υπέρ των αιολικών, δηλαδή ακόμα και πάνω από το 75%, καθώς υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το προφίλ παραγωγής των αιολικών στην Αίγυπτο είναι συμπληρωματικό με αυτών στην Ελλάδα, ενώ είναι γνωστό ότι το capacity factor των αιολικών γενικά είναι καλύτερο από αυτό των φωτοβολταϊκών. Η ατζέντα κάλυψε επίσης «τις οδεύσεις των γραμμών μεταφοράς, τις διαγωνιστικές διαδικασίες, το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων και την ετοιμότητα των δικτύων ηλεκτρισμού Ελλάδας και Αιγύπτου να διαχειριστούν αυξημένες ποσότητες πράσινης ενέργειας προς εξαγωγή στην Ευρώπη».

Συζητήθηκαν ακόμα «τα αποτελέσματα των συναντήσεων μεταξύ των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ) και Αιγύπτου (EETC)», διατύπωση που φωτογραφίζει τις εν εξελίξει επαφές για την είσοδο των δυο Διαχειριστών στο μετοχικό κεφάλαιο της Elica όπως προβλέπει το σχετικό ΜoU που έχει υπογραφεί.

Πώς προχωρούν οι βασικές μελέτες του έργου

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά εστίασε στην ωρίμανση των βασικών μελετών του έργου που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πριν τη λήψη της FID. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο η Elica ανέθεσε την Ανάλυση Κόστους-Οφέλους στον βρετανικό οίκο AFRY και τη Μελέτη Γραφείου (Desktop Study) -που θα καθορίσει την βέλτιστη όδευση του καλωδίου και τα ακριβή σημεία προσαιγιάλωσης σε Ελλάδα και Αίγυπτο- στην ελληνική εταιρεία GEOTECΗ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός του φθινοπώρου. Πηγές με γνώση του θέματος αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να απαιτηθούν μικρές αλλαγές στην αρχική διαδρομή του καλωδίου που είναι Νέα Μάκρη- El Sallum. Την ίδια στιγμή, η Elica προετοιμάζει τις προδιαγραφές και τα τεύχη διαγωνισμού για την τρίτη σημαντική μελέτη, τη Μελέτη Βυθού (Marine Survey) που αφορά τη λεπτομερή αποτύπωση του πυθμένα στη διαδρομή των 954 χλμ. του καλωδίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η προκήρυξη του διαγωνισμού για τη Μελέτη Βυθού -που έχει ως προαπαιτούμενο την ολοκλήρωση του Desktop Study- αναμένεται στο δ’ τρίμηνο του έτους.

Σημειώνεται τέλος ότι o Εκτελεστικός Διευθυντής της Elica Γιάννης Καρύδας, μιλώντας πρόσφατα στο podcast του ΑΔΜΗΕ «Στην Πρίζα» είχε δηλώσει ότι υπό μελέτη βρίσκεται η προσθήκη μπαταριών στο χαρτοφυλάκιο των έργων ΑΠΕ που αναπτύσσει ο Ομιλος Κοπελούζου στην Αίγυπτο για την τροφοδοσία του GREGY. Eρωτώμενος για τη συμμετοχή άλλων επενδυτών στην υλοποίηση των έργων, απάντησε πως «ήδη έχουμε υπογράψει τα πρώτα μνημόνια και προφανώς στοχεύουμε να φτιάξουμε κάποιο διεθνές consortium». Ως προς την αξία του GREGY για την Ελλάδα, ο κ. Καρύδας είχε δηλώσει πως «η ύπαρξη του GREGY που θα μεταφέρει πράσινη ενέργεια συνεχούς ροής θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό κίνητρο για να γίνουν επενδύσεις στη χώρα μας», κάνοντας ειδική μνεία σε επενδύσεις που αφορούν data centers, καθώς και παραγωγή πράσινου υδρογόνου και πράσινης μεθανόλης για τη ναυτιλία. «Το GREGY θα αποτελεί κίνητρο ώστε η ελληνική βιομηχανία να αποκτήσει εξαγωγικό προσανατολισμό και πλεονέκτημα μειώνοντας το ενεργειακό της  κόστος», είχε υπογραμμίσει μεταξύ άλλων.

Διαβάστε ακόμη