Το “πράσινο φως” για την αποδέσμευση της πρώτης δόσης της ενίσχυσης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) για το πρώτο έργο δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) στον Πρίνο που τρέχει η Energean δόθηκε με τη δημοσίευση της σχετικής ΚΥΑ σε ΦΕΚ. Η εταιρεία είχε ήδη ολοκληρώσει όλες τις σχετικές διαδικασίες που προβλέπονταν στο πλαίσιο της ενίσχυσης και είχε λάβει και έγκριση από την ΕΔΕΥΕΠ, έτσι με την ολοκλήρωση όλων των σχετικών νομοθετικών παρεμβάσεων που απαιτούνταν, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την καταβολή της πρώτης δόσης χρηματοδότησης, ύψους 21,45 εκατ. € που αντιστοιχεί στο 14,3% του συνολικού ποσού που θα λάβει το έργο από το ΤΑΑ. Εντούτοις, με την αγορά να έχει δείξει ήδη ισχυρό ενδιαφέρον για την αποθήκευση εκπομπών CO2 και το ΤΑΑ να θέτει σφιχτά ορόσημα για τις επόμενες εκταμιεύσεις, σε κρίσιμο παράγοντα για την υλοποίηση του έργου ανάγεται η έκδοση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ρυθμιστικού πλαισίου που θα ορίσει τον τρόπο λειτουργίας της αποθήκευσης CO2 στη χώρα.

Πώς θα τρέξουν οι εκταμιεύσεις του ΤΑΑ

Το “Prinos CO₂ Storage” που αφορά στην μετατροπή εξαντλημένου κοιτάσματος υδρογονανθράκων στον υποθαλάσσιο χώρο του Πρίνου σε γεωλογική αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα υλοποιείται από την EnEarth Greece, θυγατρική της Energean, έχει ενταχθεί στο ΤΑΑ μέσω του εθνικού σχεδίου “Ελλάδα 2.0”, και προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί συνολικά με 150 εκατ. € δημόσιας ενίσχυσης που θα καταβληθεί σε έξι διακριτές δόσεις, με βάση συγκεκριμένα τεχνικά ορόσημα:

  • 1η Δόση – 14,30% (21.450.000 €): Εκταμιεύεται με την υποβολή χρονοδιαγράμματος, της ΜΠΚΕ, αίτησης για άδεια αποθήκευσης και την έγκριση της ΕΔΕΥΕΠ.
  • 2η Δόση – 10,00% (15.000.000 €): Καταβάλλεται με την ολοκλήρωση του “Basisof Design” για τις γεωτρήσεις και την υποβολή σχετικών μελετών.
  • 3η Δόση – 20,00% (30.000.000 €): Συνδέεται με την παραγγελία εξοπλισμού μακροχρόνιας παραλαβής (longlead items) για γεωτρήσεις έως 1 εκατ. τόνους CO₂.
  • 4η Δόση – 13,33% (20.000.000 €): Προβλέπεται με την ολοκλήρωση των μελετών για τις χερσαίες και θαλάσσιες εγκαταστάσεις και τον απαιτούμενο εξοπλισμό.
  • 5η Δόση – 20,00% (30.000.000 €): Ενεργοποιείται με την έναρξη της πρώτης γεώτρησης.
  • 6η Δόση – 22,37% (33.550.000 €): Καταβάλλεται με την ολοκλήρωση όλων των γεωτρήσεων και την επιβεβαίωση του φυσικού αντικειμένου του έργου.

Σημειώνεται ότι οι φάσεις δεν είναι απαραίτητα διαδοχικές – η ενεργοποίηση των εκταμιεύσεων εξαρτάται από την τεχνική ωριμότητα του κάθε σταδίου.

Τι προβλέπει το έργο

Στόχος της πρώτης φάσης του έργου είναι η δέσμευση και αποθήκευση έως και 1 εκατ. τόνων CO₂ ετησίως, ενώ προβλέπεται η επέκταση της δυναμικότητας περί τους 3 εκατ. τόνους (με πρόβλεψη για 2,8 εκατ. τόνους ετησίως για 15 έτη σύμφωνα με τις σχετικές μελέτες) σε επόμενο στάδιο. Η επένδυση έχει ήδη χαρακτηριστεί ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ παράλληλα το Prinos CO₂ Storage έχει εξασφαλίσει επίσης 120 εκατ. € από το Connecting Europe Facility (CEF) – γεγονός που αναμένεται να επιταχύνει την ωρίμανση και της δεύτερης φάσης. Ο τελικός προϋπολογισμός και για τις δύο φάσεις εκτιμάται άνω του 1 δισ. €.

Επόμενα βήματα

Ήδη έχει ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με θετικά σχόλια και η εταιρεία αναμένει την έκδοση της ΑΕΠΟ από το ΥΠΕΝ καθώς και της άδειας αποθήκευσης από την ΕΔΕΥΕΠ μέσα στους επόμενους μήνες, ενδεχομένως εντός Οκτωβρίου, προκειμένου να ληφθεί και η τελική επενδυτική απόφαση για το έργο που εκτιμάται ότι θα συμβεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026. Εντός αυτού του διαστήματος προγραμματίζεται και η αποστολή γεωτρύπανου για τις 4 γεωτρήσεις που απαιτεί το έργο.

Σημειώνεται ότι το πλαίσιο της ενίσχυσης μέσω του ΤΑΑ προβλέπεται μέχρι τον Ιούνιο του 2026 να έχουν ολοκληρωθεί όλα τα απαραίτητα βήματα, ώστε να εκδοθεί η Άδεια Λειτουργίας του έργου που θα πρέπει από τις αρχές του 2027 να είναι έτοιμο να υποδεχθεί τις πρώτες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Η εταιρεία θέτει ως στόχο το έργο να έχει φτάσει σε πλήρη δυναμική έως το 2030 το αργότερο.

Έρχεται το δεσμευτικό market test

Μέσα στο επόμενο διάστημα, στις αρχές του φθινοπώρου, πρόκειται να εκκινήσει και  το δεσμευτικό market test προκειμένου να διερευνηθεί η εμπορική δυναμική της πρώτης γεωλογικής αποθήκης CO₂ στην Ελλάδα, με τη συμμετοχή ενδιαφερόμενων χρηστών (δηλαδή βιομηχανιών που θα μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα με τη δέσμευση των εκπομπών τους) για αξιοποίηση της υποδομής.

Σημειώνεται ότι έως σήμερα η EnEarth έχει ήδη συνάψει 15 μνημόνια συνεργασίας (MoU) με ενδιαφερόμενες βιομηχανίες (emitters) από Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι ποσότητες CO₂ που αντιστοιχούν στις συμφωνίες ξεπερνούν τα 6 εκατ. τόνους ετησίως, υπερβαίνοντας τη διαθέσιμη αποθηκευτική δυναμικότητα. Παράλληλα, ενδιαφέρον καταγράφεται και από το εξωτερικό από χώρες όπως η Ιταλία και η Κροατία).

Μονόδρομος η εντατικοποίηση για το ρυθμιστικό πλαίσιο

Κλειδί, εντούτοις, για την ουσιαστική επιτάχυνση του έργου θα αποτελέσει η οριστικοποίηση από το ΥΠΕΝ του ρυθμιστικού πλαισίου που θα διέπει τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς αποθήκευσης CO2 στη χώρα. Παρά το αυξημένο ενδιαφέρον που έχει ήδη καταγραφεί, πηγές της αγοράς σημειώνουν πως στην ουσία το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι εκείνο που θα δώσει τον τόνο για το δεσμευτικό market test που θα τρέξει η εταιρεία. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρουν, οι ενδιαφερόμενοι παίκτες δεν γνωρίζουν ακόμα τι θα προβλέπει και αν θα υπάρξουν σε αυτό ζητήματα που θα μπορούσαν να αλλάξουν τους σχεδιασμούς που κάνουν έως σήμερα.

Διαβάστε ακόμη