Πέντε έργα συνολικού ύψους άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τις πράσινες επενδύσεις που εντάχθηκαν στο Ταμείο Καινοτομίας (Innovation Fund) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το σχέδιο της Sunlight Group για τη δημιουργία ενός σύγχρονου εργοστασίου κατασκευής μπαταριών λιθίου στη Δυτική Μακεδονία, το οποίο καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στην κατάταξη.

Το έργο ZESTA της ArcelorMittal Belgium

Στην πρώτη θέση των πράσινων επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται το έργο ZESTA της ArcelorMittal Belgium, με χρηματοδότηση 247 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο επικεντρώνεται στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας χάλυβα, ενός τομέα που ευθύνεται για το 6-9% των παγκόσμιων εκπομπών CO₂, μέσω της εφαρμογής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καινοτόμων τεχνολογιών.

Στο πλαίσιο του έργου, η ArcelorMittal Belgium προχωρά στην αντικατάσταση μίας από τις υπάρχουσες μονάδες Blast Furnace-Basic Oxygen Furnace (BF-BOF) με μία νέα μονάδα Direct Reduction Plant (DRP), η οποία θα λειτουργεί με υδρογόνο παραγόμενο σύμφωνα με την οδηγία RED III. Η νέα μονάδα DRP θα συνδυάζεται με δύο μονάδες Electric Arc Furnace (EAF), που θα χρησιμοποιούν scrap χαμηλής ποιότητας για την παραγωγή χάλυβα υψηλής ποιότητας. Παράλληλα, οι υπάρχουσες μονάδες BF θα αναβαθμιστούν για να λειτουργούν με RFNBO υδρογόνο και άλλα αέρια πλούσια σε υδρογόνο, ενώ ειδικό λογισμικό θα αναπτυχθεί για τη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης.

Το έργο αναμένεται να μειώσει τις εκπομπές CO₂ κατά 32 εκατομμύρια τόνους μέσα σε 10 χρόνια, με ετήσια μείωση 3,9 εκατομμυρίων τόνων μετά την πλήρη εφαρμογή του. Στο εργοστάσιο της ArcelorMittal στο Ghent, το οποίο παράγει περίπου 9 εκατομμύρια τόνους CO₂ ετησίως, οι παρεμβάσεις αυτές θα έχουν σημαντική επίδραση. Επίσης, τα αποτελέσματα του έργου προβλέπεται να επεκταθούν σε 12 άλλες μονάδες της εταιρείας έως το 2050, με συνολική μείωση εκπομπών κατά 47 εκατομμύρια τόνους CO₂ ετησίως.

Το ZESTA υλοποιείται σε συνεργασία με τη Storm Management NV, η οποία ειδικεύεται στην παραγωγή RFNBO υδρογόνου, και τη Vestas Wind Systems A/S, κορυφαία εταιρεία στον τομέα των ανεμογεννητριών και των τεχνολογιών Power-to-X. Η Storm Management NV έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 14,99 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ η Vestas θα λάβει 100.000 ευρώ για τη συνεισφορά της στο έργο. Το ZESTA αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη βιώσιμη βιομηχανική παραγωγή,

Στη δεύτερη θέση το έργο Lith.OS της Sunlight στη Δυτική Μακεδονία

Στη δεύτερη θέση της λίστας των πράσινων επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Καινοτομίας της Κομισιόν βρίσκεται το έργο Lith.OS της Sunlight Group, το οποίο εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους 245 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο αφορά τη δημιουργία μιας μονάδας παραγωγής κυψελών ιόντων λιθίου στη Δυτική Μακεδονία, με στόχο την ενίσχυση του τομέα αποθήκευσης ενέργειας στην Ευρώπη.

Η νέα εγκατάσταση στην Κοζάνη θα έχει ετήσια παραγωγική δυναμικότητα 17 GWh, υποστηρίζοντας τη δημιουργία μιας καθετοποιημένης αλυσίδας αξίας στις μπαταρίες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η λειτουργία της μονάδας θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 68% στη φάση παραγωγής, ενώ το κόστος κύκλου ζωής των προϊόντων αναμένεται να μειωθεί κατά τουλάχιστον 20% σε σύγκριση με τις τρέχουσες τεχνολογίες. Η ολοκλήρωση της μονάδας έχει προγραμματιστεί για το 2029, με την πλήρη λειτουργία να ξεκινά το 2030. Οι τεχνολογίες που θα ενσωματωθούν συνάδουν με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, υποστηρίζοντας τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Το έργο, πέρα από τη συμβολή του στην ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τη βιομηχανική δραστηριότητα στη Δυτική Μακεδονία, περιορίζοντας τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης. Παράλληλα, θα λειτουργήσει ως κέντρο για την ανάπτυξη του οικοσυστήματος μπαταριών στη Νότια Ευρώπη, συνδέοντας τη δραστηριότητα της Sunlight Group με την ευρύτερη αγορά.

Το έργο STARFISH, μια επανάσταση στην υπεράκτια αποθήκευση CO₂

Με χρηματοδότηση ύψους 225 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας, το έργο STARFISH καταλαμβάνει την τρίτη θέση και ανοίγει νέους δρόμους στην υπεράκτια αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, συμβάλλοντας στην υλοποίηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Ευρωπαϊκού Κλιματικού Νόμου. Το φιλόδοξο αυτό έργο επικεντρώνεται στη δημιουργία μιας πρωτοποριακής μη επανδρωμένης μονάδας έγχυσης CO₂ στη Νορβηγική υφαλοκρηπίδα, η οποία θα λαμβάνει CO₂ απευθείας από πλοία και θα το εγχέει σε βαθύ αλατούχο υδροφορέα για μόνιμη αποθήκευση.

Ο ταμιευτήρας Havstjerne (EXL006), που αποτελεί τον πυρήνα του έργου, έχει ήδη λάβει άδεια εξερεύνησης το 2023, θέτοντας τις βάσεις για την υλοποίηση της πρώτης φάσης. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, το STARFISH αναμένεται να αποθηκεύσει 42,75 εκατομμύρια τόνους CO₂, με τη συνολική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) να αγγίζει το 98%. Το έργο στοχεύει να καταστήσει την αποθήκευση CO₂ οικονομικά βιώσιμη, με ανταγωνιστική τιμή 30 ευρώ ανά τόνο, ενισχύοντας έτσι την απανθρακοποίηση βιομηχανιών που είναι δύσκολο να προσαρμοστούν.

Οι εταίροι του έργου, Stella Maris CCS, Altera, Wintershall Dea, και Havstjerne ANS, έχουν συνεργαστεί στενά από το 2019, συνδυάζοντας τεχνική και εμπορική ωριμότητα. Η τεχνολογική εξειδίκευση τους, σε συνδυασμό με τη συνεργασία με κορυφαίους προμηθευτές τεχνολογίας, ρυθμιστικούς φορείς και χρηματοδότες όπως η Brookfield Asset Management και μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, διασφαλίζει την επιτυχία του έργου. Το STARFISH, με τη στρατηγική του θέση, αναμένεται να γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος για τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού δικτύου μεταφοράς και αποθήκευσης CO₂, παρέχοντας λύσεις μεγάλης κλίμακας για τη μείωση των εκπομπών. Το έργο αντιπροσωπεύει την πρώτη του είδους του υπεράκτια λύση αποθήκευσης CO₂ στην Ευρώπη, με τη δυνατότητα να επεκταθεί περαιτέρω στο μέλλον. Καθώς η πρόσβαση σε τοποθεσίες αποθήκευσης CO₂ αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS), το STARFISH προσφέρει μια καινοτόμο προσέγγιση που μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για αντίστοιχες πρωτοβουλίες παγκοσμίως.

Το πράσινο στοίχημα για το έργο ACCSION

Στην τέταρτη θέση της λίστας πράσινων επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται το έργο ACCSION, με χρηματοδότηση 220 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο αποτελεί μία από τις πιο φιλόδοξες πρωτοβουλίες για την απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας τσιμέντου, με στόχο τη μετατροπή του εργοστασίου Aalborg Portland στη Δανία σε μονάδα μηδενικών εκπομπών έως το 2030. Η πρωτοβουλία στοχεύει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 15 εκατομμύρια τόνους κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του, μέσω της εγκατάστασης της μεγαλύτερης μονάδας δέσμευσης CO₂ στην ΕΕ.

Το ACCSION εισάγει τρεις καθοριστικές καινοτομίες που επαναπροσδιορίζουν τη διαχείριση των εκπομπών CO₂. Πρώτον, δημιουργεί την πρώτη ολοκληρωμένη αλυσίδα αξίας CCS (δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εστιάζοντας στη γεωλογική αποθήκευση CO₂. Δεύτερον, εφαρμόζει την τεχνολογία multi-stream capture, η οποία επιτρέπει τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα από δύο ξεχωριστά ρεύματα παραγωγής – τον λευκό και τον γκρι κλίβανο – σε μία ενιαία γραμμή, αποτελώντας παγκόσμια πρωτοπορία για τη βιομηχανία τσιμέντου. Τρίτον, ενισχύει τη σύνδεση με την τοπική κοινότητα, αξιοποιώντας πλεονάζουσα θερμότητα για τη θέρμανση της πόλης Aalborg και εισάγοντας τεχνολογίες απομάκρυνσης άνθρακα (Carbon Dioxide Removal – CDR).

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα του έργου είναι το χαμηλό κόστος δέσμευσης CO₂, που εκτιμάται σε μόλις 14,6 ευρώ ανά τόνο, καθιστώντας το ανταγωνιστικό ακόμη και σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον. Παράλληλα, η χρήση τοπικών πόρων και η ενσωμάτωση της παραγόμενης θερμότητας ενισχύουν τη βιωσιμότητα της μονάδας, προάγοντας τη συνεργασία μεταξύ βιομηχανίας και τοπικής κοινωνίας.

Με την ολοκλήρωση του ACCSION, το Aalborg Portland θα μπορεί να παράγει τσιμέντο χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα – τόσο γκρι όσο και λευκό – σε προσιτές τιμές, στηρίζοντας την προσπάθεια της Ευρώπης για την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας κατασκευών.

Το έργο TarraCO2-Storage της Repsol στην Ισπανία

Με χρηματοδότηση 205,06 εκατομμυρίων ευρώ, το έργο TarraCO₂-Storage προχωρά στη δημιουργία υποδομής για την υπόγεια αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα στη Νότια Ευρώπη. Η εγκατάσταση, που βρίσκεται 45 χιλιόμετρα νότια του Tarragona Industrial Hub στην Ισπανία, στοχεύει στην αποθήκευση CO₂ που προέρχεται από βιομηχανίες υψηλών εκπομπών, όπως αυτές του τσιμέντου και των χημικών.

Σύμφωνα με τα σχέδια, το έργο θα έχει τη δυνατότητα αποθήκευσης έως 54 εκατομμυρίων τόνων CO₂ μέσα σε 30 χρόνια, με ετήσια αποθήκευση 2 εκατομμυρίων τόνων. Προβλέπεται επίσης μελλοντική επέκταση της δυναμικότητας, εφόσον το επιτρέψουν οι κανονιστικές διατάξεις. Το TarraCO₂-Storage περιλαμβάνει τη χρήση τεχνολογιών παρακολούθησης σεισμικών δεδομένων και εργαλείων βελτιστοποίησης λειτουργίας, ενώ παράλληλα προωθεί τη δημιουργία του Tarraco CO₂-Hub για την ανάπτυξη συνθετικών καυσίμων μηδενικών εκπομπών.

Επικεφαλής του έργου είναι η Repsol Exploración SA, με εμπειρία στη γεωλογική διαχείριση, ενώ το TarraCO₂-Storage αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για παρόμοιες πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στόχος του έργου είναι η στήριξη της ενεργειακής μετάβασης και η μείωση των εκπομπών CO₂, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη γεωλογική έρευνα και τη βιομηχανική τεχνογνωσία στη Νότια Ευρώπη.

Διαβάστε ακόμη