Η Κίνα εισέρχεται σε μια νέα και ιδιαίτερα κρίσιμη φάση στην ενεργειακή της μετάβαση, στη μεγαλύτερη ενεργειακή μετάβαση που συντελείται αυτή τη στιγμή παγκοσμίως. Αν και η κατεύθυνση είναι σαφής -μια σταδιακή αλλά σταθερή πορεία προς την απανθρακοποίηση- το ακριβές σχήμα που θα λάβει αυτή η μετάβαση, οι μέθοδοι που θα επιλεγούν και οι πρακτικές που τελικά θα επικρατήσουν, παραμένουν ακόμη υπό διαμόρφωση. Η αβεβαιότητα αυτή αποτέλεσε και το βασικό συμπέρασμα του BloombergNEF Shanghai Summit, μιας διήμερης συνάντησης κορυφαίων στελεχών και ειδικών του ενεργειακού κλάδου, που πραγματοποιήθηκε στη χρηματοοικονομική «πρωτεύουσα» της χώρας.
Έχουν περάσει πλέον πέντε χρόνια από τότε που ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ διατύπωσε τη δέσμευση ότι η Κίνα -η χώρα με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο- θα πετύχει μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2060. Από τότε έως σήμερα, η πρόοδος υπήρξε εντυπωσιακή: τεράστιες εκτάσεις γης έχουν καλυφθεί με φωτοβολταϊκά πάρκα, ενώ χιλιάδες νέες ανεμογεννήτριες έχουν εγκατασταθεί σε ξηρά και θάλασσα. Αυτή η ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βοήθησε την Κίνα να εξαλείψει τις ανησυχίες για παρατεταμένες ενεργειακές ελλείψεις και έφερε τη χώρα πιο κοντά στο σημείο κορύφωσης των εκπομπών άνθρακα, ίσως και νωρίτερα από τις αρχικές προβλέψεις.
Ωστόσο, αυτή η ραγδαία πρόοδος έχει αρχίσει να συναντά ορισμένους περιορισμούς. Ολοένα και περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια «χάνεται» ή δεν αξιοποιείται, καθώς το δίκτυο δυσκολεύεται να απορροφήσει την τεράστια ποσότητα παραγωγής σε περιόδους έντονης ηλιοφάνειας και ισχυρών ανέμων. Η απότομη αυτή μεταβλητότητα έχει ως αποτέλεσμα αυξανόμενα επίπεδα σπατάλης ενέργειας και καθιστά σαφές ότι η επόμενη φάση της μετάβασης δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά σε περαιτέρω εγκατάσταση έργων ΑΠΕ, αλλά σε πιο σύνθετες λύσεις.
Αλλαγή προσέγγισης;
Γι’ αυτόν τον λόγο, οι εκπρόσωποι της κινεζικής βιομηχανίας ηλιακής ενέργειας στο συνέδριο του Bloomberg μίλησαν για μια νέα στρατηγική προσέγγιση: την παραγωγή «ανανεώσιμης ενέργειας φιλικής προς την κατανάλωση». Πρόκειται για ένα μοντέλο στο οποίο οι εταιρείες δεν θα αφήνουν πλέον την ευθύνη εξισορρόπησης της παραγωγής στην κρατική ηλεκτρική υποδομή, αλλά θα χρησιμοποιούν συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, όπως μεγάλες μπαταρίες, ώστε να κατανέμουν την παραγωγή πιο ομαλά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με αυτόν τον τρόπο, θα αποφεύγεται η υπερφόρτωση του δικτύου τις ώρες αιχμής και η πολύτιμη ενέργεια δεν θα πηγαίνει χαμένη.
Αυτή η αλλαγή στρατηγικής θεωρείται ιδιαίτερα θετική για τους κατασκευαστές μπαταριών, οι οποίοι ανέφεραν ότι παρατηρούν μια απότομη αύξηση της ζήτησης. Παρά την αισιοδοξία, όμως, η οικονομική βιωσιμότητα αυτών των επενδύσεων εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κυβερνητικές πολιτικές. Οι πολιτικές αυτές διαφέρουν σημαντικά από περιοχή σε περιοχή και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν έχουν καν ολοκληρωθεί ή εφαρμοστεί.
Πίεση στα κινεζικά εργοστάσια να αγοράζουν άμεσα περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ
Το Πεκίνο προσπαθεί επίσης να ενθαρρύνει τη ζήτηση για καθαρή ενέργεια, πιέζοντας τα εργοστάσια να αγοράζουν άμεσα περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, αρκετές μεγάλες βιομηχανίες παραπονέθηκαν ότι η υποχρέωση αυτή προσθέτει κόστος, διοικητική πολυπλοκότητα και περιορισμούς, χωρίς να εξασφαλίζει τα αντίστοιχα οφέλη.
Στο συνέδριο συζητήθηκε επίσης ο πιθανός ρόλος του πράσινου υδρογόνου, που έχει προσελκύσει νέο ενδιαφέρον χάρη στην προοπτική σταθερής κυβερνητικής στήριξης. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει ασαφές πότε και σε ποιους τομείς θα υπάρξει σημαντική ζήτηση για αυτό το καύσιμο μηδενικών εκπομπών.
Η Κίνα διαμορφώνει το παγκόσμιο μοντέλο ενεργειακής μετάβασης
Η Κίνα βρίσκεται τόσο μπροστά από κάθε άλλη χώρα στην ανάπτυξη ΑΠΕ, που δεν υπάρχει προηγούμενο για να προβλέψει κανείς ποιες από αυτές τις εναλλακτικές στρατηγικές θα επιτύχουν. Έτσι, η τρέχουσα μετάβαση μοιάζει με μια διαδικασία πειραματισμού: μια προσπάθεια να δοκιμαστούν πολλές ιδέες, ώστε να δουν ποια θα δουλέψει και ποια όχι. Ίσως το αποτέλεσμα να είναι «ακατάστατο», αλλά είναι πιθανό να δημιουργήσει ένα μοντέλο που θα υιοθετηθεί διεθνώς για πολλά χρόνια.
Διαβάστε ακόμη
