Αγωνιώδη μάχη με τον χρόνο δίνει (και) το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να προχωρήσουν χωρίς απώλειες τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, από τα «λαϊκά» προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης, έως εμβληματικά projects όπως είναι το μεγάλο έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία και η υπόγεια αποθήκη CO2 στον Πρίνο. Η πρόκληση είναι μεγάλη, καθώς σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν πρόσφατα και έχει στη διάθεσή του το energygame.gr, από ενεργοποιήσεως του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν απορροφηθεί 5,2 δισ. ευρώ και μέχρι το τέλος του, δηλαδή έως τον Αύγουστο του 2026 θα πρέπει να έχουν δαπανηθεί άλλα 3,9 δισ. ευρώ, δηλαδή άνω του 40% του συνολικού ποσού.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, προκειμένου να ελαχιστοποιήσει όσο γίνεται περισσότερο τον κίνδυνο απώλειας πόρων, το ΥΠΕΝ βάζει «ψαλίδι» στους στόχους σε σειρά προγραμμάτων που εμφανίζουν καθυστερήσεις, όπως τα «Εξοικονομώ», το πρόγραμμα ενεργειακής εξοικονόμησης για εταιρείες του τριτογενή τομέα (ξενοδοχεία κλπ.), καθώς και στον τρίτο διαγωνισμό για τις μπαταρίες, βλέποντας ότι τα χρονοδιαγράμματα «δε βγαίνουν».

Αναφορικά με το πρόγραμμα «Απόλλων», ύψους 100 εκατ. ευρώ, που βαίνει προς απένταξη από το Ταμείο Ανάκαμψης, χαρακτηριζόταν από υψηλή περιπλοκότητα και βρέθηκε «αντιμέτωπο» με εμπλοκές και καθυστερήσεις από τότε που πρωτοπαρουσιάστηκε. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι οι πόροι θα αξιοποιηθούν αλλού (με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για έναν νέο διαγωνισμό ΑΠΕ με μπαταρία) και ότι ο στόχος που ήταν η παροχή φθηνού ρεύματος σε ευάλωτα νοικοκυριά -με την περίμετρο να επεκτείνεται πέρα από τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου- θα υλοποιηθεί μέσω νέου προγράμματος που σχεδιάζεται από το ΥΠΕΝ και θα χρηματοδοτηθεί με άλλον τρόπο.

Την ίδια στιγμή, το ΥΠΕΝ «πατά γκάζι» προκειμένου να έχει έτοιμο έως το τέλος του έτους το νομοθετικό πλαίσιο για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, που δεν είναι απλώς μεταρρυθμιστικό ορόσημο, αλλά και αναγκαία συνθήκη για να προχωρήσει το έργο της αποθήκης του Πρίνου που έχει λάβει επιδότηση 150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και για το οποίο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου η ίδια η Κομισιόν σε άτυπη ενημέρωση που πραγματοποίησε πρόσφατα.

ΥΠΕΝ: Ποια είναι η εικόνα για τα προγράμματα «Εξοικονομώ»

Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στα προγράμματα «Εξοικονομώ», τα παλαιότερα εξ’ αυτών, δηλαδή το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» και το «Εξοικονομώ 2021» είναι σε μεγάλο βαθμό ολοκληρωμένα. «Έχουν δεσμευθεί όλα τα κονδύλια, υπολείπεται ένα μικρό ποσοστό των πληρωμών και κυνηγάμε τους μηχανικούς να φέρουν τα λίγα έργα που μένουν», αναφέρουν στο energygame.gr καλά πληροφορημένες πηγές που σκιαγραφούν μια αρκετά θετική εικόνα και για το «Εξοικονομώ 2023».

Από την άλλη πλευρά, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό ολοκληρωμένων παρεμβάσεων για το εν λόγω πρόγραμμα είναι μόλις 8%, ενώ πολύ πίσω βρίσκεται και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για τους νέους». Για τον λόγο αυτό, το ΥΠΕΝ φέρεται να χαμηλώνει τον πήχη για τον αριθμό των κατοικιών που θα αναβαθμιστούν ενεργειακά μέσω των προγραμμάτων αυτών σε 90.000 τουλάχιστον (από 105.000 που ήταν ο αρχικός στόχος). Και τούτο διότι, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, επιχειρείται να «βγουν από το κάδρο» αυτοί που έχουν μεν υπαχθεί -δεσμεύοντας τα σχετικά κεφάλαια- όμως διαφαίνεται ότι δεν θα κατορθώσουν να υλοποιήσουν τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα να οδεύουν προς απένταξη.

Την ίδια στιγμή, το ΥΠΕΝ «τρέχει με τα χίλια» για να προχωρήσει το «Εξοικονομώ 2025» -επιδιώκοντας να καλύψει όλους όσους υπέβαλαν αίτηση (55.400)- που προκηρύχθηκε στις αρχές του έτους και δεν έχει ακόμα ξεκινήσει η διαδικασία των υπαγωγών των ωφελούμενων. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Υπουργείο έχει θέσει ως ορόσημο για την τελική υπαγωγή τον Δεκέμβριο του 2025 και έχει δρομολογήσει πρωτοβουλίες για περαιτέρω επιτάχυνση των διαδικασιών, που περιλαμβάνουν -μεταξύ άλλων- τη μείωση των δικαιολογητικών κατά 20%, την θέσπιση «σφιχτότερων» προθεσμιών στα στάδια ελέγχου και τη σύντμηση του συνολικού χρόνου υλοποίησης των παρεμβάσεων (από το χρόνο υπαγωγής) στους 8 μήνες από 14-17 μήνες σήμερα.

Στόχος είναι να ενεργοποιηθούν όλα τα προγράμματα εντός του μήνα (καθώς μαζί με το «Εξοικονομώ 2025» προκηρύχθηκαν και μια σειρά μικρότερων προγραμμάτων που αφορούν σε ορεινά τουριστικά καταλύματα, σχολεία, παιδικούς σταθμούς, ΔΕΥΑ κ.α.) και έως το τέλος Νοεμβρίου να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των αιτήσεων στο σύνολο των προγραμμάτων και να ξεκινήσουν οι εκταμιεύσεις.

Οι αναθεωρήσεις που έρχονται

Σύμφωνα με πληροφορίες, μειώνεται ο στόχος για το «Εξοικονομώ – Επιχειρώ» ώστε να καλύψει 2.600 επιχειρήσεις (από 3.500 προηγουμένως), με «ψαλίδισμα» και του προϋπολογισμού του προγράμματος στα 130 εκατ. ευρώ από 178 εκατ. ευρώ προηγουμένως. Χαμηλώνει επίσης ο πήχης και για την εγκατεστημένη ισχύ μπαταριών στην τρίτη δημοπρασία της ΡΑΑΕΥ (που διεξήχθη την περασμένη άνοιξη και αφορούσε μπαταρίες 4ωρης διάρκειας), καθώς περιορίζεται σε 50 ΜW (από 200 MW προηγουμένως) με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης (που αφορούν στη λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση που θα λάβουν τα εν λόγω έργα) να περιορίζονται στα 12 εκατ. ευρώ από σχεδόν 40 εκατ. ευρώ προηγουμένως.

Πρίνος, υδρογόνο και Αμφιλοχία

«Σήμα» επιτάχυνσης προκύπτει και από τον σχεδιασμό του Υπουργείου για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS) που αφορά τόσο στο νομοθετικό πλαίσιο που εκκρεμεί, όσο και την πορεία του πρώτου μεγάλου «κρίκου» της αλυσίδας που είναι το έργο Prinos CO2, η πρώτη φάση του οποίου χρηματοδοτείται με 150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το ΥΠΕΝ στοχεύει να βγάλει σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό νομοσχέδιο μέσα στις επόμενες ημέρες, ώστε να ψηφιστεί εντός του Νοεμβρίου. Θα ακολουθήσει έως το τέλος του έτους η έκδοση των κρίσιμων ρυθμιστικών αποφάσεων που αφορούν στον Κανονισμό Τιμολόγησης της αποθήκης του Πρίνου, στον Κώδικα Κατανομής Δυναμικότητας και τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διαγωνιστικές διαδικασίες που θα επιτρέπουν την πρόσβαση τρίτων μερών.

Ταυτόχρονα τρέχουν και από την ΕΔΕΥΕΠ οι διαδικασίες για την έκδοση της Άδειας Αποθήκευσης που είναι προαπαιτούμενο για την περαιτέρω ωρίμανση του έργου από τον φορέα υλοποίησης, δηλαδή την θυγατρική της Energean, EnEarth. Σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες το προσχέδιο της άδειας θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς έγκριση. Το επόμενο βήμα θα είναι η ενσωμάτωση των σχολίων των Βρυξελλών, με στόχο να εκδοθεί η άδεια έως το τέλος του έτους. Να σημειωθεί ότι εκτός από την άδεια αποθήκευσης, εκκρεμεί από το ΥΠΕΝ και η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων που είναι απαραίτητη για να προχωρήσουν οι πρώτες γεωτρήσεις εντός του 2026, όπως προβλέπει το σχετικό ορόσημο του RRF.

Όσον αφορά στο έργο αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας που έχει ως ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029, η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης (250 εκατ. ευρώ) συνδέεται με 9 ορόσημα, που αφορούν στην περάτωση των έργων πολιτικού μηχανικού, εκ των οποίων δυο έχουν ολοκληρωθεί, ένα είναι περατωμένο σε ποσοστό 90% και τα υπόλοιπα έχουν μικρότερο βαθμό ωρίμανσης.

Σημειώνεται τέλος ότι έως το τέλος Ιουνίου 2026 τοποθετείται η ολοκλήρωση της μονάδας παραγωγής πράσινου υδρογόνου της MotorOil στο διυλιστήριο των Αγίων Θεοδώρων, αρχικής ισχύος 30 MW με επέκταση στα 50MW που έχει λάβει χρηματοδότηση 112 εκατ. ευρώ από το ΤΑΑ, ενώ η ίδια προθεσμία τίθεται και για τα έργα των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο, δηλαδή η Δ’ Φάση της Διασύνδεσης των Κυκλάδων και το ΚΥΤ Κουμουνδούρου (ΑΔΜΗΕ) (με πόρους της τάξης των 195 εκατ. ευρώ) και τα 3 έργα αναβάθμισης του δικτύου διανομής από τον ΔΕΔΔΗΕ (112 εκατ. ευρώ).

Διαβάστε ακόμη