Η ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής φωτοβολταϊκών κάνει έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση να τη στηρίξει προκειμένου να αποφύγει την κατάρρευση. Ο κλάδος αντιμετωπίζει τεράστια πίεση από τους Κινέζους ανταγωνιστές, οι οποίοι εξάγουν τα προϊόντα τους σε τιμές συχνά κάτω του κόστους, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα της Ευρωπαίων κατασκευαστών. Σε πρόσφατη επιστολή του SolarPower Europe και του ESMC (που αποτελεί τον σύνδεσμο της ευρωπαϊκής βιομηχανίας παραγωγής φωτοβολταϊκών) προς τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο της Κομισιόν για τη βιομηχανική πολιτική, Στεφάν Σεζουρνέ, τονιζόταν πως «ο ευρωπαϊκός τομέας των φωτοβολταϊκών βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η ανάπτυξη των έργων ηλιακής ενέργειας έχει επιβραδυνθεί, ενώ η παραγωγική μας βάση απειλείται υπαρξιακά». «Ήδη βλέπουμε ένα κύμα βιομηχανικών λουκέτων και πτώχευσης εταιρειών — μια κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί και να αναστραφεί», υπογραμμίζεται.
Υπάρχουν ήδη σημάδια αμφισβήτησης της δυνατότητας διατήρησης μιας ισχυρής ευρωπαϊκής βιομηχανίας φωτοβολταϊκών. Μέσα στον Σεπτέμβριο η κυβέρνηση της Ολλανδίας αποφάσισε να διακόψει πρόγραμμα κινήτρων που στόχευε στη στήριξη της εγχώριας παραγωγής ηλιακών πάνελ. Η απόφαση ελήφθη έπειτα από εισήγηση της συμβουλευτικής επιτροπής του Εθνικού Ταμείου Ανάπτυξης (National Growth Fund), ενός κρατικού επενδυτικού μηχανισμού που χρηματοδοτούσε και επέβλεπε το πρόγραμμα. «Η επιτροπή διαπίστωσε ότι οι παράγοντες που θα έπρεπε να οδηγήσουν στην επιτυχία του προγράμματος δυστυχώς δεν υφίστανται ή υφίστανται μόνο εν μέρει. Αυτό σημαίνει ότι η δημιουργία ενός νέου κλάδου φωτοβολταϊκών μεγάλης κλίμακας στην Ολλανδία δεν φαίνεται πλέον ρεαλιστική», ανέφερε το Ταμείο σε ανακοίνωσή του.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του energygame.gr, ο Jens Holm, Policy Director του ESMC, σχολίασε πως «όλο και περισσότερες χώρες έχουν συνειδητοποιήσει ότι το μέλλον είναι η ηλιακή ενέργεια. Γι’ αυτόν τον λόγο, με εκπλήσσει και με απογοητεύει το γεγονός ότι η ολλανδική κυβέρνηση επιλέγει να στραφεί προς το παρελθόν. Είναι μια ατυχής απόφαση, αλλά είμαι βέβαιος ότι η πραγματικότητα θα αποδείξει πως η στήριξη της ολλανδικής βιομηχανίας παραγωγής φωτοβολταϊκών είναι ο σωστός δρόμος προς το μέλλον».
Τα αιτήματα των Ευρωπαίων κατασκευαστών φωτοβολταϊκών
Στην επιστολή τους προς τον Σεζουρνέ, οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές εκφράζουν συγκεκριμένα αιτήματα. Ειδικότερα, ζητούν:
- Τη δημιουργία Σχεδίου Δράσης για την ευρωπαϊκή βιομηχανία φωτοβολταϊκών με ορίζοντα το 2030,
- την αναθεώρηση της Νομοθεσίας για τις Δημόσιες Προμήθειες (Public Procurement), με την ένταξη “Made in Europe” κριτηρίων, ώστε να ενισχυθεί η ζήτηση για τα ευρωπαϊκά προϊόντα,
- τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Καθαρών Τεχνολογιών (Clean Tech Manufacturing Fund) στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MFF), με ειδική πρόβλεψη για την παραγωγή φωτοβολταϊκών,
- την επέκταση της προσωρινής λειτουργικής στήριξης (OPEX) βάσει του CISAF, σε όλα τα τμήματα της αλυσίδας εφοδιασμού φωτοβολταϊκών, ώστε να αποτραπούν περαιτέρω λουκέτα και απολύσεις,
- τη δημιουργία ενός πακέτου μέτρων για την ενίσχυση του κλάδου, παρόμοιου με αυτό που ανακοινώθηκε πρόσφατα για την ευρωπαϊκή παραγωγή μπαταριών (Battery Booster),
- καθώς και αύξηση της χρηματοδότησης και των δανειακών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία, όπως τονίζουν, έχει παίξει περιορισμένο ρόλο στη χρηματοδότηση της παραγωγής φωτοβολταϊκών.
Σημειώνεται πως στις 30 Σεπτεμβρίου οι Υπουργοί Βιομηχανίας της ΕΕ, παρουσία του Στεφάν Σεζουρνέ, συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τα προβλήματα του εν λόγω κλάδου. Ο αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της SolarPower Europe με ανάρτησή του στο LinkedIn δήλωσε: «Είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε τους Υπουργούς Βιομηχανίας, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συζητούν τις αλυσίδες εφοδιασμού φωτοβολταϊκών και την ευρωπαϊκή παραγωγή σε τόσο υψηλό επίπεδο. Όμως αυτό θα έχει νόημα μόνο αν ακολουθηθεί από συγκεκριμένες πράξεις». Από την πλευρά του ο Christoph Podewils, Γενικός Γραμματέας του ESMC δήλωσε πως «το μήνυμα είναι σαφές: ο χρόνος τελειώνει. Η Ευρώπη πρέπει να δράσει άμεσα για να προστατεύσει τη βιομηχανική της βάση στην παραγωγή φωτοβολταϊκών.»
Η Κίνα «καταποντίζει» τις τιμές
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, το 2024 η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε πράσινα ενεργειακά προϊόντα συνολικής αξίας περίπου 14,6 δισεκατομμυρίων ευρώ από χώρες εκτός ΕΕ, περιλαμβάνοντας ηλιακά πάνελ αξίας 11,1 δισ. ευρώ. Aν και οι εισαγωγές φωτοβολταϊκών μειώθηκαν κατά 43% σε αξία σε σύγκριση με το 2023 λόγω πτώσης των τιμών, το συνολικό βάρος αυτών των εισαγωγών αυξήθηκε οριακά κατά 2%, υποδεικνύοντας ότι η ζήτηση σε ποσότητα παρέμεινε σταθερή ή ακόμη αυξανόμενη. Oι εξαγωγές ηλιακών πάνελ μειώθηκαν κατά 22% σε αξία, παρά την αύξηση 24% σε βάρος, υποδηλώνοντας βελτιωμένη απόδοση εξαγωγής σε επίπεδο ποσότητας αλλά με χαμηλότερη τιμή ανά μονάδα. Όσον αφορά τις κύριες χώρες προέλευσης, η Κίνα κυριάρχησε στις ευρωπαϊκές εισαγωγές φωτοβολταϊκών, καλύπτοντας το 98% του συνόλου, διατηρώντας το ίδιο μερίδιο με το 2023, αλλά με συνολική αξία μειωμένη από 19 δισ. ευρώ σε 10,9 δισ. ευρώ.
Η ραγδαία πτώση κόστους στα φωτοβολταϊκά οφείλεται στον αδυσώπητο πόλεμο τιμών στον οποίο έχουν επιδοθεί εδώ και καιρό οι κινεζικοί κολοσσοί του κλάδου, οι οποίοι παράγουν τεράστιες ποσότητες ηλιακών πάνελ και προσπαθούν να αποκτήσουν μεγαλύτερο μερίδιο της εγχώριας αγοράς, πωλώντας σε τιμές ακόμα και κάτω του κόστους, «μπαίνοντας μέσα» ουσιαστικά, με σκοπό να θέσουν εκτός αγοράς τους ανταγωνιστές τους. Προκειμένου να ενισχύσουν τα έσοδά τους, έχουν αναπτύξει ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα, προκαλώντας «τρόμο» στους κατασκευαστές άλλων χωρών και περιοχών.
Ωστόσο, απ’ ότι φαίνεται, ο «εμφύλιος πόλεμος» τιμών των Κινέζων είναι ένας πόλεμος στον οποίο χάνουν όλοι. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι τέσσερις μεγαλύτεροι Κινέζοι κατασκευαστές, δηλαδή η Jinko Solar, η LONGi, η JA Solar και η Trina Solar, κατέγραψαν συνολικές ζημιές μεγαλύτερες από 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια. Πιο αναλυτικά, η Jinko Solar κατέγραψε καθαρές ζημιές 408,5 εκατ. δολάρια, η LONGi ζημιές ύψους 361,5 εκατ., η JA Solar ζημιές 361,5 εκατ. δολάρια και η Trina Solar ζημιές που ξεπέρασαν τα 400 εκατ. δολάρια. Οι τέσσερις αυτοί κολοσσοί, που έχουν παρουσία και στην Ελλάδα, κατέγραψαν μείωση στα λειτουργικά τους έσοδα της τάξης του 14,83% έως 36,01%. Ως αποτέλεσμα, η κινεζική κυβέρνηση έχει αρχίσει να επεμβαίνει δραστικά, ώστε να λάβει τέλος αυτός ο καταστροφικός πόλεμος τιμών μεταξύ τους, που απειλεί ακόμα και τη βιωσιμότητά τους.
Διαβάστε ακόμη
