Αν και οι ενεργειακές επιλογές στην Ανατολική Μεσόγειο είναι άφθονες, λίγοι μόνο δρόμοι μπορούν να δώσουν άμεσες απαντήσεις σε πιεστικά ζητήματα από πλευράς ενεργειακού εφοδιασμού. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της μελέτης “Energy Options in the East Mediterranean” που παρουσίασε πρόσφατα το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), η οποία εξετάζει τις δυνατότητες αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ΑΠΕ, υδρογόνο) σε ολιστική βάση, καθώς η περιοχή αναδεικνύεται σε δυνητικά βασικό προμηθευτή ενέργειας για την Ευρώπη.
Στην αναζήτησή τους για βιώσιμες ενεργειακές επιλογές, οι συντελεστές της μελέτης εξετάζουν όλες τις χώρες που περιβάλλουν τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, ήτοι την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τον Λίβανο, την Κύπρο, τη Συρία, την Τουρκία και την Ελλάδα.
Αξιολογώντας τις ενεργειακές επιλογές της Ανατολικής Μεσογείου, η μελέτη επισημαίνει ότι η περιοχή αναδεικνύεται σε βασικό ενεργειακό κόμβο, χάρη σε ένα ποικίλο μείγμα πόρων και δυναμικού υποδομών. Ακρογωνιαίος λίθος των περιφερειακών ενεργειακών προοπτικών παραμένει το φυσικό αέριο, καθώς σημαντικά υπεράκτια αποθέματα έχουν ανακαλυφθεί στο Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κύπρο. Οι ανακαλύψεις αυτές έχουν οδηγήσει στην περιφερειακή συνεργασία και στα σχέδια εξαγωγών μέσω τερματικών σταθμών LNG και πιθανών συνδέσεων αγωγών με την Ευρώπη.
Επισημαίνεται ότι, πέραν των υδρογονανθράκων, η Ανατολική Μεσόγειος διαθέτει σημαντικό δυναμικό σε ΑΠΕ, ιδίως όσον αφορά την ηλιακή και την αιολική ενέργεια. Έτσι, αρκετές χώρες, ανάμεσα στις οποίες η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ελλάδα, επεκτείνουν με γρήγορους ρυθμούς την δυναμικότητά τους σε ΑΠΕ, εξέλιξη που τροφοδοτεί επίσης στρατηγικές υδρογόνου σε πρώιμο στάδιο, για μελλοντικές εξαγωγές στις ευρωπαϊκές αγορές. Ως εκ τούτου, οι διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας αποκτούν επίσης όλο και μεγαλύτερη δυναμική, με έργα όπως το GSI και το GREGY, που στοχεύουν στη σύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας της περιοχής με την Ευρώπη και την Αφρική. Αυτές οι πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να διευκολύνουν την εμπορευσιμότητα των ΑΠΕ και να ενισχύσουν την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια.
Σύμφωνα με το IENE, συνδυαστικά οι υδρογονάνθρακες, οι ΑΠΕ, το υδρογόνο και οι διασυνδέσεις, συνιστούν ένα συμπληρωματικό ενεργειακό χαρτοφυλάκιο που αναδεικνύει την Ανατολική Μεσόγειο ως πιθανό προμηθευτή ενέργειας προς την ΕΕ, αλλά και ως κρίσιμη γέφυρα μεταξύ των παραγωγών ενέργειας και των ευρωπαϊκών αγορών.
Το IENE τονίζει ότι μόνο μέσω της στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου θα έχει η περιοχή τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε βασικό ενεργειακό πυλώνα και προμηθευτή της Ευρώπης. Η υπέρβαση των πολιτιστικών, οικονομικών και πολιτικών διαφορών είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της συνεργασίας και της σταθερότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, η μελέτη υπογραμμίζει ότι η γεωπολιτική θέση και οι σχέσεις της Τουρκίας με τους γείτονές της πρέπει να βελτιωθούν και οι ενεργειακές προοπτικές της χώρας να ευθυγραμμιστούν περισσότερο με τις περιφερειακές πολιτικές.
Το τελικό συμπέρασμα του Ινστιτούτου είναι ότι η αξιοποίηση του τεράστιου ενεργειακού δυναμικού της Ανατολικής Μεσογείου τόσο για την κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους των αναγκών της ίδιας της περιοχής όσο και για τις εξαγωγές, δεν είναι αυτονόητη. Για να επιτευχθεί αυτό, θα απαιτηθεί συνεπής και μακροπρόθεσμη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων χωρών που θα οδηγήσει σε καλά σχεδιασμένα και βιώσιμα διασυνοριακά έργα. Επιπλέον, η πιο σημαντική ανάγκη είναι να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για την επέκταση και αναβάθμιση των διαφόρων εθνικών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επιταχύνεται η διείσδυση των ΑΠΕ στα δίκτυα της περιοχής.
Διαβάστε ακόμη
