Μπορεί η Gazprom να έκλεισε ένα δικαστικό μέτωπο, μετά την υιοθέτηση συμφιλιωτικής στάσης απέναντι στη ΔΕΠΑ Εμπορίας και την επίτευξη εξωδικαστικής συμφωνίας, όμως έχει ακόμα πολλά άλλα μέτωπα ανοιχτά, αφού τα τελευταία τρία χρόνια έχει εμπλακεί σε δικαστικές διαμάχες με τη…μισή Ευρώπη. Μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιρειών με τις οποίες είχε ή διατηρεί ακόμη διαμάχη η Gazprom είναι η Uniper, η Orlen, η Naftogaz, η RWE, η Engie, η Eni, η OMV, η CEZ, η Europol Gaz και αρκετές άλλες. Συνολικά, οι ευρωπαϊκές εταιρείες διεκδικούν από τη Gazprom γύρω στα 18 δισεκατομμύρια ευρώ για ζημίες που υπέστησαν λόγω της διακοπής των ροών φυσικού αερίου από την ρωσική εταιρεία μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η εταιρεία που έχει διεκδικήσει τα περισσότερα χρήματα από τη Gazprom είναι η γερμανική Uniper. Συνολικά, η Uniper έχει διεκδικήσει 14,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, όπως αναφέρει το EU Today, τον Ιούνιο του 2024 το Διαιτητικό Δικαστήριο της Στοκχόλμης εξέδωσε απόφαση υπέρ της γερμανικής εταιρείας, απαιτώντας από τη Gazprom να καταβάλει το πλήρες ποσό. Η Uniper δήλωσε πρόσφατα πως έχει ξεκινήσει ήδη να λαμβάνει μέρος των αποζημιώσεων, τις οποίες κατευθύνει προς το γερμανικό κράτος, ως αντάλλαγμα για την οικονομική διάσωση της εταιρείας στο τέλος του 2022.

Ωστόσο, η Gazprom δεν αποδέχεται παθητικά τα διαιτητικά αποτελέσματα, αφού απευθύνεται συχνά σε ρωσικά δικαστήρια για να βρει το δίκιο της. Η ρωσική εταιρεία έχει καταθέσει προσφυγές στο Διατητικό Δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης για τουλάχιστον 13 περιπτώσεις. Το ρωσικό δικαστήριο, όπως αναμενόταν, αποφάσισε υπέρ της Gazprom, εκδίδοντας διαταγές εκτέλεσης που απαγορεύουν την προσφυγή σε διαιτησία εκτός Ρωσίας. Μάλιστα, πέρυσι είχε αποφανθεί πως η Gazprom Export μπορεί να διεκδικήσει πάνω από 14 δισ. ευρώ από την Uniper, εάν η τελευταία προχωρήσει με τις διαιτητικές αξιώσεις.

Μεγάλα ποσά διεκδικούν και άλλες εταιρείες. Η πολωνική Europol Gaz, που διαχειριζόταν το ευρωπαϊκό τμήμα του αγωγού Yamal-Europe, έχει απαιτήσει αποζημιώσεις ύψους 1,55 δισ. ευρώ, επικαλούμενη οικονομικές απώλειες από την παύση της μεταφοράς φυσικού αερίου. Αντίστοιχα, η γαλλική Engie διεκδικεί 305 εκατομμύρια ευρώ, η αυστριακή OMV 575 εκατομμύρια ευρώ και η τσεχική CEZ 58 εκατομμύρια ευρώ.

Οι ευρωπαϊκές δικαστικές νίκες απέναντι στη Gazprom

Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν σημειώσει αρκετές νίκες απέναντι στη Gazprom. Εκτός της Uniper, τον Νοέμβριο του 2024 εκδόθηκε απόφαση υπέρ της OMV, σύμφωνα με την οποία δικαιούται αποζημίωση ύψους 230 εκατομμυρίων ευρώ από τη Gazprom. Αντίστοιχα, τον Φεβρουάριο του 2025 η τσεχική εταιρεία κοινής ωφέλειας CEZ είχε δηλώσει ότι κέρδισε μια υπόθεση διαιτησίας κατά της Gazprom στην οποία είχε ζητήσει αποζημίωση που υπερβαίνει το 1 δισεκατομμύριο κορώνες (περίπου 38,90 εκατομμύρια ευρώ). Όπως είχε μεταδώσει το Reuters, ένα διαιτητικό δικαστήριο του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC) είχε δικαιώσει την αξίωση της CEZ και όριζε πως η Gazprom θα έπρεπε να καταβάλει αποζημίωση μαζί με τους τόκους και τα έξοδα της διαδικασίας. Διαιτητική νίκη απέναντι στη Gazprom σημείωσε πρόσφατα και η RWE, σύμφωνα με το Global Arbitration Review.

Η κόντρα με τη Naftogaz και η υπόθεση της Orlen

Μεγάλη είναι, ασφαλώς, και η κόντρα μεταξύ της Gazprom και της ουκρανικής Naftogaz. Πρόσφατα, ένα γαλλικό δικαστήριο αποφάσισε πως η ουκρανική εταιρεία μπορεί να ξεκινήσει την απαλλοτρίωση περιουσιακών στοιχείων της Gazprom εντός γαλλικών συνόρων, ώστε να αποζημιωθεί για την οικονομική ζημία που υπέστη το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και ανέλαβε τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της Naftogaz που βρίσκονταν εκεί. Επιπλέον, στα τέλη Ιουνίου ο Διευθύνων Σύμβουλος της Naftogaz Group, Σεργκέι Κορέτσκι, ανακοίνωσε πως η εταιρεία κέρδισε κι άλλη διαιτησία. «Τώρα έχουμε την τελική απόφαση: Το διαιτητικό δικαστήριο με διαιτητές από τη Σουηδία, την Ελβετία και το Ισραήλ υποστήριξε πλήρως τη Naftogaz», είχε δηλώσει. Μετά την έκδοση της απόφασης, η Naftogaz υπέβαλε επίσημο αίτημα προς τον ρωσικό κολοσσό φυσικού αερίου για την πληρωμή ολόκληρου του ποσού, το οποίο ανέρχεται σε 1,37 δισεκατομμύρια ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, τον Φεβρουάριο έγινε γνωστό πως ρωσικό δικαστήριο αύξησε σε 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια (από περίπου 150 εκατομμύρια δολάρια) το χρηματικό πρόστιμο κατά της Naftogaz για την επιδίωξή της να προσφύγει σε διεθνή διαιτησία για να διευθετήσει τη διαφορά διαμετακόμισης φυσικού αερίου με την Gazprom.

Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως στις αρχές Ιουλίου το διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης έκρινε πως η Gazprom είχε το δικαίωμα να επιβάλει αναδρομικές αυξήσεις τιμών για τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Πολωνία, κάτι που μπορεί να φέρει την πολωνική Orlen αντιμέτωπη με κόστος 267,4 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Σύμφωνα με το Reuters, η απόφαση του δικαστηρίου δεν καθορίζει τους όρους διευθέτησης μεταξύ των δύο εταιρειών και δεν απονέμει αποζημίωση στη Gazprom, αλλά αφήνει τα δύο μέρη να συμφωνήσουν στους όρους. Η Orlen από τη μεριά της πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να καταβάλει καμία πληρωμή προς τη Gazprom, λόγω των υφιστάμενων κανονισμών που την περιορίζουν.

Διαβάστε ακόμη: