Η Άγκυρα επιχειρεί να αναδιατάξει το ενεργειακό της αποτύπωμα, επιδιώκοντας να μειώσει αισθητά την εξάρτησή της από τη Ρωσία, την ώρα που ανοίγει νέο κύκλο συνεργασιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ιράν, το Τουρκμενιστάν και μεγάλους πυρηνικούς ομίλους από την Ασία και τη Βόρεια Αμερική. Όπως αποκάλυψε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπασλάν Μπαϊρακτάρ, η Τουρκία προχώρησε σε παράταση κατά έναν χρόνο των ρωσικών συμβολαίων φυσικού αερίου που έληγαν στο τέλος του έτους, μια κίνηση που εξασφαλίζει ομαλή τροφοδοσία αλλά με βραχυπρόθεσμο πλέον ορίζοντα, ενταγμένη στη στρατηγική διαφοροποίησης. Σύμφωνα με το Bloomberg πρόκειται για μία «αναπροσαρμογή στρατηγικής στην ενεργειακή πολιτική», αλλά και μια προσπάθεια να απαντήσει στις κινήσεις της Ελλάδας.

Σήμερα η χώρα αποτελεί την τελευταία μεγάλη αγορά της Gazprom στην Ευρώπη, με ετήσιες εισαγωγές 22 δισ. κυβικών μέτρων μέσω Blue Stream και TurkStream. Οι ροές αυτές αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 40% του συνολικού ενεργειακού μείγματος της Τουρκίας – ποσοστό σαφώς μειωμένο σε σχέση με το 2018, όταν η ρωσική συμμετοχή ξεπερνούσε το 50%. «Η BOTAS θα συνεχίσει να προμηθεύεται από τη Gazprom και τον επόμενο χρόνο, αλλά με μια πιο βραχυπρόθεσμη προσέγγιση ενός έτους», ανέφερε ο Μπαϊρακτάρ μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Κωνσταντινούπολη. Η Gazprom δεν σχολίασε άμεσα τις πληροφορίες.

H ενίσχυση των σχέσεων Τουρκίας–ΗΠΑ και οι συζητήσεις με Chevron και Exxon

Σύμφωνα με το Reuters, ο νέο πλαίσιο συνοδεύεται από μια ακόμη πιο φιλόδοξη πρωτοβουλία: την τουρκική επένδυση στην upstream παραγωγή φυσικού αερίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Άγκυρα έχει ήδη υπογράψει μακροχρόνιες συμφωνίες για 1.500 φορτία LNG μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, αξιοποιώντας την αυξημένη παγκόσμια προσφορά. «Για να αντισταθμίσουμε τη θέση μας και να δημιουργήσουμε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, εξετάζουμε την επένδυση στην upstream αγορά των ΗΠΑ», δήλωσε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι η κρατική εταιρεία TPAO βρίσκεται σε συζητήσεις με μεγάλους αμερικανικούς ομίλους όπως η Chevron και η Exxon και ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να οριστικοποιηθεί τον επόμενο μήνα. Οι ΗΠΑ έχουν εξελιχθεί στον τέταρτο μεγαλύτερο προμηθευτή της Τουρκίας με 5,5 bcm φέτος.

Οι διμερείς ενεργειακές σχέσεις ενισχύθηκαν λίγο πριν από την επίσκεψη του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο, όπου –σύμφωνα με το ρεπορτάζ– ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε από την Τουρκία να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου. Η Ρωσία παραμένει ο μεγαλύτερος προμηθευτής αργού για την Τουρκία από το 2022, καλύπτοντας περίπου το 50% των εισαγωγών από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο, ωστόσο τα στοιχεία της Kpler δείχνουν απότομη μείωση των παραγγελιών τον Νοέμβριο. Ο Μπαϊρακτάρ αναγνώρισε ότι οι εισαγωγές υγρών καυσίμων πραγματοποιούνται από ιδιωτικές εταιρείες, αλλά υπενθύμισε ότι στο παρελθόν –το 2016 και το 2017– είχαν συμμορφωθεί με κυρώσεις για το Ιράν. «Θα είναι δική τους απόφαση», σημείωσε, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση θα επέμβει μόνο αν απειληθεί η ασφάλεια εφοδιασμού.

Αύξηση εισαγωγών και επέκταση υποδομών LNG

Την ίδια στιγμή η Τουρκία ανοίγει νέο μέτωπο συνομιλιών με το Ιράν, καθώς το 10 bcm συμβόλαιο αερίου λήγει τον Ιούλιο του 2026, ενώ στοχεύει και στη σημαντική αύξηση εισαγωγών από το Τουρκμενιστάν. Φέτος υπεγράφη συμφωνία ενός έτους για 1,3 bcm με προμήθεια μέσω Ιράν, δημιουργώντας ένα πρώτο σχήμα τριμερούς ροής. Παράλληλα, η Άγκυρα σχεδιάζει να ενισχύσει τις υποδομές LNG με δύο νέα FSRU μέσα στα επόμενα χρόνια, τα οποία ενδέχεται αργότερα να μισθωθούν σε χώρες όπως το Μαρόκο. Η χώρα διαθέτει ήδη τρεις πλωτές μονάδες και δύο χερσαίους τερματικούς, με συνολική δυναμικότητα 50 bcm.

Σε ένα ακόμη μέτωπο, αυτό της ηλεκτροπαραγωγής, η Τουρκία προετοιμάζεται για μια περίοδο σημαντικής αύξησης της ζήτησης και προχωρά σε διαπραγματεύσεις για την κατασκευή δύο νέων πυρηνικών σταθμών. Οι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη με τη νοτιοκορεατική KEPCO και την καναδική AtkinsRealis, ενώ σύμφωνα με τον Μπαϊρακτάρ, η αμερικανική Westinghouse έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχει στο δεύτερο έργο σε συνεργασία με την KEPCO.

Η συνολική εικόνα αποτυπώνει μια Τουρκία που επιχειρεί ενεργητικές κινήσεις, κρατώντας ανοιχτούς διαύλους με τη Μόσχα αλλά προσθέτοντας ισχυρά αντισταθμιστικά σχήματα με τις ΗΠΑ, το Ιράν, το Τουρκμενιστάν και διεθνείς τεχνολογικούς ομίλους. Μέσα από επενδύσεις σε LNG, συμμετοχή στην upstream αγορά των ΗΠΑ, ενίσχυση των FSRUs και σχεδιασμό δύο νέων πυρηνικών μονάδων, η Άγκυρα επιχειρεί να οικοδομήσει ένα πολυεπίπεδο ενεργειακό μοντέλο που θα της προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία και σημαντικά μειωμένη εξάρτηση από μία μόνο πηγή.

Διαβάστε ακόμη