Ένα δυναμικό momentum έχει δημιουργηθεί σε αναδυόμενες οικονομίες και αναπτυσσόμενες χώρες σε σχέση με τη δρομολόγηση και υλοποίηση επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σύμφωνα με την έκθεση “State of the Sovereign Transition 2025” που δημοσίευσε το London School of Economics πριν μερικές ημέρες. Η έκθεση “State of the Sovereign Transition 2025” αξιολογεί την απόδοση 85 χωρών —υψηλού, μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος— σε σχέση με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, βάσει του πλαισίου ASCOR (Assessing Sovereign Climate-related Opportunities and Risks). Το διευρυμένο φετινό δείγμα χωρών που εξετάστηκαν καλύπτει περίπου το 90% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και του ΑΕΠ, καθώς και το 100% των τεσσάρων σημαντικότερων δεικτών κρατικών ομολόγων.

Ένα συμπέρασμα που προκύπτει από την έκθεση είναι πως ενώ παλαιότερα οι πλούσιες χώρες οδηγούσαν την κλιματική δράση, φέτος παρατηρείται στασιμότητα ή και οπισθοδρόμηση, ιδίως στις ΗΠΑ.

Η απόσυρση ή αποδυνάμωση πολιτικών στις ανεπτυγμένες οικονομίες μειώνει τους συνολικούς δείκτες προόδου και στέλνει ένα ανησυχητικό μήνυμα, τη στιγμή που οι αναπτυσσόμενες χώρες δείχνουν αυξανόμενο δυναμισμό. Πιο αναλυτικά, οι χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος καταγράφουν σημαντική πρόοδο, κυρίως σε:

  • Κλιματική νομοθεσία,
  • Φορολόγηση άνθρακα,
  • Διαφάνεια και δημοσιοποίηση χρηματοδοτικών αναγκών.

Αυτό δείχνει ότι οι αναδυόμενες αγορές αρχίζουν να κλείνουν το χάσμα με τις ανεπτυγμένες χώρες, συχνά επειδή ξεκίνησαν αργότερα τη μετάβασή τους, αλλά επενδύουν πιο στοχευμένα. Αυτή η «εξισορρόπηση» μπορεί να αλλάξει την ισορροπία ισχύος στη διεθνή κλιματική πολιτική.

Ανακολουθία δεσμεύσεων και δράσεων από την πλειονότητα των χωρών που εξετάστηκαν

Πέραν αυτού, στην έκθεση φανερώνεται πως η πλειονότητα των χωρών που εξετάστηκαν έχει πλέον θέσει στόχους καθαρών μηδενικών εκπομπών, όμως λίγες έχουν προχωρήσει σε ουσιαστικές πολιτικές υλοποίησης. Δηλαδή, οι δηλώσεις πρόθεσης αυξάνονται, αλλά η πραγματική δράση μένει πίσω. Η ανακολουθία ανάμεσα στους μακροπρόθεσμους στόχους (όπως το net zero έως το 2050) και στις βραχυπρόθεσμες εκπομπές ή τους στόχους του 2030–2035 υπονομεύει την αξιοπιστία των δεσμεύσεων.

Η χρηματοδότηση παραμένει ερωτηματικό για την παγκόσμια πράσινη μετάβαση

Ένας κρίσιμος παράγοντας για την πραγματοποίηση της παγκόσμιας πράσινης μετάβασης, είναι η χρηματοδότηση για κλιματικές δράσεις. Σύμφωνα με την έκθεση, η κλιματική χρηματοδότηση προς αναπτυσσόμενα κράτη παραμένει αδύναμος κρίκος. Μόνο το ένα τρίτο των ανεπτυγμένων χωρών συμβάλλει επαρκώς στον στόχο των 100 δισ. δολαρίων ετησίως, ενώ η μετάβαση στον νέο στόχο των 300 δισ. (μετά το 2025) θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση. Ωστόσο, υπάρχει πρόοδος στη δημοσιοποίηση δεδομένων: όλο και περισσότερες χώρες καταγράφουν με σαφήνεια τις ανάγκες και τις δαπάνες τους. Αυτό αυξάνει τη διαφάνεια, ενισχύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και επιτρέπει καλύτερη στόχευση κεφαλαίων.

Η εικόνα που προκύπτει είναι αντιφατική, αλλά ελπιδοφόρα. Από τη μία, η κλιματική κρίση επιδεινώνεται και οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται. Παρόλα αυτά, όλο και περισσότερες χώρες εισάγουν θεσμικά εργαλεία, νόμους και χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που θα οδηγήσουν σε μια πιο πράσινη οικονομία. Συνεπώς, υπάρχει πρόοδος στην παγκόσμια κλιματική δράση, ωστόσο ένα ζήτημα είναι ο ρυθμός και η ταχύτητα αυτής της προόδου, καθώς και το «πέρασμα» από τις δεσμεύσεις στην εφαρμογή των στόχων και στην ύπαρξη διαφάνειας. Το σίγουρο είναι πως η δεκαετία 2025-2035 θα είναι καθοριστική για το αν η παγκόσμια κοινότητα θα καταφέρει να μετατρέψει τις υποσχέσεις σε πράξεις και θα αρχίσει να μετατρέπει το όραμα της πράσινης μετάβασης, σταδιακά, σε πραγματικότητα.

Διαβάστε ακόμη