Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτήρισε την αποτυχία περιορισμού της παγκόσμιας υπερθέρμανσης στους 1,5°C ως «ηθική αποτυχία και θανάσιμη αμέλεια», κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Διάσκεψης για το Κλίμα COP30, που πραγματοποιείται στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας.

Όπως αναφέρει ο Guardian, ο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι ακόμη και μια προσωρινή υπέρβαση του ορίου αυτού θα είχε «δραματικές συνέπειες», θα μπορούσε να οδηγήσει οικοσυστήματα πέρα από τα καταστροφικά σημεία καμπής, να εκθέσει δισεκατομμύρια ανθρώπους σε αβίωτες συνθήκες και να ενισχύσει απειλές για την ειρήνη και την ασφάλεια. Επέκρινε, επίσης, πολλές μεγάλες εταιρείες που «αποκομίζουν τεράστια κέρδη από την περιβαλλοντική καταστροφή», επενδύοντας δισεκατομμύρια για να παραπλανούν το κοινό και να εμποδίζουν την πρόοδο.

Μιλώντας σε αρχηγούς κρατών από περισσότερες από 30 χώρες, ο Γενικός Γραμματέας τόνισε ότι ο στόχος συγκράτησης της υπερθέρμανσης στους 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα είναι μια «κόκκινη γραμμή» για τη βιωσιμότητα του πλανήτη και κάλεσε τους ηγέτες να επιφέρουν μια «ριζική αλλαγή παραδείγματος». «Κάθε κλάσμα του βαθμού σημαίνει περισσότερη πείνα, εκτοπισμό και απώλειες – ιδίως για εκείνους που ευθύνονται λιγότερο. Πρόκειται για ηθική αποτυχία και θανάσιμη αμέλεια», είπε χαρακτηριστικά.

Σε ιστορικό υψηλό οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έφτασαν σε ιστορικό υψηλό, ενώ το 2025 αναμένεται να είναι το δεύτερο ή τρίτο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Όλα τα δέκα θερμότερα έτη στην ιστορία έχουν σημειωθεί την τελευταία δεκαετία.

Αν και σημειώνεται κάποια πρόοδος, αυτή δεν είναι αρκετά γρήγορη, τόνισε ο Γκουτέρες. Εάν οι σημερινές δεσμεύσεις των κρατών για μείωση των εκπομπών εφαρμοστούν πλήρως, ο πλανήτης θα κινηθεί προς μια αύξηση περίπου 2,3°C – ένα επικίνδυνο αλλά βελτιωμένο σενάριο σε σχέση με τις προβλέψεις πριν από είκοσι χρόνια, χάρη στη Συμφωνία του Παρισιού και στην επανάσταση της καθαρής ενέργειας. Ωστόσο, ισχυρές χώρες, κυρίως οι ΗΠΑ, υποχωρούν καθώς ο εθνικισμός της άκρας δεξιάς κερδίζει έδαφος.

Ο Γκουτέρες κατηγόρησε τις βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα ότι καθυστερούν τη μετάβαση, εκμεταλλευόμενες τεράστιες επιδοτήσεις και πολιτική στήριξη εις βάρος της ανθρωπότητας.

Η COP30 διεξάγεται σε περίοδο διεθνών εντάσεων, με πολλούς να επικεντρώνονται στους πολέμους και τις γεωπολιτικές κρίσεις. Ο Κινέζος αντιπρόεδρος Ντινγκ Σουεσιάνγκ υπογράμμισε ότι η πράσινη μετάβαση απαιτεί ελεύθερη διακίνηση τεχνολογίας και κατάργηση εμπορικών φραγμών, δηλώνοντας ότι η Κίνα θα κορυφώσει τη χρήση άνθρακα τα επόμενα πέντε χρόνια και θα ενισχύσει τους οικολογικούς στόχους της.

Ο πρόεδρος της Κολομβίας, Γουστάβο Πέτρο, εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά του απουσιάζοντος Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντας: «Ο κ. Τραμπ είναι κυριολεκτικά εναντίον της ανθρωπότητας. Αν οι ΗΠΑ δεν απανθρακοποιήσουν την οικονομία τους, θα επέλθει κατάρρευση».

Ο Πρίγκιπας Ουίλιαμ επεσήμανε ότι ο κόσμος πλησιάζει επικίνδυνα στα σημεία καμπής των φυσικών συστημάτων – ωκεανών, τροπικών δασών και πάγων – και τόνισε τη σημασία της αναγνώρισης των ιθαγενών πληθυσμών ως ηγετών στην προστασία του κλίματος.

COP30: Οι χώρες του παγκόσμιου Νότου ζητούν οικονομική στήριξη

Οι χώρες του παγκόσμιου Νότου ζητούν από τον ανεπτυγμένο Βορρά οικονομική στήριξη για την προσαρμογή στα ακραία καιρικά φαινόμενα και για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, αλλά οι δεσμεύσεις υπολείπονται κατά πολύ του συμφωνημένου ποσού των 1,3 τρισ. δολαρίων ετησίως. Ο Γκουτέρες κάλεσε τις ανεπτυγμένες χώρες να παρουσιάσουν σαφές σχέδιο επίτευξης αυτού του στόχου.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, διαβεβαίωσε ότι η χώρα του είναι «απόλυτα προσηλωμένη» στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καθώς πρόκειται για «διπλό όφελος» για τους πολίτες και την οικονομία. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, κάλεσε να γίνει η COP της αλήθειας, υπογραμμίζοντας ότι «τώρα είναι η ώρα να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι προειδοποιήσεις της επιστήμης» και ότι δεν υπάρχει λύση για το κλίμα χωρίς αντιμετώπιση των ανισοτήτων.

Ολοκληρώνοντας, ο Λούλα αναφέρθηκε στην πίστη των ιθαγενών Γιανομάμι ότι «οι άνθρωποι του δάσους κρατούν τον ουρανό ψηλά» και εξέφρασε την ελπίδα πως η φετινή διάσκεψη θα συμβάλει στην προστασία αυτού του «ουρανού» — δηλαδή της ίδιας της ισορροπίας του πλανήτη.

Διαβάστε ακόμη