Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησε την Τετάρτη να εξετάσει περαιτέρω αλλαγές στους κανόνες της ΕΕ για την εταιρική βιωσιμότητα, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ εντείνουν τις πιέσεις τους προς τις Βρυξέλλες για να αποδυναμώσουν τη νομοθεσία. Οι δύο χώρες προειδοποίησαν ότι οι αυστηροί κανονισμοί ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές στο εμπόριο υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) με την Ευρώπη, σε μια περίοδο που η ενεργειακή ασφάλεια παραμένει κεντρικό ζήτημα για την Ένωση.

Όπως επισημαίνει το Reuters, η ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε προγραμματιστεί πριν από την παρέμβαση των ΗΠΑ και του Κατάρ, ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν να αποφασιστεί η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για περαιτέρω τροποποιήσεις του νομοσχεδίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει στην έγκριση των τελικών αλλαγών έως το τέλος του έτους, σε μια προσπάθεια να βρεθεί ισορροπία ανάμεσα στη βιωσιμότητα και την οικονομική ανταγωνιστικότητα.

Ήδη, η ΕΕ εξετάζει την πιθανότητα να εξαιρέσει περισσότερες εταιρείες από τον λεγόμενο νόμο «δέουσας επιμέλειας», ο οποίος απαιτεί από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ευρωπαϊκή αγορά να εντοπίζουν και να διορθώνουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή περιβαλλοντικών κανόνων στην εφοδιαστική τους αλυσίδα — διαφορετικά κινδυνεύουν με πρόστιμα έως 5% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών τους.

Μεγάλες εταιρείες ενέργειας, όπως η ExxonMobil, έχουν ζητήσει από την ΕΕ να προχωρήσει ακόμη παραπέρα και να αποσύρει εντελώς τη νομοθεσία, υποστηρίζοντας ότι θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις εκτός Ευρώπης. Σύμφωνα με κοινή επιστολή του υπουργού Ενέργειας του Κατάρ, Σαάντ αλ-Κααμπί, και του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας, Κρις Ράιτ, οι κανονισμοί «ενέχουν σοβαρό κίνδυνο για την προσιτότητα και αξιοπιστία των ενεργειακών προμηθειών για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, και αποτελούν υπαρξιακή απειλή για τη μελλοντική ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και ανθεκτικότητα της βιομηχανικής οικονομίας της ΕΕ». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο σχετικά με την επιστολή.

Διαμάχη εντός της ΕΕ για την οδηγία που αφορά την εταιρική βιωσιμότητα

Η διαμάχη για την Οδηγία Εταιρικής Δέουσας Επιμέλειας για τη Βιωσιμότητα (CSDDD) έχει διχάσει τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η οδηγία θεωρείται κεντρικό στοιχείο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για μια πιο «πράσινη» οικονομία και εργαλείο πίεσης προς τους εμπορικούς εταίρους της Ένωσης, ώστε να υιοθετήσουν παρόμοια πρότυπα βιωσιμότητας. Ωστόσο, οι ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας ζητούν την πλήρη κατάργησή της, υποστηρίζοντας ότι πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Αντίθετα, η Ισπανία επιμένει πως η διατήρηση των κανόνων είναι ουσιώδης για την προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών περί βιωσιμότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε αρχικά καταλήξει σε προσωρινή συμφωνία για ορισμένες αλλαγές στον νόμο. Ωστόσο, αυτή εγκαταλείφθηκε την Τετάρτη, όταν μια ασυνήθιστη συμμαχία ευρωβουλευτών αποφάσισε να ξανανοίξει τη συζήτηση. Οι ακροδεξιοί βουλευτές ζητούν περαιτέρω αποδυνάμωση του πλαισίου, ενώ οι Πράσινοι επιδιώκουν την ενίσχυσή του, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να παραμείνει πρωτοπόρος στις πολιτικές βιωσιμότητας.

Η ΕΕ εξαρτάται όλο και περισσότερο ενεργειακά από ΗΠΑ και Κατάρ

Η κοινή επιστολή των ΗΠΑ και του Κατάρ καλεί την ΕΕ είτε να καταργήσει πλήρως τη νομοθεσία, είτε να αφαιρέσει κρίσιμες διατάξεις της — όπως την εφαρμογή της σε μη ευρωπαϊκές εταιρείες, τις αυστηρές ποινές για μη συμμόρφωση, καθώς και την υποχρέωση των επιχειρήσεων να διαθέτουν σχέδια ευθυγράμμισης με τους στόχους για την κλιματική αλλαγή. Ο αλ-Κααμπί δήλωσε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα ότι, εάν δεν υπάρξουν αλλαγές, το Κατάρ δεν θα μπορέσει να συνεχίσει τις εμπορικές του δραστηριότητες στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της παροχής LNG — ενός κρίσιμου καυσίμου για την αντικατάσταση της ρωσικής ενέργειας.

Η προειδοποίηση αυτή αποκτά ιδιαίτερο βάρος, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ. Το 2024, οι ΗΠΑ αποτέλεσαν τον μεγαλύτερο προμηθευτή LNG στην Ευρώπη, καλύπτοντας περίπου το 45% των συνολικών αναγκών της. Η συζήτηση για τη βιωσιμότητα, επομένως, δεν είναι μόνο περιβαλλοντική αλλά και γεωπολιτική, καθώς αγγίζει τον πυρήνα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και των σχέσεών της με στρατηγικούς εταίρους εκτός ΕΕ.

Διαβάστε ακόμη