Η τελευταία αντιπαράθεση μεταξύ του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ και του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ φαίνεται να έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο, καθώς τη Δευτέρα και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι «η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο του άλλου». Όπως τονίζει το Bloomberg, η αμοιβαία επίδειξη ισχύος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου συνεχίζεται, με φόντο τον εμπορικό πόλεμο, τους περιορισμούς στις σπάνιες γαίες και τις γεωπολιτικές εντάσεις που καθορίζουν πλέον τη σχέση Ουάσιγκτον–Πεκίνου.
Ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι είναι ανοικτός στο ενδεχόμενο μιας συμφωνίας με το Πεκίνο, ωστόσο ο αντιπρόεδρός του Τζ. Ντ. Βανς δήλωσε την Κυριακή ότι το αποτέλεσμα «θα εξαρτηθεί από το πώς θα αντιδράσουν οι Κινέζοι». Λίγες ώρες αργότερα, το κινεζικό Υπουργείο Εξωτερικών απάντησε ότι το Πεκίνο θα καθορίσει τα επόμενα βήματά του ανάλογα με τις ενέργειες της Ουάσιγκτον, αφού ήδη είχε λάβει, όπως ισχυρίστηκε, «αντίμετρα» απέναντι στις αμερικανικές κινήσεις.
Κινεζικό ΥΠΕΞ: Αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν έτσι, η Κίνα θα λάβει τα αναγκαία μέτρα
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου, Λιν Τζιάν, προειδοποίησε ότι «αν οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίσουν στο λάθος μονοπάτι, η Κίνα θα λάβει αποφασιστικά τα αναγκαία μέτρα για να υπερασπιστεί τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της». Μέχρι στιγμής, το Πεκίνο δεν έχει απαντήσει ουσιαστικά στην απειλή του Τραμπ για επιβολή δασμών 100% στις κινεζικές εξαγωγές, οι οποίοι σχετίζονται με τους περιορισμούς στις σπάνιες γαίες — ένα στρατηγικό υλικό κρίσιμο για την παραγωγή ηλεκτρονικών, κινητών τηλεφώνων και οπλικών συστημάτων. Οι δασμοί αυτοί δεν έχουν ακόμη μετατραπεί σε επίσημη πολιτική, ωστόσο έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία.
Παρά την ένταση, οι κινεζικές αγορές έδειξαν ανθεκτικότητα. Ο δείκτης CSI 300 έκλεισε τη Δευτέρα με πτώση μόλις 0,5%, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι επενδυτές εκλαμβάνουν τις κινήσεις των δύο ηγετών περισσότερο ως στρατηγικό παιχνίδι ισχύος παρά ως άμεση οικονομική απειλή. Παράλληλα, τα προθεσμιακά συμβόλαια των αμερικανικών μετοχών έδειξαν ανάκαμψη μετά την ηπιότερη στάση που έδειξε ο Τραμπ.
Αναλυτές, όπως εκείνοι της Nomura Holdings, εκτιμούν ότι οι δύο χώρες έχουν πάρα πολλά να χάσουν για να ακυρώσουν τη συνάντηση κορυφής που έχει προγραμματιστεί για αργότερα αυτόν τον μήνα στη Νότια Κορέα. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι πιστεύει πως η συνάντηση «θα πραγματοποιηθεί κανονικά» και ότι εν τω μεταξύ θα υπάρξουν διπλωματικές επαφές σε τεχνικό επίπεδο αυτή την εβδομάδα. Παράλληλα, η κυβέρνηση Τραμπ αναμένεται να εντείνει τις προσπάθειες συντονισμού με τους συμμάχους των ΗΠΑ, προκειμένου να αυξήσει την πίεση προς το Πεκίνο.
Οι σπάνιες γαίες στο «παιχνίδι»
Από την πλευρά της, η Κίνα αφήνει περιθώρια για εξαιρέσεις στους περιορισμούς εξαγωγής σπανίων γαιών, προκειμένου να διατηρηθεί η ροή του εμπορίου και να δείξει διάθεση συνεργασίας. Ωστόσο, η βασική ερώτηση παραμένει: ποια πλευρά θα υποχωρήσει πρώτη;
Σύμφωνα με τον αναλυτή Κρίστοφερ Μπέντορ της Gavekal Dragonomics, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ποιος έχει το πάνω χέρι, αλλά είναι σαφές ότι η κινεζική οικονομία μπορεί να αντέξει δασμούς έως και 50%. «Το Πεκίνο θα ανησυχήσει πραγματικά μόνο αν οι δασμοί ξεπεράσουν το 100%», δήλωσε. «Οι κινήσεις στις σπάνιες γαίες έχουν στόχο να αποσπάσουν αμερικανικές παραχωρήσεις στους ελέγχους εξαγωγών τεχνολογίας, αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλει να τινάξει εντελώς τις διαπραγματεύσεις στον αέρα».
Τα τελευταία στοιχεία εμπορίου δείχνουν ότι οι κινεζικές εξαγωγές αυξήθηκαν με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων έξι μηνών, γεγονός που μετριάζει τις επιπτώσεις των δασμών. Παρά ταύτα, ο Τραμπ διαθέτει και άλλα μέσα πίεσης, όπως η απειλή αποκλεισμού της Κίνας από την πρόσβαση σε ανταλλακτικά αεροσκαφών και κρίσιμα λογισμικά, μέτρο που θα μπορούσε να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην κινεζική βιομηχανία.
Οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών αναμένεται να συναντηθούν στη Φρανκφούρτη μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με σκοπό την παράταση της 90ήμερης εκεχειρίας που λήγει στις αρχές Νοεμβρίου. Αυτές οι συναντήσεις θα αποτελέσουν τη βάση για πιθανές παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές, ώστε να αποφευχθεί νέα κλιμάκωση.
Ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Τζόζεφ Γκρέγκορι Μαχόνεϊ από το Πανεπιστήμιο East China Normal στη Σαγκάη υποστηρίζει ότι η Κίνα θεωρεί πως έχει το πλεονέκτημα. «Το Πεκίνο είναι πεπεισμένο ότι μπορεί να αντέξει καλύτερα από τις ΗΠΑ τα σοκ του εμπορικού πολέμου», δήλωσε, προσθέτοντας ότι ο Τραμπ χρειάζεται επειγόντως μια συμφωνία πριν από την εορταστική περίοδο — και ίσως ακόμη πιο πριν, αν το Ανώτατο Δικαστήριο αποφανθεί εναντίον της νομιμότητας των δασμών του.
Η κρίση στις σπάνιες γαίες αποτελεί κεντρικό όπλο της Κίνας, καθώς ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής. Οι νέοι κινεζικοί κανονισμοί επεκτείνουν τον έλεγχο ακόμη και σε αποστολές ξένων εταιρειών, αντικατοπτρίζοντας τις αμερικανικές πολιτικές ελέγχου στις εξαγωγές ημιαγωγών. Ενώ παλαιότερα το Πεκίνο κατήγγειλε τις αμερικανικές τακτικές ως «επεκτατισμό εξουσίας», σήμερα φαίνεται να ανταποδίδει με τα ίδια μέσα.
Όπως σημειώνει ο Τινγκ Λου, επικεφαλής οικονομολόγος της Nomura, η Κίνα ενδέχεται να υιοθετεί κάποιες από τις διαπραγματευτικές τακτικές του ίδιου του Τραμπ — όπως οι ακραίες αρχικές απαιτήσεις, η αξιοποίηση των αδυναμιών του αντιπάλου και οι πειστικές απειλές αποχώρησης από το τραπέζι.
Σκληρή στάση από τις δύο πλευρές
Τέλος, ο Γου Σίνμπο, διευθυντής του Κέντρου Αμερικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Fudan, δήλωσε ότι για να πραγματοποιηθεί η συνάντηση κορυφής, οι ΗΠΑ πρέπει να αναθεωρήσουν ορισμένα πρόσφατα μέτρα — όπως την επιβολή τελών λιμανιών στα κινεζικά πλοία και την ανάκληση της εξαίρεσης που επέτρεπε σε μεγάλες εταιρείες ημιαγωγών να δραστηριοποιούνται στην Κίνα. «Αν θέλετε να γίνει η συνάντηση, πρέπει να προσαρμόσετε τις πολιτικές σας», είπε χαρακτηριστικά. «Αν όχι, δεν πειράζει — εμείς δεν επαιτούμε για μια συνάντηση κορυφής».
Έτσι, η νέα αυτή φάση του σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου δείχνει πως καμία πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει εύκολα, ενώ η διεθνής οικονομία παρακολουθεί με αγωνία μια αναμέτρηση που θα μπορούσε να καθορίσει τις παγκόσμιες ισορροπίες για τα επόμενα χρόνια.
Διαβάστε ακόμη
