Η Ρωσία εντείνει τις αεροπορικές της επιδρομές σε ουκρανικές πόλεις στο πλαίσιο μιας συνειδητής στρατηγικής να αχρηστεύσει το ενεργειακό σύστημα της χώρας και να αποθαρρύνει τον πληθυσμό, αφού η θερινή επίθεσή της απέτυχε να αποφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, ρωσικοί πύραυλοι και μη επανδρωμένα αεροσκάφη προκάλεσαν διακοπή ρεύματος στο Κίεβο νωρίς την Παρασκευή, σε ένα σκηνικό που θύμισε τις εκτεταμένες διακοπές ρεύματος στην πρωτεύουσα τον πρώτο πλήρη χειμώνα του πολέμου, το 2022–2023.

Το Bloomberg σημειώνει πως η καταστροφή και οι διακοπές σε άλλες περιοχές της πολιορκημένης χώρας εξαπλώθηκαν καθώς τα συστήματα αεράμυνας αγωνίζονταν να αναχαιτίσουν εκατοντάδες βλήματα και drones σε όλη την τεράστια έκταση της Ουκρανίας.

Κοινή τακτική Ρωσίας και Ουκρανίας ο βομβαρδισμός ενεργειακών υποδομών

Οι δύο πλευρές έχουν αναγάγει σε τακτική το βομβαρδισμό των ενεργειακών υποδομών του αντιπάλου: η Ουκρανία εστιάζει σε επιθέσεις σε διυλιστήρια — ορισμένα μάλιστα σε βάθος ρωσικού εδάφους — με στόχο να διαταράξει το ενεργειακό εμπόριο της Μόσχας. Η χερσαία επίθεση του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν φέτος δεν κατάφερε να φέρει το Κρεμλίνο πιο κοντά στους στρατηγικούς του στόχους, όπως η πλήρης κατάληψη των ανατολικών περιοχών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ — πολύ μακριά επίσης από τη φιλοδοξία για «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας και ανατροπή της κυβέρνησής της.

«Δεν μπορούν να πετύχουν κάτι στο πεδίο της μάχης, οπότε επιτίθενται απευθείας στην ενέργεια», δήλωσε ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στους δημοσιογράφους στο Κίεβο την Παρασκευή. «Αυτό συμβαίνει σήμερα».

Η πρόοδος στο πεδίο της μάχης έγινε δυσκολότερη, καθώς ο πολλαπλασιασμός των drones έχει διευρύνει το μέτωπο σε μια εκτεταμένη «ζώνη θανάτου», όπου τα στρατεύματα γίνονται ευάλωτα σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και σε στοχευμένους πυροβολισμούς ακριβείας. Παρά την εισροή νέων δυνάμεων και όπλων, η Ρωσία έχει επιταχύνει οριακά τον ρυθμό της επίθεσης από τον Μάιο· οι ρωσικές δυνάμεις κέρδισαν φέτος περίπου το μισό τοις εκατό της συνολικής επικράτειας της Ουκρανίας — περίπου το ίδιο με το 2024, σύμφωνα με δεδομένα.

Αδυνατώντας να πετύχει σημαντικά εδάφη, η Ρωσία αύξησε τις αεροπορικές επιθέσεις από τον Αύγουστο, μετά την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα με τον Πούτιν, μια προσπάθεια που τελικά απέτυχε να τερματίσει τις εχθροπραξίες.

Ταυτόχρονα, ουκρανικές επιθέσεις με drones σε ρωσικά διυλιστήρια μείωσαν την επεξεργασία αργού, ωθώντας τη Μόσχα να στέλνει αργό στο εξωτερικό για διύλιση. Ο Ζελένσκι είπε αυτή την εβδομάδα ότι η έλλειψη βενζίνης στη Ρωσία φτάνει μέχρι και το 20% των αναγκών — ένα νούμερο που δεν ήταν ανεξάρτητα επαληθεύσιμο και που δεν επιβεβαιώθηκε από τη Μόσχα.

Στο στόχαστρο οι υποδομές φυσικού αερίου της Ουκρανίας

Η στρατηγική του Κρεμλίνου δεν είναι πρωτόγνωρη. Όμως οι ρωσικοί σχεδιαστές πολέμου θεωρούν πλέον ότι έχουν «λευκή επιταγή» να λεηλατήσουν τις ουκρανικές υποδομές φυσικού αερίου, μετά το κλείσιμο από το Κίεβο του διαμετακομιστικού αγωγού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τη ρωσική βιομηχανία αερίου.

Προηγουμένως υπήρχε σιωπηρή κατανόηση να μη στοχοθετηθεί η υποδομή φυσικού αερίου όσο ρωσικά καύσιμα αντλούνταν προς την Ευρώπη, είπαν οι ίδιοι, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Πλέον δεν υπάρχουν αγοραίες πιέσεις που να αναγκάζουν τη Μόσχα να τηρεί τέτοια αυτοσυγκράτηση.

Η Gazprom δεν θεωρεί πλέον την Ευρώπη αγορά-στόχο και έχει στρέψει το ενδιαφέρον της στην Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες. Η Μόσχα υπολογίζει ότι η καταστροφή των ουκρανικών ενεργειακών εγκαταστάσεων θα επιταχύνει το τέλος της σύγκρουσης, θεωρώντας την πρακτική ως μορφή επιβαλλόμενης ειρήνης. Η Ευρώπη επίσης μπορεί να βρεθεί υπό πίεση, καθώς θα χρειαστεί να εξασφαλίσει προμήθειες αερίου και για την Ουκρανία επιπλέον των δικών της αναγκών.

Η στρατηγική έχει αποδώσει κάποια αποτελέσματα. Πρόσφατοι ρωσικοί βομβαρδισμοί στις περιοχές Χάρκοβ και Πολτάβα στο βόρειο τμήμα της Ουκρανίας αχρήστευσαν περίπου το 60% της εγχώριας παραγωγής αερίου, σύμφωνα με ανθρώπους με γνώση του θέματος. Αυτό πιθανότατα θα αναγκάσει τη χώρα να δαπανήσει περίπου 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ για εισαγωγές καυσίμων ώστε να αντέξει τον χειμώνα, λένε.

Η μεγαλύτερη ιδιωτική παραγωγός ενέργειας της Ουκρανίας, DTEK, δήλωσε την Παρασκευή ότι τα θερμικά της εργοστάσια δέχθηκαν επίθεση για τρίτη φορά σε λιγότερο από μία εβδομάδα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό επιθέσεων στις εγκαταστάσεις της σε πάνω από 200 από την έναρξη της εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022.

Κρίσιμη η στάση των ΗΠΑ

Στο Κίεβο και στους συμμάχους υπάρχει ανησυχία ότι οι επιθέσεις δεν θα σταματήσουν χωρίς την άσκηση σημαντικής πίεσης από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με πρόσωπα που γνωρίζουν τη σκέψη σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα απειλήσει με σημαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, έχει επικρίνει την εκστρατεία βομβαρδισμών και έχει δηλώσει απογοήτευση για τον Πούτιν. Ωστόσο μέχρι στιγμής έχουν υπάρξει λίγες ουσιαστικές συνέπειες.

Οι ΗΠΑ έχουν θέσει στο τραπέζι το ενδεχόμενο να προμηθεύσουν την Ουκρανία με πυραύλους Tomahawk μεγάλης εμβέλειας, ένα από τα πλέον προηγμένα όπλα στο οπλοστάσιό τους. Το Κίεβο ζητά επίμονα πιο ισχυρά συστήματα αεράμυνας και δυνατότητες μακρού βεληνεκούς για να πλήττει στρατιωτικούς στόχους εντός της Ρωσίας.

Ο Πούτιν την Παρασκευή αποκάλεσε την απειλή «μπλόφα». Είπε ότι η Ρωσία θα ενισχύσει τις αεράμυνές της — και ότι σύντομα θα επιδείξει νέα οπλικά συστήματα, κατά τη διάρκεια ομιλίας του προς ηγέτες αρκετών πρώην σοβιετικών δημοκρατιών στο Ντουσάνμπε του Τατζικιστάν.

Το πιο πρόσφατο πακέτο κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθυστερεί, με την Αυστρία και τη Σλοβακία να βάζουν φρένο. Οι συζητήσεις για τη χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων προς χρηματοδότηση των στρατιωτικών αναγκών της Ουκρανίας απέχουν ακόμη μήνες από την επίλυση. Οι επόμενες εβδομάδες, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, θα είναι κρίσιμες, λένε οι πληροφορίες.

Οι χώρες της Ομάδας των Επτά εργάζονται πάνω σε μέτρα που περιλαμβάνουν περιορισμούς σε ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες και κυρώσεις σε επιχειρήσεις τρίτων χωρών που διευκολύνουν το ενεργειακό εμπόριο της Μόσχας.

Οι υπουργοί θα συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις στην Ουάσινγκτον την επόμενη εβδομάδα στο περιθώριο των συναντήσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η παράδοση περισσότερων συστημάτων αεράμυνας θα αποτελέσει το κύριο θέμα των συναντήσεων που θα έχει στην Ουάσινγκτον μια αντιπροσωπεία κορυφαίων ουκρανικών κυβερνητικών αξιωματούχων, δήλωσε ο Ζελένσκι την Παρασκευή.

Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συνεδριάσουν στις Βρυξέλλες αργότερα αυτόν τον μήνα, όπου τόσο οι κυρώσεις όσο και τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα. Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι είναι κρίσιμο να στερηθεί η Ρωσία των εσόδων από το πετρέλαιο που χρηματοδοτούν τον πόλεμο, αν και η εφαρμογή αυτής της στρατηγικής έχει αποδειχθεί δύσκολη — και προς το παρόν αυτός ο στόχος προωθείται κυρίως από το Κίεβο.

Διαβάστε ακόμη