Ο ACER (Οργανισμός Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας) επανέλαβε την Τετάρτη την ανάγκη μεγαλύτερης διαφάνειας στη διαδικασία επιλογής έργων ενεργειακών υποδομών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δημοσιεύοντας τη διετή Γνώμη του (biennial Opinion) σχετικά με τα σχέδια καταλόγων έργων κοινού ενδιαφέροντος (PCIs) και αμοιβαίου ενδιαφέροντος (PMIs) για το 2025.

Οι κατάλογοι αυτοί περιλαμβάνουν έργα ενεργειακών υποδομών που έχουν χαρακτηριστεί προτεραιότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς θεωρείται ότι ενισχύουν ουσιαστικά τις διασυνοριακές διασυνδέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, αλλά και τρίτων χωρών στην περίπτωση των PMIs. Τα συγκεκριμένα έργα επωφελούνται από επιταχυνόμενες αδειοδοτικές διαδικασίες, ειδικό ρυθμιστικό καθεστώς και χρηματοδότηση, καθώς αναγνωρίζονται ως κρίσιμοι μοχλοί για την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την αύξηση της διασυνοριακής χωρητικότητας και την προώθηση των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της Ευρώπης.

Ο ρόλος του ACER στη διαδικασία επιλογής PCIs και PMIs και τα βασικά συμπεράσματα

Σύμφωνα με τον Κανονισμό TEN-E, ο ρόλος του ACER στη διαδικασία επιλογής PCIs και PMIs είναι να διασφαλίσει ότι οι σχετικές μεθοδολογίες και κριτήρια εφαρμόζονται με συνέπεια και διαφάνεια σε όλες τις περιφέρειες. Αυτό επιτρέπει μια δίκαιη και αξιόπιστη διαδικασία, μέσω της οποίας επιλέγονται τα πιο επωφελή έργα για την ανάπτυξη ενός ενιαίου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου. Ο ACER δεν εξετάζει τα έργα ως «δεύτερη γνώμη» ούτε βοηθά στην ιεράρχησή τους· ο ρόλος του περιορίζεται στον έλεγχο της ορθότητας και της διαφάνειας της διαδικασίας.

Στη Γνώμη του, ο ACER επισημαίνει σημαντικές αδυναμίες:

  • Καθυστερήσεις στη διαθεσιμότητα των δεδομένων των Δεκαετών Σχεδίων Ανάπτυξης Δικτύων (TYNDPs), καθώς και στα αποτελέσματα ανάλυσης κόστους-οφέλους, γεγονός που εμπόδισε την αξιολόγηση των έργων.
  • Οι ανάγκες υποδομών αναγνωρίστηκαν ανά κράτος-μέλος και όχι ανά σύνορα κρατών μελών, μειώνοντας τη σαφήνεια για τις πραγματικές ανάγκες διασύνδεσης.
  • Έλλειψη ξεκάθαρης διάκρισης μεταξύ ποσοτικοποιημένων (monetised) και μη ποσοτικοποιημένων οφελών, με αποτέλεσμα ασάφεια στην προτεραιοποίηση των έργων.
  • Προσθήκη έργων εκτός των επίσημων προτάσεων των Περιφερειακών Ομάδων, χωρίς επαρκείς αιτιολογήσεις. Οι Περιφερειακές Ομάδες συντονίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και περιλαμβάνουν κράτη-μέλη, διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, φορείς έργων, ρυθμιστικές αρχές και τον ACER.
  • Δυσκολία αξιολόγησης πολλών υποψήφιων έργων υδρογόνου λόγω ελλιπών δεδομένων, γεγονός που περιορίζει την κατανόηση των οφελών τους.
  • Οι κατάλογοι PCIs/PMIs δεν διαχωρίζουν σαφώς τα ώριμα από τα λιγότερο ώριμα έργα ηλεκτρισμού.

Οι συστάσεις του ACER

Για να ενισχυθεί η αξιοπιστία και η διαφάνεια, ο ACER προτείνει:

  • Έγκαιρη και ποιοτική παροχή δεδομένων TYNDP για τις ανάγκες της επιλογής.
  • Εισαγωγή αξιολόγησης των αναγκών ανά σύνορο και ανά ενεργειακό φορέα.
  • Σαφή διάκριση μεταξύ ποσοτικοποιημένων και μη ποσοτικοποιημένων οφελών.
  • Πλήρη διαφάνεια στις πρόσθετες αξιολογήσεις έργων.
  • Έγκαιρη διάθεση πλήρους συνόλου δεδομένων στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές για ολοκληρωμένες αναλύσεις.
  • Θέσπιση κριτηρίων ωριμότητας έργων ηλεκτρισμού, ώστε να διαχωρίζονται καθαρά και να υπάρχει δυνατότητα στήριξης όταν τα λιγότερο ώριμα φτάσουν σε στάδιο κατασκευής.
  • Χρήση πολλαπλών σεναρίων, βάσει των οδηγιών της ACER, για τον έλεγχο της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων.

Ο ACER υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή των παραπάνω θα καταστήσει τη διαδικασία επιλογής έργων πιο διαφανή, συνεπή και αξιόπιστη, εξασφαλίζοντας ότι η Ευρώπη επενδύει στις σωστές υποδομές ώστε να επιτύχει τους ενεργειακούς και κλιματικούς της στόχους.

Διαβάστε ακόμη