Η επιθετική και πολυδιάστατη ενεργειακή στρατηγική της Τουρκίας θέτει αυξανόμενες προκλήσεις για την Κύπρο και ευρύτερα για την Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με τον καθηγητή ενεργειακών συστημάτων και πρώην πρόεδρο της ΡΑΕΚ, Ανδρέα Πουλλικκά, τις δηλώσεις του οποίου μετέδωσε το CyprusMail. «Η Τουρκία ακολουθεί μια πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική με τρεις στρατηγικούς στόχους», εξηγεί ο Πουλλικκάς: «την ενίσχυση της ενεργειακής της αυτονομίας, την εδραίωση ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος και την άσκηση γεωπολιτικής ισχύος μέσω της ενέργειας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η προσέγγιση της Άγκυρας περιλαμβάνει μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ και την πυρηνική ενέργεια, σε συνδυασμό με ένα ισχυρό δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου που αντλεί από ρωσικές και αζερικές πηγές. Παράλληλα, παρεμβαίνει συστηματικά στις ερευνητικές και γεωτρητικές δραστηριότητες άλλων κρατών στην περιοχή, μετατοπίζοντας την ατζέντα από τη συνεργασία στη διαχείριση κρίσεων.
Το νομικό και πολιτικό πλαίσιο της Τουρκίας βασίζεται σε τρεις πυλώνες: ραγδαία μείωση εισαγωγών ενέργειας, ανάπτυξη εγχώριων πόρων (κυρίως ΑΠΕ και πυρηνικά) και δημιουργία ασφαλούς και προβλέψιμης ενεργειακής αγοράς. Στόχος της Τουρκίας είναι μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου στο 18,9% έως το 2025 και εγκατάσταση 52,9 GW ηλιακής και 29,6 GW αιολικής ενέργειας έως το 2035. Ο πυρηνικός σταθμός του Ακούγιου θα προσθέσει 7,2 GW έως το 2028.
Η χώρα ενισχύει και την υποδομή φυσικού αερίου μέσω αγωγών όπως ο TurkStream και ο TANAP. Το κοίτασμα Sakarya στη Μαύρη Θάλασσα αναμένεται να καλύπτει το 30% των αναγκών των νοικοκυριών μέχρι το 2026. Η ηλιακή ισχύς της χώρας υπερδιπλασιάστηκε στα 19,6 GW σε 2,5 χρόνια, εξοικονομώντας περίπου 15 δισ. δολάρια από εισαγωγές αερίου.
Ωστόσο, ο Πουλλικκάς τονίζει ότι οι τουρκικές φιλοδοξίες δεν είναι μόνο οικονομικές. Μέσω του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», η Τουρκία επιχειρεί να ελέγξει θαλάσσιες ζώνες στην Αν. Μεσόγειο και το Αιγαίο, αγνοώντας τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), την οποία δεν έχει κυρώσει. Εφαρμόζει στρατιωτική πίεση, παρεμβαίνει σε κυπριακές και ελληνικές δραστηριότητες και υπογράφει διμερείς συμφωνίες, όπως το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, προκαλώντας αντιδράσεις σε ΕΕ και γειτονικά κράτη.
Η Τουρκία στηρίζει τις διεκδικήσεις του ψευδοκράτους και ζητά συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της Κύπρου, ενώ παράλληλα διεξάγει στρατιωτικές ασκήσεις και ναυτικές αναπτύξεις για να εδραιώσει την παρουσία της. Αυτές οι επιθετικές τακτικές αυξάνουν τις εντάσεις, ενισχύουν τις αμυντικές δαπάνες των παράκτιων κρατών, επιταχύνουν νέες συμμαχίες (όπως η τριμερής Ελλάδα–Κύπρος–Ισραήλ) και ενδυναμώνουν ανταγωνιστικά ενεργειακά κέντρα όπως η Αίγυπτος.
Η Κύπρος, όπως υπογραμμίζει ο Πουλλικκάς, παραμένει υπό συνεχή πρόκληση. Η Τουρκία συνεχίζει ερευνητικές και γεωτρητικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ, υπονομεύοντας και τα σχέδια ηλεκτρικής διασύνδεσης με την ΕΕ. Αν και η Κύπρος είναι σήμερα το μόνο κράτος-μέλος της ΕΕ χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση, καταβάλλει προσπάθειες για να αλλάξει αυτό μέσω συνεργασιών και έργων υποδομής όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ (GSI).
Ο Πουλλικκάς θεωρεί πως τέτοια έργα είναι στρατηγικά και κρίσιμα για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, ενώ καλεί την ΕΕ σε συντονισμένη και αποφασιστική στάση απέναντι στην τουρκική παρεμπόδιση. «Δεν πρόκειται απλώς για θέμα ενέργειας, αλλά για υπεράσπιση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων», κατέληξε.
Διαβάστε ακόμη
