Καθαρές θέσεις για τη δομή της ενεργειακής αγοράς, τις καθυστερήσεις στα έργα δικτύου και τη νέα εποχή εποπτείας παρουσίασε η Ανέγκρετ Γκρέμπελ, πρόεδρος του Συμβουλίου Ευρωπαίων Ρυθμιστών Ενέργειας (CEER) και διευθύντρια Διεθνών Σχέσεων στη γερμανική ρυθμιστική αρχή BNetzA, μιλώντας στο τελευταίο επεισόδιο της καλοκαιρινής σειράς του podcast «Plugged In» του Montel News. Η συζήτηση με τον Richard Sverrisson ανέδειξε τις ρυθμιστικές προκλήσεις του 2025 και τη στρατηγική στάση της Γερμανίας απέναντι στην ευρωπαϊκή πρόταση για διάσπαση της ενιαίας ζώνης υποβολής προσφορών.
Η πρόταση της ENTSO-E για διαχωρισμό της Γερμανίας σε πέντε ζώνες, παρά την απουσία διαπιστωμένης δομικής συμφόρησης, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Η BNetzA, όπως ξεκαθάρισε η Γκρέμπελ, στηρίζει τη διατήρηση της ενιαίας ζώνης προσφορών, επικαλούμενη τη σημασία της για τη ρευστότητα της αγοράς. «Η Γερμανία φιλοξενεί πιθανότατα τη ρευστότερη αγορά στον κόσμο. Ο διαχωρισμός θα έφερνε περισσότερες απώλειες παρά οφέλη», δήλωσε. Η τελική απόφαση βρίσκεται πλέον στα χέρια των κρατών-μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τη Γερμανία να έχει ήδη δηλώσει αντίθετη στη διάσπαση.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε και στις διαχρονικές δυσκολίες στην ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς ενέργειας από τον Βορρά προς τον Νότο της Γερμανίας. Οι καθυστερήσεις τόσο στην αδειοδότηση όσο και στην κατασκευή έχουν αποτελέσει χρόνιο πρόβλημα. Ωστόσο, νέα εργαλεία όπως η θεσμοθέτηση του «υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος» για κρίσιμες ενεργειακές υποδομές, η μείωση του αριθμού των βαθμίδων ένστασης και οι αποζημιώσεις προς ιδιοκτήτες αγροτικών εκτάσεων, έχουν αρχίσει να επιταχύνουν τις διαδικασίες. «Δεν πρόκειται πλέον για το αν υπάρχει ένα σπάνιο πουλί στην περιοχή – αρκεί να προστατεύεται το είδος συνολικά», σημείωσε.
Η Γκρέμπελ αναφέρθηκε και στην ανάγκη ουσιαστικής εμπλοκής των τοπικών κοινωνιών. Η κοινωνική αποδοχή και η συμμετοχή κρίνονται απαραίτητες, όχι μόνο για την ανάπτυξη υποδομών, αλλά και για τη σταδιακή ενσωμάτωση ευέλικτων λύσεων από την πλευρά της ζήτησης – όπως η φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και οι αντλίες θερμότητας. Όπως είπε, πρόκειται για περίοδο μετάβασης με αυξημένα κόστη, τα οποία όμως μακροπρόθεσμα θα αποσβεστούν από τη λειτουργία ενός ευέλικτου, βιώσιμου και πιο οικονομικού ενεργειακού συστήματος.
Ανατρέχοντας στις απαρχές της BNetzA το 2005, η Γκρέμπελ υπενθύμισε την αρχική δυσπιστία των φορέων της αγοράς απέναντι στην αντικατάσταση της αυτορρύθμισης από εξωτερική εποπτεία. Μέχρι τότε, ο έλεγχος των τιμολογίων γινόταν εκ των υστέρων, με την παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Η μεταρρύθμιση έδωσε στη ρυθμιστική αρχή εξουσία προκαταρκτικής έγκρισης, εδραιώνοντας τον ρόλο της ως θεματοφύλακα της διαφάνειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανάγκης για αυστηρότερο πλαίσιο αποτέλεσε το περιφερειακό μπλακάουτ του 2006 λόγω θύελλας, αλλά και το περιστατικό στο κανάλι που οδήγησε σε διακοπές ρεύματος μέχρι και στην Πορτογαλία. Η απουσία επαρκών λειτουργικών εγχειριδίων ανέδειξε την ανάγκη θέσπισης υποχρεωτικών ευρωπαϊκών κωδίκων δικτύου.
Η εποπτεία της αγοράς ενέργειας σήμερα στηρίζεται στον ευρωπαϊκό κανονισμό REMIT για την ακεραιότητα και διαφάνεια. Η Γκρέμπελ περιέγραψε τον μηχανισμό συνεργασίας με τον ACER και τις εθνικές αρχές, ο οποίος περιλαμβάνει την παρακολούθηση των συναλλαγών, την ανάλυση δεδομένων και την αποστολή ειδοποιήσεων για ύποπτη δραστηριότητα. Όπως τόνισε, από το 2024 το ACER απέκτησε εξουσία απευθείας έρευνας διασυνοριακών υποθέσεων όταν οι εθνικοί ρυθμιστές δεν ανταποκρίνονται. «Το πλαίσιο εποπτείας ενισχύθηκε ουσιαστικά, με στόχο την ταχύτητα, τη διαφάνεια και την αποτροπή κατάχρησης», ανέφερε, προσθέτοντας πως οι αυξήσεις των τιμών τα προηγούμενα χρόνια δικαιολογούνταν από θεμελιώδεις παράγοντες όπως η έλλειψη ρωσικού φυσικού αερίου – ωστόσο η αυστηρότερη εποπτεία αποτελεί μάθημα από την κρίση.
Η συνέντευξη έκλεισε με αναφορά στην επιμονή της BNetzA για την ενεργειακή επάρκεια, την ασφάλεια εφοδιασμού και την αποδοτική λειτουργία των αγορών, ως προϋποθέσεις για την προσιτή ενέργεια. Η ενδυνάμωση του ρυθμιστικού πλαισίου, η εμπλοκή των πολιτών και η επιτάχυνση των υποδομών συγκροτούν – σύμφωνα με τη Γκρέμπελ – τον δρόμο για ένα βιώσιμο και λιγότερο δαπανηρό ενεργειακό μέλλον.
Η Γερμανία κλείνει τον κύκλο της καλοκαιρινής σειράς «Plugged In» με ένα σταθερό “όχι” στον κατακερματισμό και ένα ξεκάθαρο “ναι” σε μια ενιαία, εύρυθμη και ρευστή ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη
