Στην τελική ευθεία βρίσκεται η προετοιμασία των συμμετεχόντων για την εισαγωγή των 15λεπτών προϊόντων σε όλες τις αγορές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, με αρμόδιες πηγές να επιβεβαιώνουν την ευρεία ανταπόκριση της αγοράς στο νέο πλαίσιο. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι η ομαλή μετάβαση κινδυνεύει να σκοντάψει στην ανεπαρκή ετοιμότητα των μετρητικών υποδομών του ΔΕΔΔΗΕ και στην έλλειψη πιστοποιημένων 15λεπτων δεδομένων για μεγάλο μέρος των καταναλωτών.
Με επιστολή του προς τη ΡΑΑΕΥ και τον ΔΕΔΔΗΕ, ο Σύνδεσμος τονίζει πως η προγραμματισμένη μετάβαση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στις 15λεπτες χρονικές μονάδες από τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 – όπως προβλέπεται από τη συμφωνία των Ευρωπαίων Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (TSOs) και των Ορισμένων Διαχειριστών Αγοράς (NEMOs) – έρχεται την ίδια στιγμή που επίκειται και η έκδοση Υπουργικής Απόφασης για την εισαγωγή των δυναμικών τιμολογίων. Κατά τον ΕΣΠΕΝ, η συγκυρία αυτή εντείνει τις υποχρεώσεις των προμηθευτών σε δύο κρίσιμα μέτωπα: αφενός την υποβολή προβλέψεων φορτίου σε ανάλυση 15λεπτου και αφετέρου την εφαρμογή δυναμικών τιμολογίων σε πραγματικό χρόνο, χωρίς ωστόσο οι τεχνικές υποδομές να είναι σε θέση να υποστηρίξουν αυτή τη μετάβαση σε μεγάλη κλίμακα.
Ειδικότερα, ο ΕΣΠΕΝ επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή ο ΔΕΔΔΗΕ παρέχει 15λεπτα πιστοποιημένα μετρητικά δεδομένα μόνο για τους τηλεμετρούμενους μετρητές Χαμηλής Τάσης και μόνο με σημαντική χρονική υστέρηση – σε μηνιαία βάση για τον μήνα Μ-1 και σε ημερήσια βάση για την ημέρα D-5. Επιπλέον, όπως προκύπτει από το Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2024–2028, η επέκταση της τηλεμέτρησης στις παροχές Νο 0 έως 2 (που αριθμούν πάνω από 5 εκατομμύρια) δεν θα περιλαμβάνει την παροχή 15λεπτων δεδομένων, αλλά μόνον ωριαίων. Έτσι, ένα σημαντικό μέρος της αγοράς και των τελικών πελατών θα συνεχίσει να λειτουργεί με βάση χρονικές μονάδες διαφορετικής ανάλυσης από εκείνες του Χρηματιστηρίου.
Η ασυμβατότητα αυτή, σύμφωνα με την επιστολή, όχι μόνο περιορίζει την ακρίβεια στην κατανομή αποκλίσεων και στην επαλήθευση των εκκαθαρίσεων από τους προμηθευτές, αλλά δημιουργεί και σοβαρές στρεβλώσεις στην τιμολόγηση καταναλωτών, ιδίως σε όσους συμμετέχουν σε σχήματα δυναμικής τιμολόγησης, net billing, net metering ή στο πρόγραμμα αυτοκατανάλωσης «ΑΠΟΛΛΩΝ». Για παράδειγμα, ενώ τα νέα τιμολόγια απαιτούν αναλυτικά δεδομένα για κάθε 15λεπτο της ημέρας, στις περισσότερες περιπτώσεις οι μετρήσεις θα εξακολουθήσουν να παρέχονται μόνο σε ωριαία βάση, γεγονός που αναγκάζει τους προμηθευτές να καταφεύγουν σε αναγωγές, αυξάνοντας το λειτουργικό ρίσκο και μειώνοντας τη διαφάνεια για τον τελικό πελάτη.
Ο Σύνδεσμος υπογραμμίζει ότι αυτό το τεχνικό και ρυθμιστικό έλλειμμα ενδέχεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την εμπορική αξιοποίηση των νέων δυναμικών τιμολογίων, καθώς οι προμηθευτές αδυνατούν να κοστολογήσουν με ασφάλεια τις υπηρεσίες τους χωρίς πρόσβαση σε πραγματικά δεδομένα 15λεπτης ανάλυσης. Ζητεί, δε, την άμεση συνεργασία τόσο με τη ΡΑΑΕΥ όσο και με τον ΔΕΔΔΗΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι από 30 Σεπτεμβρίου 2025 και εξής, η υποβολή προβλέψεων φορτίου και η ανάλυση των καμπυλών κατανάλωσης θα μπορεί να γίνεται βάσει ενιαίου βήματος 15 λεπτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η υπόθεση των 15λεπτων προϊόντων εμφανίζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περίπτωση των ΦοΣΕ (Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης), καθώς η ευθυγράμμιση της χονδρεμπορικής αγοράς με το 15λεπτο δύναται να τους «λύσει τα χέρια» στην προσπάθεια διόρθωσης της στοχαστικότητας των ΑΠΕ. Όπως έχουν αναδείξει σε παλαιότερες τοποθετήσεις τους, το σημερινό ωριαίο πλαίσιο προσφορών οδηγεί συχνά σε αδικαιολόγητα πέναλτι για αποκλίσεις που προκύπτουν ενδοωριακά, ιδίως στις περιόδους ανατολής και δύσης του ήλιου, όπου η παραγωγή των φωτοβολταϊκών διαφοροποιείται έντονα από 15λεπτο σε 15λεπτο. Η πλήρης εναρμόνιση με το 15λεπτο της Διαδικασίας Ενοποιημένου Προγραμματισμού του ΑΔΜΗΕ, που ήδη εφαρμόζεται, εκτιμάται πως θα περιορίσει το κόστος αποκλίσεων για τους ΦοΣΕ και θα ενισχύσει τη συμμετοχή τους στην εξισορρόπηση του συστήματος.
Η υλοποίηση όλων αυτών των αλλαγών τοποθετείται πλέον χρονικά στις αρχές Οκτωβρίου, καθώς – σύμφωνα με αρμόδιες πηγές – το ευρωπαϊκό «go-live» των 15λεπτων προϊόντων στις αγορές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το οποίο είχε αρχικά προγραμματιστεί για τις 11 Ιουνίου, μετατίθεται για τέλη Σεπτεμβρίου. Η συζήτηση για τον επαναπροσδιορισμό της ημερομηνίας εκκίνησης ξεκίνησε με ανακοίνωση της EPEX SPOT τον περασμένο Απρίλιο, όπου και διατυπώθηκαν ανησυχίες για την τεχνική ετοιμότητα των αγορών και πιθανούς κινδύνους για την ομαλή τους λειτουργία. Παρά την αναβολή, η μετάβαση στο 15λεπτο παραμένει στρατηγικής σημασίας για την πλήρη εναρμόνιση της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς με τις ευρωπαϊκές αρχές σύζευξης, αποτελώντας ορόσημο για την ολοκλήρωση της ενοποίησης των ενεργειακών αγορών της ΕΕ.
Διαβάστε ακόμη
