Για τους υποστηρικτές της ενεργειακής μετάβασης, το 2025 έδωσε αρκετούς λόγους για απογοήτευση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες καταργήθηκαν βασικές πολιτικές στήριξης της καθαρής ενέργειας, η Ευρώπη βίωσε περιόδους χαμηλής αιολικής παραγωγής, αρκετές εταιρείες υποχώρησαν από επενδύσεις στην αιολική ενέργεια, ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα γνώρισε αναζωπύρωση. Παρά τα πισωγυρίσματα αυτά, υπήρξαν και σημαντικές εξελίξεις που αξίζουν να αναδειχθούν, όπως η εγκατάσταση ρεκόρ συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες, τα ιστορικά υψηλά μερίδια ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά σε δεκάδες χώρες και η συνεχιζόμενη αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων σε βασικές αγορές αυτοκινήτου.
Σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, η Κίνα εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της καθαρής ενέργειας παγκοσμίως, παράγοντας περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από πυρηνικά, ηλιακά, αιολικά και συστήματα βιοενέργειας από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας βαδίζει προς την έβδομη συνεχόμενη χρονιά ισχυρής ανάπτυξης. Στους πρώτους έντεκα μήνες του 2025, η συνολική καθαρή ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε κατά 15,4% σε ετήσια βάση. Για πρώτη φορά, οι καθαρές πηγές κάλυψαν πάνω από το 40% της ηλεκτρικής ενέργειας που διοχετεύεται στο δίκτυο, ενώ το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Παρότι τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να αποτελούν βασικό πυλώνα του κινεζικού ενεργειακού συστήματος, από το 2019 και μετά η παραγωγή καθαρής ενέργειας αυξάνεται με ρυθμό πάνω από τέσσερις φορές ταχύτερο από εκείνον των ορυκτών καυσίμων. Με το Πεκίνο να σχεδιάζει περαιτέρω επέκταση της ηλιακής, αιολικής, πυρηνικής ισχύος και της αποθήκευσης ενέργειας την επόμενη δεκαετία, το μερίδιο της καθαρής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται.
Παράλληλα, η Κίνα ενισχύει την παγκόσμια επιρροή της μέσω εξαγωγών καθαρών τεχνολογιών που έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 180 δισ. δολάρια στους πρώτους δέκα μήνες του 2025. Τα συστήματα αποθήκευσης με μπαταρίες αποτελούν το πιο κερδοφόρο εξαγώγιμο προϊόν, ακολουθούμενα από τα ηλεκτρικά οχήματα. Εξαγωγές εξοπλισμού δικτύων και συστημάτων θέρμανσης και ψύξης σημείωσαν επίσης ιστορικά υψηλά, εδραιώνοντας τον ρόλο της Κίνας ως κυρίαρχου προμηθευτή υλικού για την παγκόσμια ηλεκτροδότηση.
Σε έντονη αντίθεση, η πρόοδος της καθαρής ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσε οπισθοδρόμηση το 2025, μετά την κατάργηση της ομοσπονδιακής στήριξης προς τις ανανεώσιμες πηγές. Οι βαθιές περικοπές στα φορολογικά κίνητρα αναμένεται να μειώσουν σημαντικά τις επενδύσεις τα επόμενα χρόνια και να διατηρήσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Το φυσικό αέριο παραμένει η κύρια πηγή ηλεκτροπαραγωγής, ωστόσο η μεγαλύτερη αύξηση προήλθε από τον άνθρακα, λόγω της ανόδου των τιμών του φυσικού αερίου. Αυτό οδήγησε και σε αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς οι μονάδες άνθρακα είναι πολύ πιο ρυπογόνες.
Παρά την αυξημένη χρήση άνθρακα, οι αμερικανικές εταιρείες κοινής ωφέλειας εγκατέστησαν το 2025 χωρητικότητα-ρεκόρ σε μπαταρίες, ώστε να αποθηκεύουν πλεονάζουσα ηλιακή και αιολική ενέργεια. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς αποθήκευσης ξεπέρασε τα 39 γιγαβάτ, αυξημένη κατά 43% σε σχέση με το 2024. Η ανάπτυξη αυτή αλλάζει σταδιακά τη λειτουργία μεγάλων δικτύων, όπως στην Καλιφόρνια και το Τέξας, όπου οι μπαταρίες καλύπτουν πλέον σημαντικό μέρος της ζήτησης αιχμής.
Τέλος, η ηλιακή ενέργεια συνέχισε να σημειώνει εντυπωσιακή διείσδυση παγκοσμίως. Πέρα από την Κίνα και τις ΗΠΑ, χώρες όπως η Βουλγαρία, το Πακιστάν, η Ουγγαρία και η Πολωνία κάλυψαν σε ορισμένες περιόδους πάνω από το 20% των αναγκών τους από φωτοβολταϊκά, μειώνοντας κόστος και εκπομπές. Το 2026 αναμένεται να καταγραφούν νέα ρεκόρ, διατηρώντας τη δυναμική της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης, ακόμη κι αν ορισμένες μεγάλες οικονομίες κάνουν πίσω.
Διαβάστε ακόμη
