Τα PPAs αποτελούν βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι εξελίξεις στην αγορά ενέργειας και η εμφάνιση νέων προκλήσεων επηρεάζουν τον ρυθμό και τα χαρακτηριστικά των σχετικών συμφωνιών. Στην Ελλάδα, τα σημεία που δημιουργούν προβληματισμό για την αγορά των PPAs σχετίζονται με τον περιορισμένο αριθμό βιομηχανιών τέτοιου μεγέθους ώστε να έχουν την ανάγκη και τη δυνατότητα να υποστηρίξουν μακροχρόνιες διμερείς συμβάσεις. Καθώς υπάρχει σαφής προτίμηση των off-takers σε υβριδικά έργα φωτοβολταϊκών συνδυαζόμενα με αποθήκευση, η καθυστέρηση στην ανάπτυξη έργων αποθήκευσης επιβραδύνει και τον ρυθμό υπογραφής των σχετικών PPAs.
Όπως ανέφερε πρόσφατα, μιλώντας στο 5th ENERGY LEGAL, REGULATION & COMPLIANCE FORUM, η κα Όλγα Μαρία Κυρίτση, Senior Legal Counsel της BayWa r.e., παρόμοιο κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας ως προς τα PPAs δημιουργεί και το ζήτημα των αρνητικών τιμών στην αγορά. Όταν υπάρχουν συχνά αρνητικές τιμές, το PPA αναδεικνύεται προβληματικό, καθώς εγκλωβίζει τους off-takers σε υψηλές τιμές προμήθειας, συγκριτικά με την τιμή της DAM, η οποία πολύ συχνά έχει αρνητικό πρόσημο. Οι αρνητικές τιμές αποτελούν συνθήκη αβεβαιότητας για τα Virtual PPA’s, καθώς, ως χρηματοοικονομική σύμβαση, αφορούν τη συμφωνία μίας σταθερής τιμής για κάθε παραγόμενη μονάδα κατά τη διάρκειά της. Έτσι, υπολογίζεται η διαφορά μεταξύ της χονδρεμπορικής τιμής αγοράς και της τιμής του PPA, η οποία εκκαθαρίζεται σε τακτά διαστήματα, συνήθως σε μηνιαία βάση.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, τα τελευταία έτη αναδύεται μια τάση για PPA’s μικρότερης διάρκειας και με έργα μικρότερου μεγέθους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Μάρτιο του 2024, και ενώ το καθεστώς προτεραιότητας της σχετικής υπουργικής απόφασης δεν είχε προχωρήσει για την κατηγορία Β, εκδόθηκε ο νόμος 5095/2024, ο οποίος προβλέπει μεταξύ άλλων απόλυτη προτεραιότητα χορήγησης όρων σύνδεσης για έργα που έχουν συνάψει ή θα συνάψουν PPA’s με χρηματοοικονομική διευθέτηση ή φυσική παράδοση. Τα εν λόγω έργα εξαιρούνται από το καθεστώς περιορισμού έγχυσης. Η εξαίρεση αυτή αφορά έργα που θα τεθούν σε λειτουργία έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2026.
Όπως έχει αναφέρει το energygame.gr, τα έργα ΑΠΕ που συνδέονται με βιομηχανικά PPAs αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, από τον Αύγουστο του 2024 έως και σήμερα, έργα ΑΠΕ που προορίζονται για αυτόν τον σκοπό δεν έχουν λάβει όρους σύνδεσης, γεγονός που δημιουργεί ένα γενικότερο κλίμα ανασφάλειας. Αντίστοιχη αβεβαιότητα προκαλεί και το ζήτημα των αρνητικών τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, με αποτέλεσμα να επικρατεί η τάση επιλογής διμερών συμβάσεων μικρότερης διάρκειας.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για τα PPAs στην Ευρώπη
Στην ευρωπαϊκή αγορά, σύμφωνα με την κ. Κυρίτση «η τάση των PPA’s χαρακτηρίστηκε ανοδική τα τελευταία χρόνια, με εξαίρεση το 2025. Το 2024, η Ισπανία ηγήθηκε της ευρωπαϊκής αγοράς με συμβάσεις 3,1 GW, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο διπλασίασε τον όγκο των PPA’s σε σχέση με το 2023, φτάνοντας τα 1,4 GW. Η Δανία, η Ελλάδα και οι Κάτω Χώρες σημείωσαν επίσης αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Συνολικά καταγράφηκε ρεκόρ 276 μακροπρόθεσμων συμβάσεων PPA, συμπεριλαμβανομένων 157 νέων συμβάσεων που αντιστοιχούν σε παραγωγή 19 GW το 2024. Οι εταιρείες τεχνολογίας, τα data centers, οι τηλεπικοινωνίες και τα σούπερ μάρκετ συνέχισαν να αποτελούν τους μεγαλύτερους αγοραστές ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη το 2024».
Στην Ευρώπη όμως παρατηρήθηκε και το εξής: οι παρατεταμένες διαπραγματεύσεις για PPA προκάλεσαν κατάρρευση συμφωνιών, καθώς οι μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς έκαναν τις συμφωνίες πιο περίπλοκες. Πλέον στις συμβάσεις περιλαμβάνονται λεπτομερείς μηχανισμοί, όπως περίοδοι χάριτος, ανώτατα όρια υποχρεώσεων, ενώ οι κυρώσεις που σχετίζονται με καθυστερήσεις στην ημερομηνία εμπορικής λειτουργίας, τη διαθεσιμότητα του δικτύου ορίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια σύμφωνα με δημοσίευμα του Montel.
Σύμφωνα με την κ. Κυρίτση «το 2025, τα PPA’s στην Ευρώπη σημείωσαν πτώση της συμβατικής ισχύος κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2025 υπογράφηκαν 124 συμβάσεις εταιρικών PPA για περίπου 6,08 GW, έναντι 180 συμφωνιών για 8,25 GW το πρώτο εξάμηνο του 2024. Σημαντική δραστηριότητα παρατηρήθηκε σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πολωνία και η Ιταλία. Αντίθετα, παραδοσιακές αγορές όπως η Γαλλία και η Γερμανία κατέγραψαν πτώση. Η μεγαλύτερη συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA) που υπογράφηκε στην Ευρώπη έως τώρα για το 2025 είναι εκείνη μεταξύ της Iberdrola και της Mercadona, της ισπανικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ. Η συμφωνία αφορά περισσότερα από 300 MW ενέργειας από αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα, τα οποία θα τροφοδοτούν τα κέντρα logistics και τα καταστήματα της Mercadona σε όλη την Ισπανία και την Πορτογαλία, με ορίζοντα δεκαετίας».
Διαβάστε ακόμη
