Ως ακόμα μια ένδειξη της έντονης κινητικότητας που επικρατεί στην ελληνική αγορά ΑΠΕ πρέπει να ερμηνευθεί η κίνηση του γαλλικού ομίλου Total Energies να πωλήσει το 50% του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ που διαθέτει στην Ελλάδα, συνολικής ισχύος 424 ΜW στο ισπανο-ιταλικό επενδυτικό fund Asterion Industrial Partners έναντι 508 εκατ. ευρώ. Η κίνηση η οποία δρομολογήθηκε από τα «κεντρικά» της Total στη Γαλλία δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στην αγορά ΑΠΕ, καθώς αποτελούσε κοινό μυστικό ότι εδώ και πολύ καιρό αναζητούσε αγοραστή για μέρος των έργων που διαθέτει στην Ελλάδα (και τα οποία ανέπτυξε η επίσης γαλλική Eren τ που πέρασε στον πλήρη έλεγχο της Total το 2023). Είναι γεγονός ότι η κίνηση πρέπει να ιδωθεί υπό το πρίσμα της ευρύτερης στρατηγικής που έχει χαράξει ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός για….κατά το ήμισυ αποεπένδυση από επιλεγμένα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ που διαθέτει, στη βάση της οποίας πριν την Ελλάδα είχε προχωρήσει φέτος στην πώληση το 50% χαρτοφυλακίου 270 MW στη Γαλλία, 50% του χαρτοφυλακίου της στις ΗΠΑ (συνολικής  ισχύος 1,4 GW) και 50% του χαρτοφυλακίου της στην Πορτογαλία, ισχύος 604 MW. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, το επιχειρηματικό μοντέλο της Total περιλαμβάνει πωλήσεις έως και 50% σε ώριμα έργα για να απελευθερώσει κεφάλαια, να μειώσει ρίσκο και να χρηματοδοτήσει νέες επενδύσεις. Ενδεικτικό του ότι δεν αίρει πλήρως το ενδιαφέρον της για την ελληνική αγορά είναι ότι διατηρεί το υπόλοιπο 50%, παραμένει διαχειριστής όλων των έργων και θα εμπορεύεται ή θα πωλεί την παραγόμενη ενέργεια στην αγορά όταν λήξουν οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις με τον ΔΑΠΕΕΠ και οι εγγυημένες ταρίφες.

Το μοντέλο του 50% της Total και οι αποχωρήσεις κατά 100% των EDPR και ABO Energy

Την ίδια στιγμή, όμως, δεν μπορεί να παραβλεφθεί η χρονική συγκυρία στην οποία λαμβάνει χώρα η μερική αποεπένδυση από την Ελλάδα, η οποία έρχεται να προστεθεί σε δυο….πλήρεις αποχωρήσεις δυο μεγάλων ξένων «παικτών» φέτος, της πορτογαλικής EDPR (της οποίας το χαρτοφυλάκιο των αιολικών έργων σε λειτουργία κατέληξε στην Principia) και της γερμανικής ABO που κατέληξε στα χέρια της Helleniq Energy. Το περιβάλλον των εκθετικά αυξανόμενων περικοπών πράσινης ενέργειας (που έχουν φτάσει πλέον στο 8% της συνολικής παραγωγής, ενώ για τα φωτοβολταϊκά έχουν ξεπεράσει το 11% σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Solar Power Europe) και των μηδενικών ή αρνητικών τιμών στη χονδρεμπορική αγορά -που διπλασιάστηκαν φέτος σε ετήσια βάση-,  το τέλος των διαγωνισμών και των διοικητικά καθοριζόμενων τιμών (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) και η διαιώνιση σημαντικών εκκρεμοτήτων όπως η θέσπιση του Μηχανισμού Αντιστάθμισης των περικοπών ΑΠΕ και των ευέλικτων όρων σύνδεσης συνθέτουν μια εικόνα που δημιουργεί προβληματισμό όχι μόνο στους ξένους παίκτες, αλλά και στους μικρότερους εγχώριους παίκτες. Κοινός παρονομαστής των δυο «κατηγοριών» είναι ότι ούτε οι μεν, ούτε οι δε έχουν την «ασπίδα» της καθετοποίησης, σε αντίθεση με τους μεγάλους εγχώριους ομίλους που αφενός διαθέτουν και συμβατικές μονάδες, αφετέρου μπορούν σε μεγάλο βαθμό να αντισταθμίσουν από την δραστηριότητα της προμήθειας τις όποιες απώλειες «γράφουν» από τον κλάδο της παραγωγής). Οι μικρότεροι παίκτες -και ιδίως αυτοί του κλάδου των φωτοβολταϊκών-  καλούνται πλέον να λειτουργήσουν σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες υπό την πίεση των δίδυμων «ναρκών» των περικοπών και των αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών, με τη βιωσιμότητα των έργων τους να τίθεται εν αμφιβόλω και τις στρόφιγγες της τραπεζικής χρηματοδότησης να στερεύουν. Ο αναβρασμός αποτυπώνεται και στο μπαράζ καταγγελιών φωτοβολταϊκών παραγωγών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το τελευταίο διάστημα, με αντικείμενο διατάξεις του εγχώριου δικαίου που κρίνουν προβληματικές. Αποτυπώνεται επίσης και στην κινητικότητα σε επίπεδο μεταβιβάσεων έργων, με πολλούς developers να έχουν ήδη προχωρήσει στην παραχώρηση χαρτοφυλακίων τους, αναζητώντας διέξοδο από το αυξημένο ρίσκο. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη αναφορά του επικεφαλής του Ομίλου AKTOR, Αλέξανδρου Εξάρχου, ότι στην παρούσα φάση το άλυτο «αγκάθι» των περικοπών δημιουργεί ευκαιρίες, καθώς ελκυστικά projects ΑΠΕ διατίθενται σε «αμυντικές»  αποτιμήσεις, με τον AKTOR να αξιοποιεί την ευκαιρία αυτή προχωρώντας σε εξαγορές, με το παράδειγμά του να ακολουθείται και από άλλους μεγάλους ομίλους, τροφοδοτώντας την τάση συγκέντρωσης της αγοράς.

Τα μηνύματα των ξένων

Όσον αφορά στα μηνύματα που εκπέμπουν οι ξένοι ενεργειακοί όμιλοι  που δραστηριοποιούνται στη χώρα, αρκετοί δηλώνουν προς το παρόν σταθεροί στον στρατηγικό τους προσανατολισμό να συνεχίσουν την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ (μεταξύ των οποίων οι γαλλικές Valorem, Voltalia και ΕDF και η αιγυπτιακή Elsewedy  στη βάση πρόσφατων δημόσιων τοποθετήσεών τους). Την ίδια στιγμή όμως ξεκαθαρίζουν ότι η συνέχιση των επενδύσεων προϋποθέτει σαφή και συνεκτικό σχεδιασμό από την Πολιτεία και ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών, στην κατεύθυνση της ταχύτερης λήψης όρων σύνδεσης, της εγκατάστασης ικανής αποθηκευτικής ισχύος και της δικαιότερης κατανομής του αυξανόμενου  κόστους των περικοπών.  Στους «μένουμε Ελλάδα» συμπεριλαμβάνεται και η Principia που προχωρά στην κατασκευή νέων έργων με νέα ώθηση μετά την είσοδο των Αυστραλών της Macquarie στο μετοχικό της σχήμα και τη σύμπραξη με τους Ιταλούς της Enel, η ισπανική Iberdrola, αλλά και νέες είσοδοι όπως οι Ιρλανδοί της Aer Soleir -όπου μεγαλομέτοχος είναι η αμερικανική εταιρεία 547 Energy, ο «βραχίονας» των έργων καθαρής ενέργειας του μεγάλου fund Quantum Energy Partners. Την ίδια στιγμή, άλλοι ξένοι παίκτες φέρονται να διακατέχονται από τάσεις φυγής από την ελληνική αγορά ΑΠΕ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι κοντά στην πόρτα της εξόδου βρίσκεται γερμανική εταιρεία με σημαντικό «αποτύπωμα» στον κλάδο ΑΠΕ καθώς και έτερος όμιλος εκ Σκανδιναβίας ορμώμενος.

Μπαίνουν funds, βγαίνουν developers

Παράλληλα, στην ελληνική αγορά ΑΠΕ καταγράφεται μια ενδιαφέρουσα τάση, αυτή της εξόδου developers και της εισόδου funds, τα οποία όπως εξηγούν στο energygame.gr παράγοντες με άριστη γνώση των τεκταινομένων, οι εν λόγω παίκτες επιλέγουν να διαφοροποιήσουν το ρίσκο τους μέσα από έργα ενέργειας και είναι διατεθειμένοι να αποδεχθούν χαμηλότερες αποδόσεις για τα projects που αγοράζουν σε σχέση με αυτές που επιτυγχάνονταν στο παρελθόν. Υπό την οπτική αυτή γωνία εξηγείται η έλευση στην Ελλάδα της Asterion που όπως ανακοίνωσε αναζητούσε μια «στρατηγικά ελκυστική είσοδο στην ελληνική αγορά ενέργειας που στηρίζεται από ευνοϊκό ρυθμιστικό περιβάλλον και ισχυρά κίνητρα για τις ΑΠΕ», αλλά και άλλων funds όπως του γαλλικού Mirova (Natixis Investment Managers) που αγόρασε projects ΑΠΕ που ωρίμαζε στην Ελλάδα η γερμανική Juwi, της BlackRock, της Eiffel Investment Group, της Glenmont Partners και άλλων. Πρόκειται για επενδυτές που προκρίνουν λειτουργικά έργα με σταθερές ταμειακές ροές στα οποία συμμετέχουν συνήθως με μειοψηφικά ποσοστά.

Διαβάστε ακόμη