Οι περικοπές παραγωγής και οι αρνητικές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας εξελίσσονται σε ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που απειλούν πλέον τη βιωσιμότητα πολλών έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Σύμφωνα με φορείς της αγοράς, μόνο για το 2025 εκτιμάται ότι οι περικοπές θα ανέλθουν σε περίπου 2 TWh, ποσότητα που μεταφράζεται σε σημαντική απώλεια εσόδων για παραγωγούς και επενδυτές.

Την ίδια στιγμή, παραμένει σε εκκρεμότητα τεράστιος όγκος έργων που αναμένουν αδειοδότηση. Η αγορά υπολογίζει ότι περισσότερα από 40 GW ισχύος βρίσκονται σε διαδικασία ωρίμανσης, ενώ οι βεβαιώσεις ή άδειες παραγωγής που έχουν ήδη εκδοθεί φτάνουν τις 4.801, συνολικής ισχύος 77 GW, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία. Από αυτά, περίπου 30 GW αφορούν αιολικά πάρκα και 44 GW φωτοβολταϊκά έργα, ενώ οι υπόλοιπες τεχνολογίες ΑΠΕ παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.

Με βάση το ΕΣΕΚ, η προβλεπόμενη εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ για το 2030 τοποθετείται στα 13,5 GW για τα φωτοβολταϊκά και στα 10,8 GW για τα αιολικά, συμπεριλαμβανομένων των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Ωστόσο, οι στόχοι αυτοί θεωρείται πλέον βέβαιο ότι θα ξεπεραστούν, καθώς ο επενδυτικός κύκλος των ΑΠΕ συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς και το ενδιαφέρον των επενδυτών παραμένει υψηλό.

ΑΠΕ: Αναμονή για τον μηχανισμό αντιστάθμισης των περικοπών

Το ενδιαφέρον της αγοράς στρέφεται πλέον στην παρουσίαση του μηχανισμού που θα αντισταθμίζει τις απώλειες των έργων λόγω υπερβολικών περικοπών παραγωγής. Ο μηχανισμός αυτός προβλέπει την παροχή αποζημιώσεων σε σταθμούς που υφίστανται σημαντική μείωση της παραγόμενης ενέργειας για λόγους εξισορρόπησης του συστήματος. Η παρουσίασή του, αν και βρισκόταν σε σχεδιασμό ήδη από το προηγούμενο έτος με τις ενώσεις της αγοράς να έχουν καταθέσει αναλυτικές προτάσεις, έχει καθυστερήσει σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις.

Σημαντικό είναι ότι η εφαρμογή του μηχανισμού θα συνδεθεί άμεσα με το νέο σύστημα τηλεδιαχείρισης των φωτοβολταϊκών, το οποίο εκτιμάται ότι θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία την προσεχή άνοιξη. Ο μηχανισμός θεωρείται κρίσιμος διότι, παρά το γεγονός ότι η ένταξη νέων έργων ΑΠΕ στο σύστημα προχωρά με ταχύ ρυθμό, η απουσία επαρκών εργαλείων διαχείρισης οδηγεί συχνά σε υπερπροσφορά ενέργειας. Η υπερβολική αυτή παραγωγή προκαλεί λειτουργικές δυσκολίες στο δίκτυο και οδηγεί σε υποχρεωτικές περικοπές, ιδίως για σταθμούς που συνδέονται σε δίκτυα υψηλής τάσης ή σε περιοχές με κορεσμένο ηλεκτρικό χώρο.

Έντονος προβληματισμός στον κλάδο φωτοβολταϊκών

Παράλληλα, το ζήτημα έχει πλέον μεταφερθεί και στη Βουλή, με αφορμή το πρόσφατο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ) εξέφρασε έντονη αντίθεση στο άρθρο 56, που αφορά τους σταθμούς Φ/Β με ενσωματωμένες μονάδες αποθήκευσης. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, η πρόβλεψη για μόνιμο περιορισμό της μέγιστης ισχύος παραγωγής στο 60% της εγκατεστημένης ισχύος κρίνεται άδικη και αντιφατική: από τη μία το Υπουργείο αναγνωρίζει το πρόβλημα των περικοπών και των μηδενικών τιμών, δίνοντας κίνητρα για εγκατάσταση μπαταριών, και από την άλλη επιβάλλει έναν ουσιαστικό περιορισμό 40% σε όσους επιλέξουν να επενδύσουν σε αποθήκευση. Η Ομοσπονδία ζητά η ρύθμιση αυτή να ισχύσει αποκλειστικά για σταθμούς που δεν έχουν υποβάλει Δήλωση Ετοιμότητας μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το τρίπτυχο των αρνητικών τιμών – περικοπών – αποθήκευσης αναμένεται να αναδειχθεί σε κεντρικό θέμα συζήτησης και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αρκετοί παραγωγοί φέρονται να προετοιμάζουν επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας τη λήψη στοχευμένων μέτρων για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των έργων ΑΠΕ και τη σταθερότητα της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Διαβάστε ακόμη