Ένα πρωτοφανές παράδοξο φαίνεται να συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Γερμανία, σε μια χώρα όπου η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας. Ο ίδιος ο κλάδος της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας ζητά από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση να «φρενάρει» την πορεία των έργων. Η Γερμανία, η οποία φιλοδοξεί να απαλλαγεί από τον άνθρακα και να τριπλασιάσει την ισχύ από τις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες στα 30 GW μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, αντιμετωπίζει για πρώτη φορά την πρόκληση ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου αμφιβάλλουν για την οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεων και ζητούν αναβολή των δημοπρασιών για το 4ο τρίμηνο του 2026.

Σήμερα, στη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα περιστρέφονται 1.730 γιγάντιες ανεμογεννήτριες, ενώ υπάρχουν σχέδια για εγκατάσταση πολλών ακόμη, με στόχο να καλυφθεί η ζήτηση και οι φιλόδοξοι στόχοι παραγωγής. Ωστόσο, η Ομοσπονδιακή Ένωση Υπεράκτιας Αιολικής Ενέργειας (BWO) προειδοποιεί ότι οι τρέχουσες συνθήκες επενδύσεων και οι αυστηρές απαιτήσεις κατασκευής καθιστούν αδύνατη την προσέλκυση νέων επενδυτών. Μάλιστα, στις δύο τελευταίες δημοπρασίες περιοχών δεν εμφανίστηκε κανένας ενδιαφερόμενος για την κατασκευή πύργων ύψους άνω των 200 μέτρων, με το φαινόμενο αυτό να προκαλεί έκπληξη, καθώς μόλις πριν από δύο χρόνια κολοσσοί όπως η BP και η TotalEnergies είχαν προσφέρει συνολικά 12,5 δισ. ευρώ για να κατασκευάσουν ανεμογεννήτριες στα γερμανικά χωρικά ύδατα.

Τα εμπόδια που συναντούν οι επενδύσεις σε υπεράκτια αιολικά στη Γερμανία

Παρά τις αρχικές όμως προσδοκίες για κερδοφορία, οι προοπτικές πλέον έχουν περιοριστεί σημαντικά, καθώς ο κλάδος επισημαίνει ένα «δηλητηριώδες κοκτέιλ», όπως το χαρακτηρίζουν, γραφειοκρατικών ρυθμίσεων και αβεβαιοτήτων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και στις επιδοτήσεις, καθιστώντας τις επενδύσεις επισφαλείς. Ο επικεφαλής της BWO, Stefan Thimm, προειδοποιεί ότι χωρίς άμεση μεταρρύθμιση, οι επόμενες δημοπρασίες κινδυνεύουν να αποτύχουν, προκαλώντας στασιμότητα στην αλυσίδα εφοδιασμού, οικονομικές απώλειες και κίνδυνο για τους εργαζομένους στον κλάδο της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.

Αγνοώντας τις προειδοποιήσεις, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση σχεδιάζει νέα δημοπρασία με ημερομηνία την 1η Φεβρουαρίου 2026, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τόσο τις εταιρείες όσο και τους διαχειριστές δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες TenneT Germany, 50 Hertz, Amprion και TransnetBW, σε επιστολή προς την Υπουργό Οικονομίας Κατερίνα Ράιχε, προειδοποιούν για «σημαντική οικονομική ζημία» σε περίπτωση που δεν αναβληθεί η διαδικασία.

Πόσο κοστίζει ένα υπεράκτιο αιολικό

Κάθε υπεράκτιο αιολικό πάρκο κοστίζει περίπου 6 δισ. ευρώ, ενώ η σύνδεση με το δίκτυο απαιτεί επιπλέον 4 έως 5 δισ. Ακόμη και ένας μόνο υποσταθμός – ουσιαστικά ένας μετατροπέας στην ανοικτή θάλασσα – κοστίζει 2 δισ. ευρώ, κάνοντας φανερό το υψηλό οικονομικό ρίσκο των έργων. Παράλληλα, οι διαχειριστές δικτύων βρίσκονται σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση, καθώς πρέπει να οργανώσουν έγκαιρα τις αλυσίδες εφοδιασμού χωρίς να γνωρίζουν αν οι επενδύσεις θα υλοποιηθούν τελικά, ενώ το κόστος μετακυλίεται στους καταναλωτές μέσω των τελών δικτύου ή στον φορολογούμενο. Για τους λόγους αυτούς, ο  Διευθύνων Σύμβουλος της TenneT Germany, Tim Meyerjürgens, τονίζει ότι η αναβολή των επόμενων δημοπρασιών είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η επιδείνωση των ήδη υπαρχόντων προβλημάτων και να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεων.

Τι πρέπει να γίνει

Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί, ότι ο έξτρα χρόνος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη σωστή αναδιοργάνωση των περιοχών εγκατάστασης των ανεμογεννητριών, καθώς η σημερινή «σκίαση» των ανεμογεννητριών μειώνει την απόδοσή τους έως και 30%. Με επανασχεδιασμό, οι ίδιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να παραχθούν με λιγότερες εγκαταστάσεις, αποφέροντας δισεκατομμύρια σε αποδοτικότητα και μειώνοντας τα κόστη για τους καταναλωτές. Οι διαχειριστές δικτύων και ο κλάδος είχαν ήδη υποβάλει προτάσεις για μια διαδικασία δημοπρασίας που να αντικατοπτρίζει καλύτερα τους κινδύνους, να επιτρέπει συγχρονισμό των δικτύων και να αξιοποιεί τις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία για «έξυπνη» βελτιστοποίηση των περιοχών.

Η εφαρμογή των απαραίτητων αλλαγών για την υπεράκτια αιολική ενέργεια χρειάζεται ξεκάθαρη πολιτική βούληση, η οποία φαίνεται να υπάρχει στο Υπουργείο Οικονομίας και στην κοινοβουλευτική ομάδα της CDU/CSU στη Bundestag. Ο κλάδος ελπίζει ότι το Κοινοβούλιο θα αποφασίσει την αναβολή των δημοπρασιών, ειδικά καθώς οι ευρωπαϊκοί κανόνες για την υπεράκτια αιολική ενέργεια είναι ήδη στην ημερήσια ατζέντα. Παρά τις ενδείξεις βούλησης, όμως, παραμένει αβέβαιο αν θα βρεθεί η απαραίτητη πλειοψηφία στη Bundestag. Στην CDU/CSU εκφράζονταν φόβοι ότι η Ομοσπονδιακή Υπουργός Οικονομίας, Ράιχε, θα μπορούσε να δεχθεί επικρίσεις από Πράσινους, ΜΚΟ και ακτιβιστές, ακόμα και αν στην πραγματικότητα ακολουθεί τις επιθυμίες του κλάδου της αιολικής ενέργειας.

Ο κυβερνητικός εταίρος SPD βλέπει την αναβολή με ορισμένους αστερίσκους: υποστηρίζει  ότι θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα σαφές σχέδιο για τη βελτίωση της διαδικασίας δημοπρασιών. Οι ποσότητες δημοπράτησης για το επόμενο έτος θα «προσαρμοστούν με ευελιξία» σε 2.500 έως 5.000 Megawatt, όπως τόνισε η εκπρόσωπος ενεργειακής πολιτικής της κοινοβουλευτικής ομάδας του SPD, Nina Scheer, ώστε ο εναπομείνας χρόνος μέχρι το 2027 να χρησιμοποιηθεί για τις απαραίτητες προσαρμογές στη δομή των δημοπρασιών.

Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν αυτά τα μέτρα θα αρκέσουν για να προσελκύσουν ξανά επενδυτές ήδη από τον Φεβρουάριο. Αν η Bundestag δεν εγκρίνει την αναβολή, η Γερμανία κινδυνεύει να αντιμετωπίσει το τρίτο συνεχόμενο φιάσκο δημοπρασιών για υπεράκτια αιολικά, με σοβαρές συνέπειες για τον κλάδο και τους διαχειριστές των δικτύων.

Διαβάστε ακόμη