Σε μια κρίσιμη καμπή βρίσκεται ο χώρος των ΑΠΕ στην Ελλάδα, σύμφωνα με πηγές της αγοράς. Όπως έχει γράψει το energygame, το ζήτημα των περικοπών καθώς και οι ώρες με μηδενικές ή αρνητικές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού επηρεάζουν δυσμενώς τις αποδόσεις των έργων ΑΠΕ, ιδίως όσων δεν έχουν «κλειδώσει» μακροχρόνια τιμή αποζημίωσης μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών. Το περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί τους τελευταίους μήνες προκαλεί έντονο προβληματισμό σε πολλές εταιρείες, την ίδια στιγμή που υπάρχει μια «ουρά» έργων άνω των 40 GW που αναμένουν να ενταχθούν στο δίκτυο. Κανείς, βέβαια, δεν γνωρίζει πόσα από αυτά τα έργα θα υλοποιηθούν τελικά.
Καθυστερήσεις στις γνωμοδοτήσεις
Ένα από τα βασικά ζητήματα στην ελληνική αγορά είναι οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις γνωμοδοτήσεις τοπικών υπηρεσιών. Οι καθυστερήσεις αυτές κρατούν σε αβεβαιότητα έργα -ιδίως αιολικά- με την ΕΛΕΤΑΕΝ να επαναφέρει πρόσφατα δύο προτάσεις της. «Για όσο η Διοίκηση παραβιάζει τις προθεσμίες που της έχει θέσει ο νόμος, πρέπει να αναστέλλονται ισόχρονα και οι προθεσμίες που θέτει ο νόμος στις επιχειρήσεις και τις οποίες αδυνατούν να τηρήσουν εξαιτίας της καθυστέρησης της Διοίκησης. Όταν οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις καθυστερούν συστηματικά να αποφασίσουν επί αιτημάτων χορήγησης ή τροποποίησης αδειών αιολικών πάρκων, τότε πρέπει ο ενδιαφερόμενος φορέας να έχει δικαίωμα να ζητήσει από το κεντρικό Υπουργείο να λάβει οριστική απόφαση επί του αιτήματος», ανέφερε σε πρόσφατη ανακοίνωσή της.
Πώς θα προχωρήσει η νέα έκδοση οριστικών προσφορών σύνδεσης
Την ίδια στιγμή, όπως σημειώνουν πηγές της αγοράς, δεδομένου ότι είναι εμφανές πως οι στόχοι για τις ΑΠΕ με ορίζοντα το 2030 έχουν ουσιαστικά επιτευχθεί, παραμένει ερώτημα κατά πόσο θα συνεχίσουν να χορηγούνται νέες οριστικές προσφορές σύνδεσης. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως στο παρελθόν είχε εξεταστεί το σενάριο των «κυλιόμενων» όρων σύνδεσης (δηλαδή ένα έργο να μη λειτουργεί με όλη του την ισχύ). Παράλληλα, εκτιμούν ότι το πρόβλημα σήμερα είναι πως η πολιτεία δεν μπορεί να δεσμευτεί για αποφάσεις με μακροχρόνιο ορίζοντα εφαρμογής. Η συζήτηση για το μέλλον των ΑΠΕ είχε άλλωστε ξεκινήσει εδώ και περίπου έναν χρόνο, όταν η προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Ενέργειας είχε δηλώσει ότι οι επιδοτήσεις στον τομέα των ΑΠΕ έχουν τελειώσει.
Το αγκάθι της «κοινωνικοποίησης» του κόστους διασύνδεσης των έργων
Μεγάλη συζήτηση είχε προκαλέσει πριν λίγους μήνες και το ζήτημα της «κοινωνικοποίησης» του κόστους διασύνδεσης των σταθμών ΑΠΕ. Το κόστος των ιδιωτικών έργων ΑΠΕ, βάσει νόμου, επιμερίζεται κατά 50% στους διαχειριστές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον νόμο 4951/2022, για τα έργα του Δικτύου Διανομής και Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, το 50% του κόστους εντάσσεται στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση των διαχειριστών (ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ) και ανακτάται μέσω των Χρεώσεων Χρήσης Συστήματος, ενώ το υπόλοιπο 50% επιβαρύνει τους παραγωγούς. Πρακτικά, αυτό θα σήμαινε νέα επιβάρυνση για τους καταναλωτές που θα έβλεπαν τους λογαριασμούς τους «φουσκωμένους». Εκτιμάται ότι έργα περίπου 900 MW θα μπορούσαν να ευνοηθούν από τη ρύθμιση, ωστόσο, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, μέρος των σχετικών δαπανών δεν έχει ακόμη ανακτηθεί.
Την ίδια ώρα, ενδιαφέρον παρουσιάζει το ζήτημα της προτεραιότητας στις νέες συνδέσεις έργων ΑΠΕ στο δίκτυο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζονται αιτήσεις σε μία από τις υποκατηγορίες της ομάδας Α, η οποία περιλαμβάνει έργα αιολικών και φωτοβολταϊκών. Όσο για την ομάδα Β, περιλαμβάνει έργα που προορίζονται να έχουν προτεραιότητα στη χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης και υπολογίζονται περίπου σε 3 GW -ένας πολύ μεγάλος αριθμός, στον οποίο περιλαμβάνονται και έργα που προορίζονται για PPAs. Στην ομάδα Γ εξετάζονται αιτήσεις για έργα αυτοπαραγωγής και ενεργειακών κοινοτήτων.
Τι χρειάζεται για να ξεκαθαρίσει το τοπίο
Με φόντο τα παραπάνω ζητήματα, πηγές της αγοράς υπογραμμίζουν πως για να υπάρξει ξεκάθαρο τοπίο θα πρέπει:
- να μην δίνονται νέες οριστικές προσφορές σύνδεσης σε έργα που δεν συνοδεύονται από μπαταρία
- να εξασφαλιστεί ισορροπία στο ενεργειακό μείγμα των τεχνολογιών ΑΠΕ.
Διαβάστε ακόμη
