Βαριά σύννεφα σκιάζουν τον ορίζοντα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα που βρίσκονται παγιδευμένα σε κλοιό διογκούμενων καθυστερήσεων, ρυθμιστικής αβεβαιότητας και αμφισβητούμενης πολιτικής στήριξης, τη στιγμή που επιδεινώνεται και το διεθνές περιβάλλον λόγω της αύξησης του κόστους, των εμπλοκών στην εφοδιαστική αλυσίδα και του παράγοντα Τραμπ.
Ο εντεινόμενος προβληματισμός αποτυπώθηκε και στο συνέδριο Greek Offshore Renewable Energy Conference που διοργάνωσαν η INTEC και η γαλλική Bluesign, καθώς παράγοντες της αγοράς με τους οποίους συνομίλησε το energygame.gr μετέφεραν την πεποίθησή τους ότι η προθεσμία για την εγκατάσταση των πρώτων offshore αιολικών το 2030 έχει οριστικά χαθεί. «Μετά το 2032 και αν» ήταν η χαρακτηριστική φράση στελέχους μεγάλης ελληνικής εταιρείας, ενώ άλλες πηγές στάθηκαν στις μεγάλες καθυστερήσεις σε όλα τα επίπεδα, από την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα που αποτελεί το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη του κλάδου στην Ελλάδα (που σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό έπρεπε να είχε γίνει στις αρχές του 2024 αλλά παραμένει μετέωρο έως σήμερα) έως την ανάθεση και διενέργεια των μελετών ώστε να εντοπιστούν τα κατάλληλα λιμάνια και την κοινοποίηση από το ΥΠΕΝ στην Κομισιόν του σχήματος στήριξης για το πιλοτικό υπεράκτιο πάρκο σταθερής έδρασης και ισχύος 600 MW στην Αλεξανδρούπολη που αναπτύσσει η κοινοπραξία των ΔΕΗ, Motor Oil και ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Τα πέντε αιτήματα της αγοράς υπεράκτιων αιολικών
Τα προαπαιτούμενα ώστε να μην χαθεί ανεπιστρεπτί το «τρένο» για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα στην Ελλάδα περιέγραψε κατά την παρέμβασή του στο συνέδριο ο Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Παπασταματίου, που υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να παραμείνει δεσμευμένη στην εφαρμογή του νόμου που ή ίδια ψήφισε το 2022 και εξειδίκευσε τα πέντε βασικά αιτήματα της αγοράς:
- Επίσημη έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης δια της έγκρισης της απαραίτητης Κοινής Υπουργικής Απόφασης που λέγεται ότι έχει παγώσει από το Υπουργείο Εξωτερικών στο πλαίσιο της πολιτικής των «ήρεμων νερών», υπό το βάρος των τουρκικών ενστάσεων στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της χώρας. Ορισμένες πηγές της αγοράς, πάντως, «φωτογραφίζουν» το ΥΠΕΝ που επικαλείται την αύξηση του κόστους για τα εν λόγω projects και φέρεται να αναζητά τον κατάλληλο χρόνο για να «πατήσει το κουμπί» της αφετηρίας.
- Αποσαφήνιση των βασικών όρων για το σχήμα κρατικής στήριξης και των μελλοντικών διαγωνισμών για τα Υπεράκτια Αιολικά, όπως την αναπροσαρμογή της τιμής αποζημίωσης με βάση τον πληθωρισμό (price indexing), την κατανομή του κόστους σύνδεσης των πάρκων με το ηλεκτρικό δίκτυο κλπ.
- Χαρακτηρισμός, μέσω των οικείων Προεδρικών Διαταγμάτων, των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων ως περιοχές «Ταχείας Ανάπτυξης ΑΠΕ» (Renewable Acceleration Areas), όπως συνέβη με το πιλοτικό project της Αλεξανδρούπολης, ώστε να επισπευσθεί η αδειοδοτική διαδικασία.
- Έναρξη σχεδιασμού για τη μελλοντική (σ.σ. μετά το 2040) ανάπτυξη offshore αιολικών σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές της χώρας, αρχής γενομένης από τις περιοχές που βρίσκονται εντός της ΑΟΖ με την Αίγυπτο και ιδίως την περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κάσου
- Θεσμοθέτηση ενός εύρωστου προγράμματος με ισχυρά κίνητρα για επενδύσεις στην εγχώρια εφοδιαστική αλυσίδα και στην τεχνολογία των πλωτών αιολικών. Πιο συγκεκριμένα, η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει προτείνει την προώθηση εθνικού προγράμματος για τον σχεδιασμό μιας πλωτής πλατφόρμας made in Greece, την ανάπτυξη φθηνότερων πλωτήρων για πλωτές ανεμογεννήτριες, κατάλληλων για τις ηπιότερες κυματικές συνθήκες θαλασσών όπως η Μεσόγειος. Τέλος, έχει ρίξει στο τραπέζι και σχέδιο για την ανάπτυξη και λειτουργία Κέντρου Δοκιμών Πλωτής Αιολικής Ενέργειας για την επίδειξη και πιστοποίηση τεχνολογιών, κατά το πρότυπο του METCentre της Νορβηγίας.
Τα μηνύματα από ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και Helleniq Energy
Από το βήμα του ίδιου συνεδρίου ο υπεύθυνος ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων Φίλιππος Τσακίρης σημείωσε την επιδείνωση του διεθνούς περιβάλλοντος για τον κλάδο. «Την τελευταία τριετία βλέπουμε να αναβάλλονται ή να ακυρώνονται έργα με συχνότητα που δεν έχει προηγούμενο», είπε ο κ. Τσακίρης, τονίζοντας ότι η αύξηση του κόστους του χρήματος έχει επιβαρύνει σημαντικό το μέσο σταθμισμένο κόστος (LCOE) των υπερβατικών αιολικών σε συνδυασμό με τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Σημείωσε επίσης ότι οι φιλόδοξοι στόχοι που έχει θέσει η Ευρώπη για το 2030 δημιουργεί μια τεχνητή «φούσκα» ζήτησης, αφού -όπως είπε- «όλη η ήπειρος ανταγωνίζεται για τα ίδια slots στα εργοστάσια και τα ίδια καράβια για το ίδιο χρονικό διάστημα, αυξάνοντας τις τιμές και μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους των έργων». Αναφερόμενος στα προαπαιτούμενα για τη δημιουργία ενός χρηματοοικονομικά βιώσιμο κλάδου Υπεράκτιων Αιολικών στην Ελλάδα, ο κ. Τσακίρης εντόπισε τρία: Πρώτον, σαφώς καθορισμένο οδικό χάρτη για διαγωνιστικές διαδικασίες με τιμαριθμοποιημένα συμβόλαια επί διαφοράς (CfDs). «Το πιλοτικό έργο στην Αλεξανδρούπολη είναι μια καλή αρχή, αλλά τα 600 MW δεν συνιστούν αγορά», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Τσακίρης. «Οι προκαθορισμένες ημερομηνίες διαγωνισμών δίνουν σαφές σήμα για τη δυναμικότητα των έργων και τον απαιτούμενο εξοπλισμό, προσφέρουν βεβαιότητα στην εγχώρια εφοδιαστική αλυσίδα και προσελκύουν εταιρείες όπως η Siemens Gamesa και η Vestas να στήσουν τοπικές υποδομές συναρμολόγησης των ανεμογεννητριών. Με σαφείς ημερομηνίες για διαγωνισμούς θα δημιουργηθούν οι οικονομίες κλίμακας στις οποίες θα στηριχθούν τα επιμέρους projects». Το δεύτερο προαπαιτούμενο που έθεσε ο κ. Τσακίρης είναι επενδύσεις σε 1-2 «εθνικά στρατηγικά λιμάνια», με χρηματοδότηση τόσο από τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα. Πρόκειται για το μοντέλο που ακολούθησε το λιμάνι Port La Nouvelle στη Νότια Γαλλία, όπου απαιτήθηκαν επενδύσεις 650 εκατ. ευρώ με σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για να αναβαθμιστεί και να μπορεί να υποστηρίξει υπεράκτια αιολικά projects. Και το τρίτο είναι η προβλεψιμότητα και η μείωση του ρίσκου μέσω ολοκληρωμένου σχεδιασμού . Αυτό που τελικά καθιστά ένα project χρηματοδοτήσιμο δεν είναι απλώς η ταχύτητα των ανέμων, ούτε το κόστος ανά Μεγαβάτ, είναι η εμπιστοσύνη στην διαδικασία της ανάπτυξης», κατέληξε ο κ. Τσακίρης.
Ο κ. Σπύρος Κιαρτζής, Διευθυντής Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας και Νέων Τεχνολογιών της Helleniq Energy έκανε λόγο για καθυστερήσεις από την πλευρά της Πολιτείας και θολό ρυθμιστικό πλαίσιο για τα Υπεράκτια Αιολικά, τόνισε την ανάγκη να αμβλυνθούν οι κίνδυνοι και να υπάρχει προβλεψιμότητα και σταθερότητα στις χρηματοροές των projects και ανέδειξε τα μεγάλα κενά στις υποδομές και την εφοδιαστική αλυσίδα. «Δεν μπορούμε να αναπτύξουμε offshore αιολικά χωρίς λιμάνια, ναυπηγεία, μεταλλουργικές εταιρίες κλπ. Έχουμε επίσης ερωτηματικά όσον αφορά την τεχνολογία των πλωτών αιολικών που προβλέπεται να εφαρμοστεί στην πλειονότητα των έργων στην Ελλάδα, πρέπει να ωριμάσει και να τυποποιηθεί ώστε να μειωθούν τα κόστη. Στο τέλος της ημέρας, οι εταιρείες θα πρέπει να κάνουμε μεγάλες επενδύσεις και κανείς δεν θα βάλει χρήματα όταν υπάρχουν τόσες αβεβαιότητες», κατέληξε ο κ. Κιαρτζής, προσθέτοντας στο τέλος και την παράμετρο της κοινωνικής αποδοχής που είναι πολύ δύσκολο στοίχημα για τα υπεράκτια αιολικά στην Ελλάδα.
Πού βρίσκεται το πιλοτικό έργο της Αλεξανδρούπολης
Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, το έργο βρίσκεται σε αναμονή έναρξης πολλαπλών μετρήσεων πεδίου. Ωστόσο, λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων -που αφορούν μεταξύ άλλων και την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για όλες τις περιοχές προτεραιότητας,- η διαδικασία δεν έχει ακόμα προχωρήσει. Παρά ταύτα, από πλευράς έργου υπάρχει ετοιμότητα για την έναρξη των μετρήσεων – έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικοί διαγωνισμοί και έχουν αναδειχθεί ανάδοχοι Ωστόσο, καμία πληρωμή ή επίσημη έναρξη δεν μπορεί να γίνει, όσο η υπόθεση παραμένει «κολλημένη» γραφειοκρατικά. Στο πλαίσιο αυτό, επί θύραις βρίσκονται οι ανεμολογικές μετρήσεις, οι γεωφυσικές έρευνες, ενώ σε μεταγενέστερο στάδιο θα πραγματοποιηθούν γεωτεχνικές μετρήσεις για τον πυθμένα.
Διαβάστε ακόμη
