Η μετάβαση της Ευρώπης σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών αποκτά πλέον συγκεκριμένες συντεταγμένες. Δεκαπέντε «Κοιλάδες Υδρογόνου» από έντεκα χώρες επιλέχθηκαν από την Clean Hydrogen Partnership για να λάβουν υποστήριξη ανάπτυξης έργων (Project Development Assistance – PDA) στο πλαίσιο της πρώτης Πρόσκλησης του προγράμματος Hydrogen Valleys Facility (H2V Facility). Ανάμεσά τους και η North-1 Hydrogen Valley, που περιλαμβάνει την υπό ανάπτυξη μονάδα της Hellenic Hydrogen στο Αμύνταιο, φέρνοντας για πρώτη φορά την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό χάρτη των κοιλάδων υδρογόνου.
Η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε επιλέγοντας 15 δικαιούχους PDA από 36 υποψήφιες προτάσεις, οι οποίοι εκπροσωπούν οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ και τρεις συνδεδεμένες χώρες του Horizon Europe. Από αυτούς, εννέα έργα θα λάβουν υποστήριξη PDA light διάρκειας έξι εβδομάδων – προσανατολισμένη σε αρχικά στάδια ωρίμανσης και προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας – ενώ έξι έργα, μεταξύ των οποίων και το ελληνικό, εντάσσονται στην πιο προχωρημένη κατηγορία PDA plus, διάρκειας δώδεκα εβδομάδων, που στοχεύει στην προετοιμασία της τελικής επενδυτικής απόφασης (Final Investment Decision – FID).
Στο πλαίσιο αυτό, το North-1 Hydrogen Valley θα λάβει στοχευμένη τεχνική, ρυθμιστική και εμπορική υποστήριξη από τους συμβούλους της Roland Berger και τον τεχνικό εταίρο Worley, με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλήρους οδικού χάρτη σκοπιμότητας και την προώθηση του έργου προς την τελική φάση υλοποίησης. Η έναρξη της υποστήριξης έχει προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο, υπό την προϋπόθεση της υπογραφής Δήλωσης Συνεργασίας (Declaration of Collaboration) μεταξύ των επιλεγμένων φορέων και της Clean Hydrogen Partnership.
Όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση, «το PDA θα επικεντρωθεί σε εμπορικά, τεχνικά, ρυθμιστικά και ζητήματα διακυβέρνησης των κοιλάδων, με στόχο την ταχύτερη ωρίμανση των έργων και την προσέλκυση επενδύσεων». Εξειδικευμένες ομάδες συμβούλων θα παρέχουν καθοδήγηση προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε έργου, ώστε να επιτευχθεί η μετάβαση από τη φάση σχεδιασμού στην υλοποίηση.
Η επιλογή της ελληνικής κοιλάδας αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς το έργο Hellenic Hydrogen στο Αμύνταιο αποτελεί τον πρώτο πυλώνα μιας οργανωμένης στρατηγικής ανάπτυξης της οικονομίας του υδρογόνου στη χώρα. Το έργο, που εντάσσεται στο πλαίσιο του North-1 Hydrogen Valley, φιλοδοξεί να αξιοποιήσει την υπάρχουσα ενεργειακή υποδομή της Δυτικής Μακεδονίας, μετατρέποντας την περιοχή από κέντρο λιγνίτη σε κόμβο καθαρής ενέργειας. Η συμμετοχή του στο πρόγραμμα PDA plus ανοίγει τον δρόμο για την τελική μελέτη βιωσιμότητας και τις προπαρασκευαστικές ενέργειες προς την επενδυτική απόφαση.
Το έργο της Hellenic Hydrogen, στο οποίο συμμετέχουν η Motor Oil με ποσοστό 51% και η ΔΕΗ με 49%, βρίσκεται πλέον σε ώριμο στάδιο ανάπτυξης. Όπως έχει γράψει το energygame.gr, το επόμενο κρίσιμο βήμα αφορά την εξασφάλιση χρηματοδότησης από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, με τις σχετικές αποφάσεις να αναμένονται μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση έχει ήδη ολοκληρωθεί με την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), ενώ έχει καθοριστεί και ο τεχνικός σχεδιασμός της μονάδας, σηματοδοτώντας την είσοδο του έργου στην τελική φάση προετοιμασίας πριν από την επενδυτική απόφαση.
Το πράσινο υδρογόνο που θα παράγεται στο Αμύνταιο θα τροφοδοτεί τη νέα μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘΥΑ) της ΔΕΗ στην Καρδιά, η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες του δικτύου τηλεθέρμανσης της Δυτικής Μακεδονίας. Το έργο έχει σχεδιαστεί να υλοποιηθεί σταδιακά, με δυνατότητα επέκτασης της εγκατεστημένης ισχύος έως τα 200 MW σε επόμενη φάση. Παράλληλα, φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για τη δημιουργία ενός τοπικού βιομηχανικού cluster, προσελκύοντας επιχειρήσεις που θα εντάξουν το υδρογόνο στο ενεργειακό τους μείγμα και θα συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας νέας, βιώσιμης αγοράς καθαρής ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη βιομηχανία του υδρογόνου δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η ίδια η δημιουργία ζήτησης. Χωρίς παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξει ενδιαφέρον, αλλά χωρίς ενδιαφέρον δεν ξεκινά η παραγωγή – ένας φαύλος κύκλος που κρατά την αγορά σε στασιμότητα. Το έργο του Αμυνταίου φιλοδοξεί να τον ανατρέψει, λειτουργώντας ως πιλότος τοπικής παραγωγής και κατανάλωσης, όπου η ύπαρξη διαθέσιμου υδρογόνου θα πυροδοτήσει σταδιακά τη δημιουργία μιας νέας, βιώσιμης αγοράς.
Η επιτυχία, ωστόσο, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από την ωρίμανση του θεσμικού πλαισίου. Η αγορά αναμένει την κατάθεση του νομοσχεδίου για το υδρογόνο και την πλήρη ενσωμάτωση της οδηγίας RED III, η οποία εισάγει ποινές για ρυπογόνες τεχνολογίες και κίνητρα για καθαρές μορφές ενέργειας. Την ίδια στιγμή, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις για το καθεστώς μεταφοράς υδρογόνου και την πιστοποίηση των μεταφορέων, με στόχο να έχει διαμορφωθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων και προτύπων έως το τέλος του έτους, που θα επιτρέψει την ασφαλή και ανταγωνιστική ανάπτυξη της νέας αγοράς.
Υδρογόνο: Δύο στάδια υποστήριξης – 15 κοιλάδες, 11 χώρες
Η πρωτοβουλία H2V Facility διακρίνει δύο επίπεδα υποστήριξης. Η PDA light (διάρκειας 6 εβδομάδων) αφορά πρώιμα έργα που χρειάζονται καθοδήγηση για τη διαμόρφωση μιας προ-μελέτης σκοπιμότητας. Ανάμεσα στους εννέα δικαιούχους βρίσκονται κοιλάδες από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Πορτογαλία, τη Νορβηγία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Αυστρία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Η PDA plus (διάρκειας 12 εβδομάδων) απευθύνεται σε πιο ώριμες επενδύσεις που βρίσκονται κοντά στο στάδιο της τελικής επενδυτικής απόφασης. Οι έξι επιλεγμένες κοιλάδες βρίσκονται σε Πολωνία, Ουκρανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα και Ισπανία. Για όλες, προβλέπεται εντατικό πρόγραμμα τεχνικής και επιχειρησιακής υποστήριξης από τον Νοέμβριο έως τις αρχές του 2026.
Προς 50 λειτουργικές κοιλάδες υδρογόνου έως το 2030
Το πρόγραμμα Hydrogen Valleys Facility, που χρηματοδοτείται από την Clean Hydrogen Partnership, αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την επιτάχυνση της ανάπτυξης βιώσιμων οικοσυστημάτων υδρογόνου. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να βρίσκονται σε λειτουργία ή υπό κατασκευή 50 κοιλάδες υδρογόνου έως το 2030.
Για την επίτευξη του στόχου αυτού, το H2V Facility έχει σχεδιαστεί ως πενταετής πρωτοβουλία, που υλοποιείται από τη Roland Berger, σε συνεργασία με τις Worley και Inycom. Η υποστήριξη δεν περιλαμβάνει άμεση χρηματοδότηση, αλλά παρέχει μη χρηματοοικονομική ενίσχυση, μέσω τριών διακριτών πυλώνων:
- Project Development Assistance (PDA) – για την ωρίμανση των έργων από το στάδιο της ιδέας έως την επενδυτική απόφαση.
- H2V Knowledge Centre – μια ανοιχτή πλατφόρμα ανταλλαγής γνώσης και βέλτιστων πρακτικών.
- H2V Platform – μια διαδραστική βάση δεδομένων που παρουσιάζει τις ευρωπαϊκές κοιλάδες και ενσωματώνει νέα τεχνικά και περιεχομενικά εργαλεία.
Όπως αναφέρει η Clean Hydrogen Partnership, «η υποστήριξη του H2V Facility φιλοδοξεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ σχεδιασμού και επένδυσης, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών στα έργα καθαρής ενέργειας». Ήδη προγραμματίζεται νέα πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το 2026, προκειμένου να επεκταθεί περαιτέρω το δίκτυο των ευρωπαϊκών Hydrogen Valleys.
Διαβάστε ακόμη
