Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, η ισότητα των φύλων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) εξακολουθεί να απέχει από το επιθυμητό επίπεδο. Σύμφωνα με νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 32% των θέσεων πλήρους απασχόλησης στον κλάδο, ενώ στα ηγετικά πόστα περιορίζονται μόλις στο 19%.

Η μελέτη, με τίτλο «Renewable Energy: A Gender Perspective», που επικαλείται το περιοδικό pv, βασίζεται σε μια παγκόσμια έρευνα που διεξήχθη διαδικτυακά από τον Μάρτιο έως τον Δεκέμβριο του 2024 και συγκέντρωσε συνολικά 1.421 απαντήσεις από 119 χώρες. Οι περισσότερες καταγραφές έγιναν από μεμονωμένους εργαζόμενους, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό προήλθε και από οργανισμούς.

Περισσότερες γυναίκες σε υποστηρικτικούς ρόλους

Η έρευνα αναδεικνύει ένα σταθερό μοτίβο: οι γυναίκες εμφανίζονται καλύτερα εκπροσωπημένες σε διοικητικές και υποστηρικτικές θέσεις, ενώ υστερούν σημαντικά στους τεχνικούς κλάδους και στις θέσεις λήψης αποφάσεων. Στα επαγγέλματα που απαιτούν τεχνική κατάρτιση ή πιστοποίηση –όπως εγκαταστάτριες, ηλεκτρολόγοι ή χειρίστριες μηχανημάτων– η παρουσία τους παραμένει περιορισμένη.

Αντιθέτως, στον χώρο των μη τεχνικών ειδικοτήτων, η συμμετοχή των γυναικών είναι υψηλότερη. Ωστόσο, αυτό δεν αντισταθμίζει το χάσμα στα ηγετικά και επιστημονικά πόστα. Μόλις μία στις πέντε γυναίκες φτάνει σε ανώτερη διοικητική θέση στον τομέα των ΑΠΕ.

Η συμμετοχή των γυναικών διαφέρει αισθητά ανάλογα με το είδος του οργανισμού. Στον ιδιωτικό τομέα, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 25% των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, ενώ σε ΜΚΟ, κυβερνητικούς οργανισμούς ή φορείς κοινωνίας των πολιτών το ποσοστό ανεβαίνει στο 35%.

Η διάκριση παραμένει

Ένα από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα της έκθεσης είναι ότι σχεδόν οι μισές γυναίκες που εργάζονται στις ΑΠΕ έχουν βιώσει κάποια μορφή διάκρισης λόγω φύλου. Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα υψηλά στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπου άγγιξαν το 55%. Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι όσο περισσότερα χρόνια εμπειρίας διαθέτει μια γυναίκα, τόσο πιο πιθανό είναι να αναφέρει περιστατικά διάκρισης – πιθανώς επειδή έχει βρεθεί εκτεθειμένη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο εργασιακό περιβάλλον.

«Διαρροή ταλέντου» και ανάγκη για αλλαγές

Η έκθεση επισημαίνει πως στις αναπτυσσόμενες χώρες οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να εγγραφούν σε τεχνικά ή επαγγελματικά προγράμματα εκπαίδευσης για τις ΑΠΕ. Παρότι οι γυναίκες εμφανίζονται σε υψηλά ποσοστά στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση, η μετάβασή τους στην αγορά εργασίας συχνά δεν είναι ομαλή, δημιουργώντας το φαινόμενο της λεγόμενης «διαρροής σωλήνα» (leaky pipeline).

Για να ανατραπεί αυτή η εικόνα, η IRENA προτείνει σειρά μέτρων: περισσότερες δράσεις καθοδήγησης (mentoring), ισχυρότερα γυναικεία πρότυπα, στοχευμένα προγράμματα ένταξης, καθώς και ευέλικτες μορφές εργασίας που λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες της οικογένειας και της φροντίδας παιδιών.

Στασιμότητα από το 2019

Αν και ο κλάδος των ΑΠΕ εμφανίζει καλύτερα ποσοστά συμμετοχής γυναικών σε σχέση με τις παραδοσιακές ενεργειακές βιομηχανίες, η πρόοδος από το 2019 παραμένει περιορισμένη. «Η προώθηση της ισότητας των φύλων στις ανανεώσιμες πηγές εξαρτάται από αξιόπιστα δεδομένα, στοχευμένες πολιτικές παρεμβάσεις και ενεργή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων», τόνισε ο Γενικός Διευθυντής της IRENA, Φραντσέσκο Λα Καμέρα. «Ο κλάδος έχει ακόμη δρόμο μπροστά του. Για να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της ενεργειακής μετάβασης, οι γυναίκες πρέπει να αναγνωριστούν ως ισότιμοι εταίροι και ηγέτες στη διαμόρφωση του μέλλοντος των ΑΠΕ».

Διαβάστε ακόμη